Тұрғын үй-жайды пайдалану тәртібі туралы талап-арыздар

Соттылық.

Бұл талап тұрғын үй-жайдың орналасқан жері бойынша беріледі.

Тұрғын үй-жайды пайдалану тәртібін анықтау тұрғын үй-жайдың меншік иелері немесе оны жалдаушылар арасындағы жылжымайтын мүліктің тұрғын үй объектісін пайдалану тұрғысынан дауды білдіреді.

Іске қатысатын адамдар.

Осы іс бойынша Тараптар тұрғын үй иелері немесе оны заңды түрде иеленетін адамдар болып табылады. Даулы пәтердің барлық иелері, тіпті олардың кейбіреулері арасында дау болса да, іске қатысуға тартылуы керек, өйткені сот шешім шығарған кезде барлық тұрғын үй иелерінің құқықтары мен міндеттерін анықтауға міндетті.

Дәлелдемелер мен дәлелдемелер.

Тұрғын үй-жайды пайдалану тәртібін айқындау жөніндегі істерді қарау кезінде меншік иелерінің әрқайсысының үлесін, сотқа жүгінгенге дейін қалыптасқан тұрғын үй-жайды пайдалану тәртібін, меншік иелерінің әрқайсысының тұрғын үй-жайдың белгілі бір бөлігін пайдалануға мұқтаждығын, меншік иелерінің немесе тұрғын үй жалдаушылардың отбасы құрамын анықтау қажет.

Ортақ меншіктегі мүлікті иелену, пайдалану және оған билік ету барлық меншік иелерінің келісімі бойынша жүзеге асырылады. АК-нің 220-бабына сәйкес бірлескен меншікке қатысушылар, егер олардың арасындағы келісімде өзгеше көзделмесе, ортақ мүлікті бірлесіп иеленеді және пайдаланады. Егер меншік иелері арасында ортақ меншіктегі тұрғын үйді пайдалану тәртібін анықтауға қатысты келіспеушіліктер туындаса, онда олар нотариалды куәландырылған келісім жасасуы мүмкін. Пайдалануға арналған бөлменің мөлшері үлестің мөлшерінен үлкен болуы мүмкін, ал жалпы пайдалану орындары: ас үй, жуынатын бөлме, кіреберіс сот тараптардың ортақ меншігі мен пайдалануына бекітеді.

Бірлескен меншік иелері арасындағы ортақ мүлікті пайдалану тәртібін айқындау үлестік меншікке қатысушының бөлек пайдалануы мен иеленуіне нақты мүлік (ортақ мүліктің осы мүлікке меншік құқығындағы үлеске пропорционалды бөлігі) берілуі мүмкін болғанда ғана мүмкін болады. Азаматтың тұрғын үй-жайда үлеске меншік құқығының болуы осы үй-жайды пайдалану құқығының өздігінен пайда болуына әкеп соқпайды.

Пәтерді пайдалану тәртібін анықтаған кезде сот мүлікті бірлесіп пайдалану мен иеленудің нақты мүмкіндігін ескеруі керек. Қабылданған шешім ортақ мүлікке қатысты тең құқықтары бар ортақ үлестік меншіктің барлық қатысушыларының мүдделерінің теңгеріміне сәйкес келуі тиіс.

Сондай-ақ, тұрғын үй-жайлар орналасқан жер учаскелерін пайдалану тәртібін белгілеу туралы даулар бар. Пайдалану тәртібін айқындау кезінде меншік иелерінің әрқайсысына жер учаскесінің нақты бөлігі беріледі. Алайда, пайдалану тәртібін белгілей отырып, жер учаскесі заңды түрде бөлінбей қалады, оған ортақ меншік құқығы тоқтатылмайды, оның жекелеген бөліктері жол жүру, үй-жайға және шаруашылық құрылыстарға өту үшін бірлесіп пайдаланылуы мүмкін.

Ортақ мүлікті пайдалану тәртібін анықтау, егер сарапшы пәтерді заттай бөлу мүмкін установленстігін анықтаса, техникалық сипаттамалары бойынша нақты бөлім мүмкін болмаған кезде жиі туындайды. Бұл жағдайда сарапшы сотқа пәтерді пайдалану тәртібінің мүмкін нұсқаларын ұсынуы керек.

