Срок на подачу заявления о выдаче исполнительного листа
Согласно части 3, 4 статьи 253 ГПК заявление о выдаче исполнительного листа может быть подано не позднее трех лет со дня окончания срока длядобровольного исполнения арбитражного решения.
Заявление о выдаче исполнительного листа, поданное с пропускомустановленного срока, к которому не были приложены ходатайство овосстановлении срока и подтверждающие документы, возвращается судомбез рассмотрения, о чем выносится определение.
На определение может быть подана частная жалоба, принесеноходатайство прокурором в суд апелляционной инстанции, решение которогоявляется окончательным.
Суды правильно возвращают заявления, если пропущен срокпредъявления исполнительного листа к исполнению.
Так, например, решением постоянно действующего Арбитража Алматыот 7 сентября 2018 года частично удовлетворен иск АО «Банк Астаны»(далее - Банк) к Ермагамбетовой А.С., Есембекову Р.К. о солидарномвзыскании суммы задолженности.
Ликвидационная комиссия Банка обратилась в суд с заявлением о выдачеисполнительного листа, указывая, что о наличии дебиторской задолженностиим стало известно только 1 марта 2019 года из акта приема-передачи, котороепередала временная администрация Банка.
Определением Медеуского районного суда города Алматы от 24 марта2022 года, оставленным без изменения судом апелляционной инстанции,заявление возвращено. Суд одним из оснований возвращения заявленияуказал пропуск срока подачи такого заявления.
В силу части 2 статьи 126 ГПК сроки, установленные ГПК могут бытьвосстановлены судом, если они пропущены по причинам, признанным судомуважительными.
Вместе с тем суд посчитал, что причины являются неуважительными,поскольку Банк имел достаточное время, до создания ликвидационнойкомиссии, обратиться в суд с заявлением о выдаче исполнительного листа.
Аналогично по этим же основаниям судом возвращено заявлениеликвидационной комиссии Банка и в отношении должника Кужимовой Р.А.(№7517-22-002м/1344).
В соответствии с частью 5-1 статьи 253 ГПК суд возвращает взыскателюзаявление о выдаче исполнительного листа, если срок для его обжалования,установленный частью первой статьи 464 ГПК, не истек (статья дополненачастью 5-1 в соответствии с Законом РК от 10.06.20 г. № 342-VI).На сегодняшний день суды возвращают такие заявления со следующеймотивировкой.
К примеру, определением судьи Атырауского городского судаАтырауской области от 24 августа 2021 года возвращено заявление ИПЖуркабаевой Б.А. о выдаче исполнительного листа в отношении ИП«Бакалдин А.Н.». Суд, руководствуясь частью 5-1 статьи 253, частью 1статьи 464 ГПК, возвращение заявления мотивировал тем, что к заявлениюне приложены доказательства о получении решения ответчиком, котороенеобходимо для исчисления сроков на подачу ходатайства об отменеарбитражного решения.
Определением судьи районного суда №2 Казыбекбийского района городаКараганды от 25 ноября 2021 года возвращено заявление ТОО «AKiiiiiGold» овыдаче исполнительного листа в отношении Рахимбаевой Ж.М.
Суд, руководствуясь частью 5-1 статьи 253, частью 1 статьи 464 ГПК,указал, что к заявлению не приложены документы, подтверждающиеполучение должником арбитражного решения, которое необходимо дляисчисления срока на обжалование арбитражного решения.
Определением судьи СМЭС Акмолинской области от 28 марта 2022 годавозвращено заявление ТОО «Еврогербициды» о выдаче исполнительноголиста по арбитражному решению о взыскании с ТОО «Маяк 2011» суммыдолга. Руководствуясь частью 5-1 статьи 253, частью 1 статьи 464 ГПК, судпришел к выводу, что заявление о принудительном исполненииарбитражного решения подано до истечения срока для обжалованияарбитражного решения.
