Борышкердің жылжымайтын мүлкін өндіріп алудан бас тартылды / соттың тыйым салынған пәтерді сатудан бас тартуы | жеке сот орындаушысының әрекеттерінен заңды қорғау
Соттың іс жүргізуінде жеке сот орындаушысы Сұлтанбеков Талғат Оразбекұлының (бұдан әрі - ТЖК) БШТ борышкерінің (бұдан әрі-борышкер) жылжымайтын мүлкіне өндіріп алу туралы ұсынысы бойынша азаматтық іс болды, олар соттан жылжымайтын мүлікке-ШҚО, қ. мекенжайында орналасқан 4 бөлмелі пәтерге өндіріп алуды сұрап отыр ......., З көшесі, 33-үй, 54-пәтер, БШТ-ға тиесілі. Жеке сот орындаушысы Т.О. Сұлтанбековтың борышкердің жылжымайтын мүлкінен өндіріп алу туралы ұсынысымен төменде көрсетілген дәлелдер бойынша келіспеді. 26.10.2006 жылы борышкер мен өндіріп алушы арасында 26.10.2006 ж. №МК210-2006 банктік қарыздың негіздемелік келісімі (бұдан әрі -1 Негіздемелік келісім) жасалды, оған сәйкес Банк Қарыз алушыға 26.10.2016 жылға дейін пайдалану мерзімімен 18 500 000 теңге сомасында жаңартылмайтын кредит желісін берді. Осыған байланысты, Тараптар арасында банктік қарыздың жеке шарттары жасалды: 1) 26.10.2006 ж.№МК210-2006/1 120 ай мерзімге 12 050 000 теңге сомасына; 2) 2006 ж. 2.11. №МК210-2006/2 АҚШ Үмму 120 ай мерзімге 3 200 000 теңге; 3) №МК-210-2006 / 3 9.11.2006 ж. 120 ай мерзімге 1 600 000 теңге сомасына; 4) 2006 ж.11.20 №МК-210-2006/4 60 ай мерзімге 1 650 000 теңге сомасына.
Сондай-ақ, банк пен БШ ЖК арасында.Т.банктік қарыздың 6.02.2007 ж. №МК024-2007 негіздемелік келісімі (бұдан әрі -2 Негіздемелік келісім) жасалды, оған сәйкес Банк Қарыз алушыға 6 000 000 теңге сомасында, пайдалану мерзімі 6.02.2012 жылға дейін жаңартылмайтын кредит желісін берді. Бұдан әрі, 6.06.2007 ж. Банк пен Қарыз алушы арасында 2-негіздемелік келісімге №1 қосымша келісім жасалды, оған сәйкес Қарыз алушыға 11 500 000 теңге сомасына кредиттік желі 6.02.2012 ж. дейін ұлғайтылды. Осыған байланысты Тараптар арасында: 1) 60 ай мерзімге 4 000 000 теңге сомасына 7.02.2007 ж.№МК024-2007/1; 2) 60 ай мерзімге 2 000 000 теңге сомасына 19.02.2007 ж. №МК024-2007/2; 3) №МК-024 банктік қарыздың жеке шарттары жасалды-2007 / 3 7.06.2007 ж. 56 ай мерзімге 2 500 000 теңге сомасына; 4) 56 ай мерзімге 3 000 000 теңге сомасына 21.06.2007 ж. №МК-024-2007/4. Қарыз алушының қарызды қайтару жөніндегі өз міндеттемелерін орындауын қамтамасыз ету үшін банкке кепілге жылжымайтын мүлік берілді: 1). Дүкен, жалпы ауданы 273,70 ш. м., пайдалы ауданы 227,50 ш. м., ауданы 0,2092 га жер учаскесіне жеке меншік құқығымен, мекен-жайы бойынша орналасқан: г........, Г көшесі, 73 "Г" үй, БМ жеке меншік құқығында тиесілі.1.11.2006 ж. №ZNU210M-2006/1 кепіл туралы шарт және 2006 ж. 1.11. №znu210m-2006/1 кепіл туралы шартқа 6.02.2007 ж. №1 қосымша келісім, 2007 ж. 6.06. №кепіл туралы шартқа №2 қосымша келісім негізінде кепілге қабылданған znu210m-2006/1 1.11.2006 ж., №3 қосымша келісім 15.10.2008 ж. №ZNU210M-2006/1 кепіл туралы шартқа 1.11.2006 ж. - БМИ кепіл берушіге меншік құқығы; 2). 