Борыш | қолхат бойынша міндеттеме сомасын өндіріп алу / Азаматтық істер бойынша сот даулары

Алматы қаласы Әуезов ауданының № 2 аудандық соты төрағалық етуші судья И. Е. Қосаевтың құрамында, сот отырысының хатшысы З. А. Тынышбекованың қатысуымен, талапкердің өкілі Д.Б. Абдрахмановтың қатысуымен (сенімхат бойынша) ашық сот отырысында қарыздың сомасын өндіріп алу туралы тно-ның ат-ға талап қоюы бойынша азаматтық істі қарап, талапкер Т. н. О. сот 2016 жылғы 13 сәуірде жауапкер талапкерден 6 100 000 теңге көлемінде ақша қаражатын қарызға алғанын және 2016 жылғы 13 қыркүйекке дейін қарыз сомасын қайтаруға міндеттенгенін дәлелдей отырып, жауапкер растау үшін өз қолхатын жазып берді. Бұл ретте өзіне қабылданған міндеттеменің шарттарын бұза отырып, жауапкер осы уақытқа дейін қарызды қайтарған жоқ, қарыз нысанасын қайтару туралы бірнеше рет өтініштерге, жауапкер әртүрлі мән-жайларды көрсетеді, қарыз сомасын қайтаруға уәде береді, өз еркімен қайтару мәселесі шешілмейді, жауапкер и.А. М. жалтарады. Қайтару күні 13.09.2016 жылы аяқталды, осыған байланысты талапкер ҚР АК 535-бабының талаптарын және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми қайта қаржыландыру мөлшерлемесін ескере отырып, тұрақсыздық айыбын есептеді. Ст негізінде. Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (бұдан әрі-ҚР АК) 722, 272, 277, 268-і жауапкерден талапкердің пайдасына 6 100 000 теңге мөлшерінде борыш сомасын, 441 206 теңге тұрақсыздық айыбын, 65 413 теңге мөлшерінде мемлекеттік бажды қайтаруды өндіріп алуды сұрайды. Талапкердің өкілі Д. Б. Абдрахманов сот отырысында талап арызды толық көлемде қолдады, талап арыздың дәлелдері мен іс бойынша мән-жайларға сүйене отырып, соттан оны қанағаттандыруды сұрады. Сондай-ақ, істе сырттай vzyskaniye summy dolga | Obyazatelʹstva po raspiske | Sudebnyye spory po grazhdanskim delamөндіріс тәртібінде азаматтық істі қарау туралы өтініш бар.

Борыш | қолхат бойынша міндеттеме сомасын өндіріп алу / Азаматтық істер бойынша сот даулары