Судам следует иметь в виду, что согласно пункту 3 статьи 45 Законаарбитражное решение вступает в силу в день, когда оно подписано арбитром(арбитрами). Поэтому с этого момента оно подлежит исполнению, в томчисле и принудительному исполнению.
Содержание определения по результатам рассмотрения заявления
В соответствии с частью 9 статьи 253 ГПК по результатам рассмотрениязаявления судом выносится определение о выдаче исполнительного листалибо об отказе в его выдаче.
Содержание определения должно соответствовать требованиям части 1статьи 269 ГПК.
При изложении определения суды не указывают выводы относительноудовлетворения заявления или об его отказе, соответствует ли заявлениетребованиям части 2,3 статьи 253 ГПК, отсутствуют выводы о разрешениивопроса по возмещению государственной пошлины за подачу заявления идополнительных расходов (статья 56 Закона).
К примеру, решением Международного Арбитражного агентства«TENDEU» от 29 октября 2018 года взыскана с Мель О.А. в пользу ТОО«Займер» задолженность в размере 174 250 тенге. ТОО «Займер» обратилосьв суд с заявлением о принудительном исполнении решения арбитража ивыдаче исполнительного листа.
Определением Алматинского районного суда города Нур-Султана от11 ноября 2019 года выдан исполнительный лист.
Вместе с тем, судом в резолютивной части определения не указано обудовлетворении заявления.
Кроме того в мотивировочной части определения суд лишь перечислилнормы законов и сделал вывод об обоснованности заявления, фактически неизложены мотивы принятого процессуального решения.
Аналогичные нарушения части 1 статьи 269 ГПК (в части неправильногоизложения мотивировочной части) допущены судами Актюбинской (№1510-19-00-2м/1946, №1532-20-00-2м/181), Восточно-Казахстанской (№6368-19-00-2м/1635, №6368-20-00-2м/479), Карагандинской (№3512-19-00-2м/8930)областей.
Вызовы и извещения
Обобщение показало, что имеют место материалы, когда суды нарушаютположения ГПК, рассматривая заявления о выдаче исполнительного листа,не извещая должника о рассмотрении поступившего заявления овыдачеисполнительного листа.
Так, определением районного суда №2 Ауэзовского района городаАлматы от 29 декабря 2020 года удовлетворено заявление ТОО «ОнлайнФинанс» о выдаче исполнительного листа по исполнению арбитражногорешения о взыскании с Токушевой С.К. суммы задолженности.
Определением судебной коллегии по гражданским делам Алматинскогогородского суда от 22 июня 2021 года определение отменено, с направлениемматериала на новое рассмотрение в тот же суд.
Суд указал, что районным судом нарушены нормы процессуальногоправа, касающиеся порядка выдачи исполнительного листа напринудительное исполнение арбитражного решения, поскольку установлено,что при рассмотрении заявления суд не принял мер по уведомлениюдолжника о времени судебного заседания. Таких доказательств в материалене имеется.
Аналогичные нарушения (неизвещения должника) при рассмотрениизаявления о выдаче исполнительного листа допускались судами Атырауской(№2310-19-00-2м/3118), Мангистауской (47-11-19-00-2м/2004), Жамбылской(№3110-21-00-2м/4346) областей.
При рассмотрении заявления о выдаче исполнительного листа напринудительное исполнение арбитражного решения суд не вправепересматривать арбитражное решение по существу
В соответствии с частью 8 статьи 253 ГПК суд при рассмотрениизаявления о выдаче исполнителього листа на принудительное исполнениеарбитражного решения не вправе пересматривать арбитражное решение посуществу. Аналогичное требование содержится в Типовом законеЮНСИТРАЛ и пункте 3 статье 52 Закона.
Суды правильно понимают положения указанной нормы, фактовпересмотра арбитражных решений не установлено.