4 бөлмелі пәтер, жалпы ауданы 77.50 ш. м., тұрғын ауданы 48,40 ш. м., мекен-жайы бойынша орналасқан........., З көшесі, 33-үй, 54-пәтер, БШ жеке меншік құқығында тиесілі.Т., 1.11.2006 ж. № ZKvFM210-2006/2 кепіл туралы шарт және 6.02.2007 ж. №1 кепіл туралы шарт туралы шартқа 2006 ж. 1.11. № zkvfm210-2006/2, Шартқа 6.06.2007 ж. №2 қосымша келісім негізінде кепілге қабылданған кепіл туралы № zkvfm210-2006/2 1.11.2006 ж., 15.10.2008 ж. №3 қосымша келісім 1.11.2006 ж. № ZKvFM210-2006/2 кепіл туралы шартқа-БШТ қарыз алушысына меншік құқығы; 3). 3 бөлмелі пәтер, жалпы ауданы 60,70 ш. м., тұрғын ауданы 35,90 ш. м., мекен-жайы бойынша орналасқан....., к-сі, 27б үй, 67 пәтер, МА жеке меншік құқығында тиесілі.М., 1.11.2006 ж. № ZKvFM210-2006/3 кепіл туралы шарт және 6.02.2007 ж. №1 кепіл туралы шарт шартына 2006 ж. 1.11. № zkvfm210-2006/3, 2007 ж. 6.06. №2 қосымша келісім негізінде кепілге қабылданған. 1.11.2006 ж. № ZKvFM210-2006/3 кепіл туралы шартқа, 15.10.2008 ж. №3 қосымша келісімге 1.11.2006 ж. № zkvfm210-2006/3 кепіл туралы шартқа – аналарға меншік құқығы; 4) жабдық – серпімді ППУ дайындауға арналған компоненттерді араластырғыш, АЕК көбігін кесуге арналған машина, мекен-жайы бойынша орналасқан...., Г көшесі, 73Г үй, БМ меншік құқығына тиесілі.1.11.2006 ж. № Z210-2006/4 кепіл туралы шарт, 2008 ж. 15.10. №1 қосымша келісім негізінде кепілге қабылданған 1.11.2006 ж. № z210-2006/4 кепіл туралы шартқа-БМИ кепіл берушіге меншік құқығы; 5) тауарлар: жұмсақ жиһаз, көбік резеңке, маталар....., Ибраев көшесі, 152, Г көшесі, 73Г, БМ меншік құқығына тиесілі.1.11.2006 ж. № Z210-2006/5 кепіл туралы шарт, 2008 ж. 15.10. №1 қосымша келісім негізінде кепілге қабылданған 1.10.2008 ж. № IZ046M-2008 кепіл туралы шартқа – БМИ кепіл берушіге меншік құқығы. Шарттық міндеттемелерді тиісінше орындамауына байланысты "АТФБанк" АҚ өндіріп алушысы БШ дара кәсіпкеріне талап арызбен "IUS" халықаралық төрелігіне жүгінді.Т., қарыз сомасын өндіріп алу туралы.
Борышкердің жылжымайтын мүлкін өндіріп алудан бас тартылды / соттың тыйым салынған пәтерді сатудан бас тартуы | жеке сот орындаушысының әрекеттерінен заңды қорғау
30.12.2020 жыл төрелік төрелік іс шеңберінде тараптар ұсынған материалдарды дәлел ретінде қарап, төрелік шешім қабылдады: "АТФБанк" АҚ-ның БШ жеке кәсіпкеріне талап арызы.Т., ішінара қанағаттандырылсын және 40 840 613,05 теңге сомасындағы берешектің жалпы сомасын өндіріп алсын. ҚРЗ-ға сәйкес атқарушылық іс жүргізу және сот орындаушыларының мәртебесі туралы 72-бап, борышкердің мүлкін сату кезектілігі айтылды:
Жеке тұлғаның мүлкінен өндіріп алу қолданылған кезде осы мүлікті өткізу мынадай кезектілікпен жүзеге асырылады:
1) бірінші кезекте - бірінші кезекте қажетті заттар болып табылмайтын мүлік, бағалы қағаздар, валюталық құндылықтар, бағалы металдар мен асыл тастар, зергерлік бұйымдар, декор заттары және жағдай; 2) екінші кезекте - көлік құралдары, жылжымайтын мүлік (тұрғын үйден басқа); 3) үшінші кезекте - тұрғын үй.