Шешімнің қарар бөлігінде мынадай ақпарат болуы тиіс: Тараптардың әрқайсысының пайдалануына берілетін және жалпы пайдалануға бөлінетін үй-жайлардың мөлшері мен сипаттамасы. Бұл сот шешімін орындау кезінде дауларды болдырмауға мүмкіндік береді.

Мысал.

Ж. л.Ф. сотқа ж. а. ф. мұрагерлік тәртібімен алған жер учаскесі бар үй құрылысын пайдалану тәртібін анықтау туралы талап арызбен жүгінді. Талапкерге даулы мүліктің 2/3 бөлігі тиесілі, бірақ жауапкер оны пайдалануға кедергі келтіреді, үйдің үлкен аумағын алады, ал талапкер 20 жасар ұлымен бірге 11,4 шаршы метр бір ғана бөлмені алады. М., онда Қол Жуғыш, ас үй, газ плитасы, екі төсек, олардың арасындағы қашықтық 60 см. Осыған байланысты талапкер тұрғын үйді пайдалану тәртібін анықтауды, оған № 2 және № 3 бөлмелерді, дәліз мен веранданы бөлуді, ал жауапкерге № 4 бөлмені, № 5 асүйді бөлуді; шаруашылық құрылыстары мен жер учаскесін жалпы пайдалануда қалдыруды сұрады.

Сот шешімімен талап қанағаттандырылды, талапкерге екі тұрғын бөлме, жауапкерге бір қонақ бөлме мен ас үй бекітілді, қалған мүлік ортақ пайдалануда қалды. Облыстық соттың азаматтық істер жөніндегі сот алқасының қаулысымен бірінші сатыдағы соттың шешімі өзгеріссіз қалдырылды.

Соттар талап-арызды қанағаттандыра отырып, мүлікті пайдаланудың нақты қалыптасқан тәртібі дау тараптарының үлестеріне сәйкес келмейтінін дұрыс көрсетті. Дау тараптарының пәтері ауданы 11,4 ш.м., 16,1 ш. м., 11,1 ш. м. үш бөлмеден тұрады. Сондықтан соттар әрбір меншік иесінің осы мүлікке мұқтаждығына және бірлесіп пайдаланудың нақты мүмкіндігіне қарай пайдалану тәртібін анықтады. Бұл пайдалану тәртібі екі тараптың мүдделеріне сәйкес келеді, олардың арасында жағымсыз қатынастар қалыптасқан, ал сот бекіткен тәртіп ас үйдің есебінен тұрғын үй алаңын ұлғайтуға мүмкіндік береді және болашақта пәтерді заттай бөлуге кедергі болмайды.

Өтінішке қоса берілетін құжаттардың тізбесі

АІЖК-нің 149-бабының талаптарына сәйкес, оның ішінде талапкер өз талаптарын негіздейтін, оған жатқызылуы мүмкін мән-жайларды растайтын құжаттар:

- жылжымайтын мүлікке қатысты құқық белгілейтін құжаттар, Құқықтық кадастрдан үзінді көшірме;

- техникалық паспорт;

- жылжымайтын мүлікке тіркелген құқықтар (ауыртпалықтар) және оның техникалық сипаттамалары туралы анықтама;

- отбасы құрамы туралы құжаттар;

- тұрғын үйді пайдалану нұсқалары және т. б.

Талап қоюдың нысанасы мен негіздеріне байланысты істерді қарау және шешу кезінде қолдануға жататын заңдар

Конституция.

АК.

АІЖК.

Заңдар:

- "Тұрғын үй қатынастары туралы";

- "Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы".

Жоғарғы Соттың 1997 жылғы 18 шілдедегі № 9 "азаматтардың тұрғын үй-жайларды жекешелендіру жөніндегі заңнаманы қолдану практикасы туралы"нормативтік қаулысы

Назар аударыңыз!

«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкендігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды.

Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.

Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.

            Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы  Заң компаниясы