Судьяның әрекетін заңсыз деп тану
18.05.2023 жылғы №6001-23-00-6ап/238.
Талапкер: А. А.
Жауапкер: Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Судьясы
Даудың мәні: судьяның әрекетін заңсыз деп тану туралы
Талапкердің кассациялық шағымы бойынша қайта қарау
ФАБУЛА:
22.04.2022 жылғы сот актілеріне шағымдану шеңберінде талапкер сот кабинеті арқылы азаматтық іске оның қала прокуратурасына талап қоюы бойынша кассациялық шағым жолдады. Оның шағымы оны өткізіп алу себебін құрметтей отырып, өткізіп алған іс жүргізу мерзімін қалпына келтіру туралы өтініш беру қажеттілігі туралы түсіндірмемен қайтарылды. Талапкер бірнеше хат жаздыэлектрондық мекен-жай судья, оның қандай мерзім өткізіп алғанын нақтылауды сұрайдыөтініш, бірақ жауап болмады, шағым ресми негізде қайтарылды деп санайды.
Сот актілері:
1-ші инстанция: сот иск қайтарылды.
Апелляция: анықтама өзгеріссіз қалды.
Кассация: сот актілері күшінде қалды.
Қорытындылар:
Талапкердің осы талаппен сотқа жүгінуіне азаматтық іс бойынша оны беруге жіберілмеген мерзімді қалпына келтіру тәртібін түсіндіре отырып, кассациялық шағымды қайтару себеп болды.
АППК-нің 102-бабының екінші бөлігіне сәйкес әкімшілік сот ісін жүргізу тәртібімен соттарға АППК көздеген жария-құқықтық қатынастардан туындайтын даулар қаралады.
АӨК Әкімшілік акт - бұл әкімшілік орган, лауазымды адам жария-құқықтық қатынастарда қабылдайтын,белгілі бір адамның немесе жеке белгілі бір адамдар тобының заңдарда белгіленген құқықтары мен міндеттерін іске асыратын шешім(АӨК-нің 4-бабы бірінші бөлігінің 4) тармақшасы) деп белгілейді.
Әкімшілік органның билік өкілеттіктерін негізге ала отырып, оның актілері,әрекеттері (әрекетсіздігі) әкімшілік акті және/немесе іс-әрекеті (әрекетсіздігі) мекенжайына шығарылған субъектілердің құқықтары мен заңды мүдделерін іске асыруға іске асыруы, сондай-ақ шектеуі, кемсітуі немесе өзге де түрде ықпал етуі мүмкін.
Жария-құқықтық қатынастар құқық субъектілері арасында қатысушылардың бірінің өзінің басқа билік өкілеттіктеріне қатысты жүзеге асырылуына байланысты туындайды.
Тиісінше, әкімшілік сот ісін жүргізу тәртібімен осы Әкімшілік органның заңда белгіленген жария функциялары іске асырылатын әкімшілік орган немесе тұлға арасында туындайтын даулар қаралады.
Талапкердің пікірінше, шағымданған іс-әрекет ол ҚПК шеңберінде берілген кассациялық шағымға жауап ретінде алған жоғарыда сипатталған жазудан туындайды.
Талапкер дауласқан хаттың мазмұнынан көрініп тұрғандай, ол:
сот актісіне кассациялық тәртіппен шағымдану тәртібіне және оны өткізу кезінде мерзімді қалпына келтіруге қатысты түсіндіру сипатында болады;
оның құқықтары мен заңды мүдделерін шектемейді, кемітпейді, сондай-ақ орындамауы талапкерге қатысты мемлекеттік мәжбүрлеу шараларына әкеп соғатын міндеттерді тікелей оған жүктемейді.
Бұл шағымданған әрекеттің әкімшілік актінің белгілері жоқ және қоғамдық-құқықтық қатынастар орбитасына жатпайтынын білдіреді.
АӨК-нің 3-бабы жетінші бөлігінің 2) тармақшасына сәйкес іс жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының қылмыстық іс жүргізу, азаматтық іс жүргізу заңнамасында және Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасында көзделген істі әкімшілік сот ісін жүргізу тәртібімен қарауға жатпайды.
Осы норманың мағынасына және соттар белгілеген істің мән-жайларына сүйене отырып, талапкердің азаматтық іс бойынша сот актілеріне шағымдану құқығын іске асыруы тек АІЖК шеңберінде ғана мүмкін болатындығы жөн.
Назар аударыңыз!
«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.
Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.
Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