Жауапкер и. А.М. сот отырысының орны мен уақыты туралы тиісті түрде хабардар етілді (іс материалдарымен расталады, оның ішінде сот шақыру қағаздары тапсырылды), бірақ сотқа келмеді, өтініштермен жүгінбеді. ҚР АІЖК-нің 196-бабына сәйкес сот азаматтық істі жауапкер болмаған кезде, сырттай іс жүргізу тәртібімен, талапкер тарапынан қарсылықтардың болмауына байланысты қарауға болады деп санайды. Сот іс материалдарын зерделеп, тараптардың түсіндірмелерін тыңдап, ұсынылған дәлелдемелерді жиынтықта бағалап, талапкердің талаптары мынадай негіздер бойынша қанағаттандырылуға жатады деп есептейді. Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пактінің 14-бабының 1-тармағына сәйкес (Нью-Йорк, 1966 жылғы 16 желтоқсан, Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 28 қарашадағы № 91 Заңымен ратификацияланған) барлық адамдар соттар мен трибуналдар алдында тең. Әрбір адам өзіне тағылған кез келген қылмыстық айыптауды қарау кезінде немесе қандай да бір азаматтық процесте оның құқықтары мен міндеттерін айқындау кезінде заңды негізде құрылған құзыретті, тәуелсіз және бейтарап соттың істі әділ және жария талқылауына құқылы. Өнерге сәйкес. Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексінің (бұдан әрі-ҚР АІЖК) 72-сі әрбір Тарап өзінің талаптары мен қарсылықтарының негізі ретінде сілтеме жасайтын мән-жайларды дәлелдеуге тиіс. ҚР АІЖК-нің 15-бабының нормаларына сәйкес азаматтық сот ісін жүргізу тараптардың бәсекелестігі мен теңдігі негізінде жүзеге асырылады. Тараптар тең іс жүргізу құқықтарын пайдаланады және тең іс жүргізу міндеттерін атқарады. Тараптар азаматтық сот ісін жүргізу барысында өз ұстанымын, оны қорғаудың тәсілдері мен құралдарын дербес және сотқа, басқа органдар мен адамдарға қарамастан сайлайды. Сот өз бастамасы бойынша дәлелдемелер жинаудан толығымен босатылды. ҚР АІЖК-нің 16-бабының ережелерімен судья дәлелдемелерді заң мен ар-ожданды басшылыққа ала отырып, істе бар дәлелдемелерді олардың жиынтығында бейтарап, жан-жақты және толық қарауға негізделген өзінің ішкі сенімі бойынша бағалайды. Ешқандай дәлел алдын-ала белгіленген күшке ие емес. Өнерге сәйкес. ҚР АІЖК-нің 73-і тараптарда бар дәлелдемелерді сотқа ұсынбау, ҚР АІЖК-де көзделген жағдайларды қоспағанда, апелляциялық және кассациялық сатылардағы сотқа осы дәлелдемелерді ұсыну мүмкіндігін болдырмайды. Сот талапкер мен жауапкер арасында 13.04.2016 жылғы жазбаша қолхатпен ресімделген қарызға ақша қаражатын беру жөніндегі шарттық қатынастар қалыптасқанын анықтады. ҚР Азаматтық кодексінің 392-бабының ережелеріне сәйкес, шарттың талаптарын түсіндіру кезінде сот ондағы сөздер мен сөз тіркестерінің тура мағынасын ескереді. Шарт талабының сөзбе-сөз Мағынасы, егер ол түсініксіз болса, басқа шарттармен және тұтастай алғанда шарттың мағынасымен салыстыру арқылы белгіленеді. Сонымен, 13.04.2016 жылғы қолхаттың сөзбе-сөз мазмұнына сүйене отырып, А.М. Мекен-жайы бойынша тұратындар: Алматы қ., ш / а. ... , 32 үй, 36 пәтер 2016 жылғы 13 қыркүйекке дейінгі мерзімге 6 100 000 теңге сомасында ақша алды. Сондай-ақ, түбіртек өз қолымен жазылғаны көрсетілген. Шешім шығарылған кезде сотта берешекті өтеу туралы нақты дәлелдер жоқ. Аталған құжатты жарамсыз деп тану туралы мәліметтер жоқ, сондықтан құжаттың заңды күші бар. ҚР Азаматтық кодексінің 380-бабына сәйкес азаматтар мен заңды тұлғалар шарт жасасуға еркін. Шарттың еркіндігі әркімнің берілген құқықты өз қалауы бойынша, өз мүддесі үшін басқаратындығында және сәйкесінше өзінің қалауы мен қолда бар мүмкіндіктеріне қарай шарттарды анықтайтындығында көрінеді. Олар шарт негізінде өз құқықтары мен міндеттерін белгілеуде және шарттың заңнамаға қайшы келмейтін кез келген талаптарын анықтауда еркін. Сондай-ақ, ҚР АК 382-бабына сәйкес шарттың талаптары тараптардың қалауы бойынша айқындалады. ҚР АК 393-бабының 1-тармағына сәйкес Тараптар арасында тиісті жағдайларда талап етілетін нысанда оның барлық елеулі шарттары бойынша келісімге қол жеткізілген кезде шарт жасалды деп есептеледі. Жоғарыда айтылғандардан Тараптар осы құқықтық қатынастарды орнату кезінде туындайтын салдарларды түсінгені шығады. Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (бұдан әрі-ҚР АК) 716-бабына сәйкес қарыз шарты осы Кодекстің 151-152-баптарының қағидаларына сәйкес нысанда жасалуға тиіс. Қарыз шарты облигация, қарыз алушының қолхаты немесе қарыз берушінің оған белгілі бір соманы немесе белгілі бір соманы бергенін куәландыратын өзге де құжат болған кезде де тиісті жазбаша нысанда жасалған деп танылады.

