Жер учаскесінің шекараларына, шекараларды қалпына келтіруге (белгілеуге), жер учаскелерін пайдаланудағы кедергілерді жоюға қатысты даулар
Жер кодексінің 12 - бабы 21) тармақшасына сәйкес жер учаскесі-осы Кодексте белгіленген тәртіппен жер қатынастары субъектілеріне бекітіліп берілетін, тұйық шекараларда бөлінген жер бөлігі. Тұйық шекараларда бөлінген жер учаскесі мемлекеттік жер кадастрының деректерін есепке алу және сақтау бірлігі болып табылады. Үкіметтің 2003 жылғы 20 қыркүйектегі №958 қаулысымен бекітілген "Қазақстан Республикасында мемлекеттік жер кадастрын жүргізу қағидаларының" 3-тармағына сәйкес әрбір жер учаскесі үшін кадастрда оны кеңістікте біржақты бөлуге, оның мөлшері мен орналасқан жерін айқындауға мүмкіндік беретін сәйкестендіру сипаттамалары, сондай-ақ учаскенің кадастрлық бағалау құны тіркеледі. Жоғарыда көрсетілген Қағидалардың 11-тармағына сәйкес жер учаскесі, егер оның белгіленген шекаралары болса және оған жер-кадастрлық іс жүргізілсе, түпкілікті қалыптастырылған болып есептеледі. Жер учаскелерінің шекарасы туралы дауларды қарау кезінде соттар, әдетте, жергілікті жерде тексерумен көшпелі сот отырыстарын өткізеді және соттың ұйғарымы бойынша тиісті мамандар жер учаскесінің Бақылау өлшемдерін жүргізеді. Шекараларды қалпына келтіру (белгілеу), жер учаскелерін пайдаланудағы кедергілерді жою туралы дауларды шешу кезіндегі негізгі мәселелер, яғни. азаматтар нақты алып отырған жер учаскелері құқық белгілейтін құжаттарға не жер учаскелерін пайдаланудың қалыптасқан тәртібіне сәйкес келе ме, іргелес учаскенің иесі тарапынан жер учаскесінің бір бөлігін басып алу фактісі орын алды ма, жоқ па, соған байланысты даулар болып табылады. Мысалы, я. сотқа "Тараз қаласы әкімдігінің жер қатынастары бөлімі" ММ-не жер учаскесінің шекарасын белгілеу және жауапкердің 1999 жылғы 08 қыркүйектегі сатып алу-сату шарты негізінде З. - дан сатып алғандығына өз талаптарын дәлелдей отырып, заңсыз тұрғызылған шатырды бұзуға міндеттеу туралы талап арызбен жүгінді. 773 ш.м. жер учаскесі бар үйге иелік ету. көрсетілген құрылым оның жер учаскесінде З. тұрғызылды, ол сонымен бірге көрші учаскенің иесі болды.
Жер учаскесінің шекараларына, шекараларды қалпына келтіруге (белгілеуге), жер учаскелерін пайдаланудағы кедергілерді жоюға қатысты даулар
Даулы құрылымды З. рұқсатсыз тұрғызды және оның жалпы ауданы шамамен 36 шаршы метр болатын жер учаскесінің бір бөлігін алады.М. оған осы үйді сатқан кезде З. даулы құрылымды бұзуға және іргелес учаскелердің шекараларын анықтауға міндеттенді. Алайда, З. белгісіз себептермен бұл міндеттемені орындамады, көрші учаскені сатты, Қазақстаннан тыс жерлерге кетті. Талапкер Г.жер учаскесі бар үй иесін сатып алғанда, жер учаскесінің жоспарында даулы құрылым көрсетілмегенін және сәйкесінше заңдастырылмағанын сенімді білді деп сенді. Талапкердің жер учаскесіне құқығы бұзылмағандықтан, жауапкер талап арызды мойындамайды, өйткені жер учаскелері арасында шекара бұрынғы жер иелерінің келісімі бойынша белгіленіп, қолданыстағы қоршаумен анықталған. Үй иеленгеннен кейін олар жер учаскесінің шекарасына ешқандай өзгеріс енгізген жоқ. Тараз қалалық сотының шешімімен талап қою талаптарын қанағаттандырудан істі қарау кезінде жер учаскесінің талап қоюшы - құқық иеленушісінен меншік құқығы олардың даулы жер учаскесіне жеке меншік құқығына акт беру туралы Жергілікті