Атқару парағын беру туралы өтініш беру мерзімі АПК-нің 253-бабының 3, 4-бӛліктерне сәйкес атқару парағын беру туралы
ӛтініш тӛрелік шешімді ерікті түрде орындау үшін мерзім аяқталған күннен бастап үш жылдан кешіктірілмей берілуі мүмкін.
Мерзімін қалпына келтіру туралы ӛтінішхат және растайтын құжаттар қоса берілмеген, белгіленген мерзімді ӛткізіп алу арқылы берілген атқару парағын беру туралы ӛтінішті сот қараусыз қайтарады, ол туралы ұйғарым шығарылады.
Ұйғарымға жеке шағым берілуі, прокурор апелляциялық сатыдағы сотқа ӛтінішхат келтіруі мүмкін, апелляциялық сотының шешімі түпкілікті болып табылады.
Егер атқару парағын орындау мерзімін ӛткізіп алған болса, соттардыңӛтініштерді қайтаруы дұрыс.
Мәселен, тұрақты жұмыс істейтін Алматы тӛрелігінің 2018 жылғы 7 қыркүйектег шешімімен «Астана Банкі» АҚ-ның (бұдан әрі - Банк) А.С.
Ермағамбетоваға, Р. К. Есембековке берешек сомасын бірлесіп ӛндіріп алу туралы талабы ішінара қанағаттандырылды.
Банктің тарату комиссиясы дебиторлық берешектің бар екендігі туралы банктің уақытша әкімшілігі берген қабылдау-тапсыру актісінен 2019 жылдың 1 наурызында ғана белгілі болғанын кӛрсете отырып, атқару парағын беру туралы ӛтінішпен сотқа жүгінді.
Апелляциялық сатыдағы сот ӛзгеріссіз қалдырған Алматы қаласы Медеу аудандық сотының 2022 жылғы 24 наурыздағы ұйғарымымен ӛтініш қайтарылды. Сот ӛтінішті қайтарудың негіздерінің бірі ретінде осындай ӛтінішті беру мерзімін ӛткізіп алуды кӛрсетті.
АПК-нің 126-бабының екінші бӛлігіне байланысты, егер олар сот дәлелді деп таныған себептер бойынша ӛткізілмесе, АПК белгілеген мерзімдерді сот қалпына келтіре алады.
Сонымен бірге, сот себептерді дәлелді емес деп санады, ӛйткені банктің тарату комиссиясы құрылғанға дейін атқару парағын беру туралы сотқа жүгінуге жеткілікті уақыты болды.
Сол сияқты, сол негіздер бойынша сот банктің тарату комиссиясының жәнеборышкер Р.А. Кужимоваға қатысты (№7517-22-002м/1344) ӛтінішін қайтарды.
АПК-нің 253-бабының 5-1-бӛлігіне сәйкес, егер АПК-нің 464-бабының бірінші бӛлігінде белгіленген шағымдану мерзімі аяқталмаған болса, сот ӛндіріп алушыға атқару парағын беру туралы ӛтінішті қайтарады (ҚР 10.06.20 ж. №342-VI Заңымен бап 5-1-бӛлікпен толықтырылды).
Бүгінгі таңда соттар мұндай мәлімдемелерді келесі уәжбен қайтарады.Мысалы, Атырау облысы Атырау қалалық соты судьясының 2021 жылғы 24 тамыздағы ұйғарымымен ДК Б.А. Журкабаеваның «А.Н. Бакалдин» ДК-ге қатысты атқару парағын беру туралы ӛтініші қайтарылды. Сот АПК-нің 253-бабының 5-1-бӛлігін, 464-бабының бірінші бӛлігін басшылыққа ала отырып, ӛтінішке тӛрелік шешімнің күшін жою туралы ӛтінішхат беруге мерзімдерді есептеуге қажетті жауапкердің шешімді алғаны туралы дәлелдемелер қоса берілмегендігіне уәж келтірді.