Заңды тұлғаның мүлкінен өндіріп алу қолданылған кезде осы мүлікті өткізу мынадай кезектілікпен жүзеге асырылады:
1) бірінші кезекте-тауарларды өндіруге, жұмыстарды орындауға немесе қызметтер көрсетуге тікелей қатыспайтын жылжымалы мүлік, оның ішінде дайын өнім (тауарлар), бағалы қағаздар, валюталық құндылықтар, бағалы металдар мен асыл тастар, зергерлік бұйымдар, декор заттары мен жағдайлар; 2) екінші кезекте - жылжымайтын мүлік, тауарларды өндіруге, жұмыстарды орындауға немесе қызметтер көрсетуге тікелей қатыспайтын; 3) үшінші кезекте - тауарларды өндіруде, жұмыстарды орындауда немесе қызметтер көрсетуде тікелей пайдаланылатын мүлік: өндірістік мақсаттағы жылжымайтын мүлік объектілері, шикізат, материалдар, станоктар, жабдықтар және басқа да негізгі құралдар. Осылайша, ТЖК атқарушылық іс жүргізу және сот орындаушыларының мәртебесі туралы ҚРЗ 72-бабының нормаларын бұзады. Сонымен қатар, ТЖК өзінің ұсынысында судьяны адастыру арқылы борышкердің басқа кепіл мүліктері туралы сипаттамайды. Сонымен қатар, біз соттың назарын келесі фактілерге аударғымыз келеді:
Біріншіден, жоғарыда аталған жылжымайтын мүлік объектісі БМИ жұбайымен бірге ерлі-зайыптылардың ортақ бірлескен меншігі құқығымен борышкерге тиесілі, 2000 жылғы 03 қазандағы сатып алу-сату шарты бойынша, яғни неке кезеңінде борышкердің атына сатып алынған. Пәтерді сатып алу-сату шартының және неке қию туралы куәліктің көшірмелері қоса беріледі.
Екіншіден, Атқарушылық іс жүргізуді сот орындаушысы Алматы қаласының №2 Алмалы аудандық сотының ұйғарымы негізінде қозғады, ол "IUS" халықаралық төрелігінің (бұдан әрі – төрелік) 2020 жылғы 30 желтоқсандағы шешімі негізінде шығарылды. Төреліктің жоғарыда аталған шешімінің сипаттамалық бөлігінде бастапқыда талап қою талаптарында "АТФБанк" АҚ (бұдан әрі – банк) талапкері негізгі талаптан басқа (екі негіздемелік келісім бойынша берешекті өндіріп алу туралы), екінші талаптарда кепілге қойылған мүлікті өндіріп алуды да сұрағаны атап өтілді (төрелік шешімінің 8-беті). "Алайда, кейіннен талапкер МА-ға тиесілі кепілге қойылған мүлікті өндіріп алу туралы талап қою бөлігінде.М., БМ.И. және БШ.Т. қараусыз қалдыруды өтінді "(төрелік шешімінің 9-беті). Сондай-ақ төрелік шешімінің дәлелді бөлігінде: "талапкер төрелік талқылау барысында МА-ға тиесілі кепілге салынған мүлікке өндіріп алу туралы талап қою талаптары бөлігінде.М., БМ.И. және БШ.Т., қараусыз қалдыруды өтінді. Осыған байланысты төреші істі БШ ЖК-ге қойылатын талаптар шегінде қарады.Т. (18-бет, "IUS" халықаралық төрелігінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы №20/17-Ко по бойынша шешімі қоса беріледі).
Осылайша, борышкердің жылжымайтын мүлкінен өндіріп алу туралы сотқа ұсыныс енгізе отырып, Т. О. Сұлтанбеков төрелік шешімінің шегінен шығады.