Борыш | қолхат бойынша міндеттеме сомасын өндіріп алу / Азаматтық істер бойынша сот даулары

 ҚР АК 715-бабына сәйкес қарыз шарты бойынша бір Тарап екінші тарапқа ақша береді, ал қарыз алушы Қарыз берушіге сол соманы уақтылы қайтаруға міндеттенеді. ҚР АК 722-бабының 1-тармағына сәйкес қарыз алушы шартта көзделген тәртіппен және мерзімдерде қарыз нысанасын қайтаруға міндетті. ҚР АК 271-бабына сәйкес міндеттемелер шарттан, зиян келтіруден немесе ҚР АК 7-бабында көрсетілген өзге де негіздерден, өз кезегінде ҚР АК 272-бабының нормаларымен туындайды, міндеттеме міндеттеменің талаптарына және заңнама талаптарына сәйкес тиісінше орындалуы тиіс, ал АК 273-бабына сәйкес міндеттемені орындаудан біржақты бас тарту және оның шарттарын біржақты өзгертуге жол берілмейді. ҚР АК 349-бабына сәйкес міндеттемені бұзу деп оның орындалмауы немесе тиісінше орындалмауы түсініледі. ҚР АК 290-бабының нормаларымен кредитор орындауды қабылдай отырып, борышкердің талабы бойынша оған толық немесе бір бөлігінде орындауды алғаны туралы қолхат беруге міндетті. Егер борышкер қарыз құжатын несие берушіге міндеттеме куәлігі ретінде берсе, онда несие беруші орындауды қабылдай отырып, құжатты борышкерге қайтаруы керек. Қайтару мүмкін болмаған жағдайда, ол мұны өзі берген қолхатта көрсетуге міндетті. Қолхат борышкерге қайтарылған борыштық құжаттағы жазумен ауыстырылуы мүмкін. Қарыз нысанасын қайтару бойынша жауапкердің міндеттемелерді тиісінше орындауын көрсететін тиісті құжаттардың Тараптар белгілеген мерзімде сотқа ұсынылмағаны, қолхаттың түпнұсқасын талапкер сотқа енгізгені анықталды. Осылайша, жауапкердің талапкер алдындағы берешегі белгіленген мән-жайлар жиынтығымен және сотқа ұсынылған құжаттармен расталады. Іс материалдарында талапкердің дәлелдерін жоққа шығаратын ешқандай дәлел жоқ және жауапкер ҚР АІЖК 72-бабының нормаларын бұза отырып, сотқа ұсынбаған. ҚР АІЖК-нің 225-бабына сәйкес сот істі талапкер мәлімдеген талаптар шегінде шешеді. Осылайша, талап қоюшының и.А. М. - мен борышты өндіріп алу туралы талаптары негізделген және қанағаттандырылуға жатады, осыған байланысты жауапкерден талапкердің пайдасына 6 100 000 теңге мөлшерінде борыш сомасы өндіріп алуға жатады. Жауапкерден 441 206 теңге мөлшерінде тұрақсыздық айыбын өндіріп алу туралы талапкердің талабы бойынша сот мынадай қорытындыға келді. ҚР АК 295-бабының 1-тармағына сәйкес, кредитор оны төлеу міндеті тараптардың келісімімен көзделгеніне қарамастан, заңнамада айқындалған тұрақсыздық айыбын (заңды тұрақсыздық айыбын) төлеуді талап етуге құқылы. Өнерге сәйкес. ҚР АК 298, борышкерді міндеттемені бұзғаны үшін жауапкершілікке тарту шарттары болған кезде міндеттемені орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін тұрақсыздық айыбы өндіріп алынады (осы Кодекстің 359-бабы). ҚР АК 359-бабының 1-тармағына сәйкес, егер заңдарда немесе шартта өзгеше көзделмесе, борышкер кінәсі болған кезде міндеттемені орындамағаны және (немесе) тиісінше орындамағаны үшін жауап береді. Егер борышкер міндеттемені тиісті түрде орындау үшін өзіне байланысты барлық шараларды қабылдағанын дәлелдесе, кінәсіз деп танылады. 