Жоғары қауіпсіздік дереккөзінен болған зиян үшін жауапкершілікке тартылған тұлғаларды анықтау
Процессуалдық құжаттарды зерделеу кезінде сот практикасында жоғары қауіпсіздік дереккөзінен болған зиян үшін жауапкершілікке тартылған тұлғаларды анықтау барысында қателіктердің кездесетіндігі байқалды. Жоғары қауіпсіздік дереккөзі иесі болып табылатын мәселесі бойынша құқықты қолдану субъектіні белгілеу болып табылады. Көлік құралымен қолдану құқығы тек меншік иесіне ғана емес, сонымен қатар қолдануға берілген тұлғаға да беріледі. Және де соңғы тұлғаның көлік құралымен қолдану құқығы меншік иесінің қолдану құқығына едәуір ерекшеленеді, өндірістік, тәуелді және уақытша болады, тек белгілі уақытқа ғана беріледі және кез келген уақытта алып тасталуы мүмкін.
Көлік құралын иемденудің екі айрықша түрі бар:
- заңды, яғни осы немесе басқа да құқықтық негізі бар;
- заңсыз, яғни құқықтық негізсіз.
Заңды иеленудің құқықтық негізі болып мүліктік келісім шарт, көлік құралын беру туралы үкім, көлік құралын жүргізу құқығына берілетін сенімхат т.б. табылады. Сондықтан көлік құралын жүргізуге сенімхат берген жеке меншік иесі жауапкершілік субъектілері санынан алып тасталынады және сенімхат бойынша онымен пайдаланатын тұлға танылады.
Осыған қарамастан, практикада залалды өтеу туралы талап арызбен автокөлік иесіне және сенімхат бойынша көлік құралын жүргізген тұлғаға бірге жүгінеді. Көлік құралын иеленуді беру және заңды рәсімдеусіз көлік құралының техникалық жүргізуді беру түсініктерінде айырмашылықтар бар.
Бір жағдайда автокөлік иесі оның ішінде (автокөлік салонында жолаушы ретінде болуы) және ол оның иесі болып қала береді. Мұндай жағдайларда, жоғары қауіпсіздік дереккөзі зиянды келтіру кезінде тұлғаның ортақ жауапкершілігі болады, яғни автокөлік иесінің және көлік құралын жүргізген тұлға. ЖКО жасаған кезде, көлік құралының техникалық жүргізуі берілген тұлға ортақ тәртіпте автокөлік иесімен бірге жауапкершілікті алады.
Басқа жағдай, ол қауіпсіздігі жоғары дереккөзі иесінің жоқ болған кезінде заңды рәсімдеусіз тұлғаға беріледі. Осы уақытқа дейін қалыптасқан практика және судьялардың пікірлері әртүрлі.Біреулері, зиян келтірілген кезде кінәға тәуелсіз автокөлік иесі және көлік құралын жүргізген тұлғаның жауапкершілігі ортақ болуы тиіс деп санайды.Басқалары, зиян келтіргені үшін жауапкершілік толығымен көлік құралының иесіне тартылуы тиіс деп санайды.
Көлік құралының иесі өзінің еркісіз жауапкершілік субъектілерінің қатынасынан айырылған кезде ерекше мәселе пайда болады. Көлік құралының иесінің еркісіз көлік құралып айдап алып кеткен кезде, айдап алып кеткен тұлға барлық жағдайларда келтірген зияны үшін жауапкершілікке тартылады деп санау керек деп болжам жасалынады.
Назар аударыңыз!
«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкендігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды.
Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.
Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.