Үшіншіден, Қазақстан Республикасы Азаматтық іс жүргізу кодексінің (бұдан әрі – АІЖК, ҚР АІЖК) 250-1-бабының 1-бөлігінде сот шешімін мәжбүрлеп орындау барысында өзге мүлік есебінен берешекті өтеу мүмкін болмаған кезде не мүлік жеткіліксіз болған кезде өндіріп алушы не сот орындаушысы борышкердің жылжымайтын мүлкінен өндіріп алу туралы өтінішпен сотқа жүгінуге құқылы екендігі айқындалды. Біздің жағдайымыздағыдай, яғни сот орындаушысы сотқа ұсынған құжаттың нысаны заң талаптарына сәйкес келмейді. АІЖК-нің осы бабының 3-бөлігінде осы баптың қағидалары бойынша өндіріп алушының борышкер болып табылмайтын кепіл берушінің жылжымайтын мүлкіне өндіріп алу туралы не егер жылжымайтын мүлікті борышкер ипотекалық тұрғын үй қарызы бойынша сатып алған болса, өндіріп алушының өтініші қарауға жатпайтыны анықталды. Ал банк алдында борышкер болып табылмайтын БМИ борышкерінің жұбайы ТЖК өндіріп алуды ұсынып отырған жылжымайтын мүліктің ерлі-зайыптыларының ортақ бірлескен меншігі құқығындағы тең меншік иесі болып табылады.
Бұдан басқа, "соттардың атқарушылық іс жүргізу туралы заңнаманың кейбір нормаларын қолдануы туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2017 жылғы 31 наурыздағы № 1 Нормативтік қаулысының 8-тармағында мыналар айқындалған: "8. Заңның 60-бабының талаптарына сәйкес ортақ мүлікті бөлу, сот орындаушысының өтініші бойынша не өндіріп алушының талап-арызы бойынша сот тәртібімен үлесті айқындау немесе үлесті бөлу жолымен борышкердің ортақ мүліктегі үлесіне өндіріп алу көзделген. Борышкердің борыштары бойынша ортақ бірлескен меншік болып табылатын мүлікті өндіріп ала отырып, сот орындаушысы немесе атқарушылық іс жүргізудегі Тарап, егер үлестер заңда белгіленген тәртіппен айқындалмаса, борышкердің үлесін айқындау туралы талаппен сотқа жүгінуге міндетті. Қарау нәтижелері бойынша Сот өндіріп алынатын нақты мүлікте борышкердің үлесін белгілеу туралы ұйғарым шығарады. Үлестік меншіктегі мүлікті бөлу немесе бөлу туралы мәселе АК-нің 216, 218 және 222-баптарына сәйкес шешіледі.». Демек, Жоғарғы Соттың жоғарыда аталған нормативтік қаулысының мәні бойынша сот орындаушысы борышкердің сот тәртібіндегі үлесін айқындамай, ерлі-зайыптылардың ортақ бірлескен меншігі болып табылатын борышкердің жылжымайтын мүлкінен өндіріп алу туралы сотқа ұсыныс енгізуге құқылы емес.
Төртіншіден, 2022 жылғы 23 ақпанда Т. О. Сұлтанбеков өзінің көмекшісі Жанар арқылы маған 2022 жылғы 22 ақпандағы тыйым салынған мүлікті сатуға жаңа рұқсат берді, оған сәйкесінше 2022 жылғы 22 мамырда аяқталатын рұқсаттың 3 айлық мерзімі көрсетілді. Т. О. Сұлтанбеков сотқа өзінің рұқсат ету мерзімінің аяқталуын күтпей жүгінді. Осылайша, ол құқық нормаларын елемейді және борышкердің құқықтарына нұқсан келтіреді.
Осы күнге дейін банкке мәселені шешудің бірнеше нұсқасы ұсынылды. Несие шартының жабылуы 10 жылға немесе одан да көп уақытқа созылғанына, оның ішінде Қарыз алушының барлық ұсыныстарын елемеген банк кінәлі. Кепіл құны банк талаптарының сомасынан асады. Бұл ретте Қарыз алушы коммерциялық объектілерді сатуға қарсы емес, пәтерлерді сатуға қарсы екенін ескеру қажет, өйткені бұл кепіл берушінің жалғыз тұрғын үйі. ҚР АІЖК 8-бабына сәйкес әрбір адам бұзылған немесе даулы конституциялық құқықтарды, бостандықтарды немесе қорғалатын мүдделерді қорғау үшін сотқа жүгінуге құқылы. ҚР АІЖК-нің 15-бабына сәйкес тараптар азаматтық сот ісін жүргізу барысында өз ұстанымын, оны қорғаудың тәсілдері мен құралдарын дербес және сотқа, басқа органдар мен адамдарға қарамастан сайлайды.