6-бапқа сәйкес. 9 ҚР АК, егер бұзушылықтың құқықтық салдарының басталуы бұзушының кінәсіне байланысты болса, заң актілерінде өзгеше көзделген жағдайларды қоспағанда, оның кінәсі болжанады. ҚР АК 353-бабының 1-тармағына сәйкес ақшалай міндеттемені орындамау не оларды төлеуді кешіктіру, не оларды негізсіз алу немесе басқа адамның есебінен жинақтау нәтижесінде бөтен ақшаны заңсыз пайдаланғаны үшін тұрақсыздық айыбы төленуге жатады. Тұрақсыздық айыбының мөлшері ақшалай міндеттеме орындалған күнге немесе оның тиісті бөлігіне Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкін қайта қаржыландырудың ресми ставкасы негізге алына отырып есептеледі. Борышты сот тәртібімен өндіріп алу кезінде сот талап қою берілген күнге немесе шешім шығарылған күнге немесе кредитордың таңдауы бойынша нақты төлем жасалған күнге Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми қайта қаржыландыру мөлшерлемесін негізге ала отырып, кредитордың талабын қанағаттандыра алады. Егер тұрақсыздық айыбының өзге мөлшері заң актілерінде немесе шартта белгіленбесе, бұл ережелер қолданылады. Азаматтық іс материалдарының негізінде жауапкер қарыз сомасын белгіленген мерзімде – 13.09.2016 жылы қайтару бойынша міндеттемені орындамайтыны анықталды. Талапкер 13.09.2016 жылдан 10.05.2017 жылға дейінгі кезеңде (240 күн) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми қайта қаржыландыру ставкасын қолдана отырып, тұрақсыздық айыбын есептеді, сомасы 441 206 теңгені құрады. 5 ҚР Азаматтық кодексінің 8 - бабының 4-тармағына сәйкес азаматтар мен заңды тұлғалар өздеріне тиесілі құқықтарды жүзеге асыру кезінде адал, ақылға қонымды және әділ әрекет етуге, заңнамада қамтылған талаптарды, қоғамның адамгершілік қағидаттарын, ал кәсіпкерлер-Іскерлік әдеп ережелерін сақтауға тиіс. Бұл міндетті алып тастауға немесе шартпен шектеуге болмайды. Мұндай жағдайларда талапкердің жауапкерден міндеттемені орындауды кешіктіргені үшін тұрақсыздық айыбының сомасын өндіріп алу туралы талаптары қанағаттандырылуға жатады. Азаматтық істер бойынша борыш | қолхат бойынша міндеттеме | сот даулары сомасын өндіріп алу. ҚР АІЖК-нің 109-ы пайдасына шешім шығарылған тарапқа сот екінші жағынан іс бойынша шеккен барлық сот шығыстарын береді. Баяндалғанның негізінде және Қазақстан Республикасы Азаматтық іс жүргізу кодексінің 223-226, 229-баптарын басшылыққа ала отырып, сот ШЕШТІ: борыш сомасын өндіріп алу туралы ТНО - ның ат-ға берген талап-арызы қанағаттандырылсын. 23.03.1969 жылы туған (ЖСН .....) ТНО пайдасына, 04.02.1978 жылы туған (ЖСН 780204300812) 6 100 000 (алты миллион

 Назар аударыңыз!  

«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.  

Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.    

Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы  Заң компаниясы