атқарушы органдарға жүгінбеуіне байланысты әлі туындамаған себептері бойынша бас тартылды. Жамбыл облыстық сотының апелляциялық сот алқасының қаулысымен шешім өзгертілді. Жер учаскесінің шекарасын анықтау туралы – осы бөлімдегі оның талабын жою және қанағаттандыру туралы. Үйлер арасындағы жер учаскелерінің межевтік шекарасын қоршаумен бөлінген тарихи қалыптасқан шекара бойынша, яғни қазіргі уақытта жер учаскелерін нақты пайдалану бойынша айқындау. Бірінші сатыдағы соттың шешімін өзгерте отырып, апелляциялық сот алқасы мынаны көрсетті. Іс материалдарынан жер учаскесіне меншік құқығына мемлекеттік акт и. и. үй иелігін алғанға дейін С. атына берілгені көрінеді. Жамбыл қалалық әкімшілігінің басшысы 1996 жылғы 16.05.1994 жылғы 06 маусымдағы № 149 қаулының негізінде, жер учаскесінің ауданы 0,0773 га мөлшерінде белгіленген, жауапкерге пәтерге меншік құқығы 2000 жылғы 22 шілдедегі сатып алу-сату шарты негізінде тиесілі, ол белгіленген тәртіппен тіркелген. Осы сатып алу-сату шартында жер учаскесінің ауданы 530 шаршы метрді құрайды. М. ауданы 0,053 га жер учаскесіне мемлекеттік акт бұрынғы меншік иесі-З. Жамбыл қалалық әкімшілігі басшысының 1994 жылғы 06 маусымдағы қаулысы негізінде. Соттың көшпелі сот отырысында "Тараз қаласы әкімдігінің сәулет және қала құрылысы бөлімі" ММ, "Жамбыл облысы бойынша жылжымайтын мүлік орталығы" РМК және "ЖерҒӨО" Тараз қалалық жер кадастрлық филиалының мамандары даулы жер учаскелерін өлшеп, нақты өлшеулер бойынша талапкердің пайдалануындағы жер учаскесінің ауданы - 784 ш. м. құрайтыны анықталды, ал жауапкердің пайдалануындағы жер учаскесінің ауданы 568 ш. м., яғни. олардың пайдалануында бұрын берілген жер актілерінде (бұрынғы меншік иелерінде) және сатып алу-сату шарттарында көрсетілген алаңнан асатын жер учаскелері бар.
1993-1995 жылдардағы жер реформасы кезеңінде жер актілері иелеріне жерге орналастыру жұмыстарынсыз жасалғандықтан, жер-кадастрлық істер жоқ. Апелляциялық сатыдағы сот я. з. - дан жер учаскесі бар үй сатып алғанын анықтады, оның шекаралары сатып алу-сату шартын жасасу кезінде анықталып, жер учаскесінен қоршалған. қоршау және 10 жыл ішінде ол қалаға шекара туралы ешқандай талап қоймады. Апелляциялық сатының отырысында тараптар жер учаскесі бар үй иелерін сатып алғаннан кейін олардың жер учаскелерінің шекарасы, өлшемдері мен конфигурациясы өзгермегенін және бұрынғы үй иелерінің белгілеген тарихи қалыптасқан шекара шекарасы бойынша жер учаскелерін пайдаланатынын растады. Мұндай жағдайларда алқа бірінші сатыдағы сот даулы жер учаскелерінің межевтік шекарасын бұрынғы үй иелері анықтаған қоршаумен бөлінген тарихи қалыптасқан шекара бойынша анықтауы керек деген қорытындыға келді, яғни. қазіргі уақытта тараптардың нақты пайдалануы бойынша. Осыған байланысты апелляциялық сот алқасы бірінші сатыдағы соттың шешімін өзгерте отырып, осы бөліктегі талап қоюды қанағаттандыру туралы жаңа шешім шығарды, бұл ретте жауапкердің заңсыз тұрғызылған шатырды бұзу міндеттемесі туралы талап қоюдан бас тарту бөлігінде сот шешімімен келісті, өйткені талапкер өз талаптарының негіздемесіне осы құрылымның осы бөлімде орналасқандығына дәлелдер келтірмеген оның жер учаскесінде.
Назар аударыңыз!
«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.
Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.
Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