Борышкердің жылжымайтын мүлкін өндіріп алудан бас тартылды / соттың тыйым салынған пәтерді сатудан бас тартуы | жеке сот орындаушысының әрекеттерінен заңды қорғау
ҚР АІЖК-нің 166-бабына сәйкес, жауапкер сотқа талап қоюға қатысты дәлелдерді жоққа шығаратын құжаттарды, сондай-ақ кері қайтарып алудың және оған қоса берілетін құжаттардың көшірмелерін қоса бере отырып, талап арызға кері қайтарып алуды ұсынады. Жоғарыда айтылғандардың негізінде және ҚР АІЖК - нің 166-бабына сәйкес сот: жеке сот орындаушысының жылжымайтын мүлікке-ШҚО, қ .мекенжайында орналасқан 4 бөлмелі пәтерге өндіріп алу туралы ұсынысын сұрады......, З көшесі, 33-үй, БШТ-ға тиесілі 54-пәтер-қанағаттандырудан бас тарту; 2022 жылғы 13 сәуірде Шығыс Қазақстан облысы Семей қалалық соты ашық сот отырысында жеке сот орындаушысы Талғат Оразбекұлы Сұлтанбековтің жылжымайтын мүлікке өндіріп алу туралы ұсынысын қарады. Сот процеске қатысушылардың түсіндірмелерін тыңдап, өтініштің дәлелдері мен азаматтық іс материалдарын зерттеп, келесі қорытындыға келді. Қазақстан Республикасы Азаматтық іс жүргізу кодексінің (бұдан әрі – АІЖК) 246-бабына сәйкес іс бойынша шешім немесе сот бұйрығын шығарған сот, сондай-ақ шешімнің орындалатын орны бойынша сот орындаушының өтінішхаты бойынша және (немесе) атқарушылық іс жүргізудегі тараптардың өтініші бойынша атқарушылық іс жүргізудегі тараптардың өтініші бойынша оны орындау тәсілін немесе тәртібін өзгерте алады егер атқарушылық іс-әрекеттер жасауды қиындататын немесе мүмкін болмайтын мән-жайлар туындаса, сот шешімінің орындалуын кейінге қалдыру немесе мерзімін ұзарту.
Жоғарғы Соттың "соттардың атқарушылық іс жүргізу туралы заңнаманың кейбір нормаларын қолдануы туралы" 2017 жылғы 31 наурыздағы № 1 нормативтік қаулысының (бұдан әрі – нормативтік қаулы) 8-тармағына сәйкес борышкердің борыштары бойынша ортақ бірлескен меншік болып табылатын мүлікке өндіріп алу кезінде сот орындаушысы немесе атқарушылық іс жүргізудегі тарап сотқа айқындау туралы талаппен жүгінуге міндетті егер үлестер заңда белгіленген тәртіппен айқындалмаса, борышкердің үлестері. Қарау нәтижелері бойынша Сот өндіріп алынатын нақты мүлікте борышкердің үлесін белгілеу туралы ұйғарым шығарады. Нормативтік қаулының 8-тармағында талап етілгендей, борышкердің үлесі бірлескен жылжымайтын мүлікте айқындалмағанын ескере отырып, тараптар ұсынған дәлелдемелерді зерттей отырып, сондай-ақ ТЖК 2022 жылғы 22 ақпандағы тыйым салынған мүлікті сатуға берешекті өтеу үшін мүлікті ерікті түрде өткізудің 3 айына рұқсат бергенін ескере отырып, сот мерзімінен бұрын жасалған жылжымайтын мүлікке өндіріп алу үшін ТЖК-нің өтініші. Мұндай жағдайларда ТЖК-нің жылжымайтын мүлікке өндіріп алу туралы ұсынысы қанағаттандырусыз қалдырылуға тиіс. Баяндалғанның негізінде Азаматтық іс жүргізу кодексінің 246, 268-269 - баптарын басшылыққа ала отырып, сот: жеке сот орындаушысы Талғат Оразбекұлы Сұлтанбековтің борышкердің жылжымайтын мүлкінен өндіріп алу туралы ұсынысын қанағаттандырудан бас тартуды айқындады.
#Адвокат #заңгер #заң қызметі #құқықтық кеңес # қорғау компаниясы # адвокаттық кеңсе #азаматтық # қылмыстық #әкімшілік # төрелік істер даулар # Алматы # Қазақстан
Назар аударыңыз!
«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.
Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.
Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