Қарағанды қаласы Қазыбек би ауданы №2 аудандық соты судьясының 2021 жылғы 25 қарашадағы ұйғарымымен Ж. М. Рахимбаеваға қатысты атқару парағын беру туралы «Ақшаголд» ЖШС-ның ӛтініші қайтарылды.
Сот АПК-нің 253-бабының 5-1-бӛлігін, 464-бабының бірінші бӛлігін басшылыққа ала отырып, ӛтінішке борышкердің тӛрелік шешімге шағымдану мерзімін есептеу үшін қажетті тӛрелік шешімді алғанын растайтын құжаттар қоса берілмегенін кӛрсетті.
Ақмола облысының МАЭС судьясының 2022 жылғы 28 наурыздағы
ұйғарымымен «Маяк 2011» ЖШС-дан борыш сомасын ӛндіріп алу туралы тӛрелік шешім бойынша атқару парағын беру туралы «Еврогербицидтер» ЖШС-ныңӛтініші қайтарылды. АПК-нің 253-бабының 5-1-бӛлігін, 464-бабының бірінші бӛлігін басшылыққа ала отырып, сот тӛрелік шешімді мәжбүрлеп орындату туралы ӛтініш тӛрелік шешімге шағымдану мерзімі аяқталғанға дейін берілді деген қорытындыға келді.
Соттар Заңның 45-бабының 3-тармағына сәйкес тӛрелік шешімге тӛреші (тӛрешілер) қол қойған күні күшіне енетінін назарда ұстаған жӛн. Сондықтан, осы сәттен бастап ол орындалуға, соның ішінде мәжбүрлі түрде орындалуға жатады.
Өтінішті қарау нәтижелері бойынша ұйғарымның мазмұныАПК-нің 253-бабының тоғызыншы бӛлігіне сәйкес арызды қарау нәтижелері бойынша сот атқару парағын беру туралы не оны беруден бас тарту туралы ұйғарым шығарады.
Анықтаманың мазмұны АПК-нің 269-бабы біінші бӛлігінің талаптарына сәйкес келуге тиіс.
Ұйғарымды жазу кезінде соттар ӛтінішті қанағаттандыруға қатысты немесе одан бас тарту туралы тұжырымдарды, ӛтініш АПК-нің 253-бабының 2,3-бӛліктерінің талаптарына сәйкес келетіні-келмейтінін кӛрсетпейді, сонымен қатар ӛтінішті бергені үшін мемлекеттік бажды және қосымша шығыстарды ӛтеу жӛніндегі мәселені шешу туралы соттардың тұжырымдары жоқ (Заңның 56-бабы).
Мысалы, «TENDEU» Халықаралық тӛрелік агенттігінің 2018 жылғы 29 қазандағы шешімімен О.А.Мельден «Займер» ЖШС-ның пайдасына 174 250 теңге мӛлшерінде берешек ӛндірілді. «Займер» ЖШС тӛрелік шешімін мәжбүрлеп орындату және атқару парағын беру туралы ӛтінішпен сотқа жүгінді.
Нұр-Сұлтан қаласы Алматы аудандық сотының 2019 жылғы 11 қарашадағы ұйғарымымен атқару парағы берілді.
Алайда, сот ұйғарымның қарар бӛлігінде ӛтінішті қанағаттандыру туралы кӛрсетілмеген.
Сонымен қатар, сот ұйғарымның уәждеу бӛлігінде тек заңдардың нормаларын тізіп, ӛтініштің негізділігі туралы қорытынды жасады, іс жүзінде қабылданған процестік шешімнің себептері кӛрсетілмеген.
Ақтӛбе (№1510-19-00-2м/1946, №1532-20-00-2м/181), Шығыс Қазақстан (№6368-19-00-2м/1635, №6368-20-00-2м/479), Қарағанды (№3512-19-00-2м/ 8930) облыстар.
Шақыртулар мен хабарламаларҚорыту кӛрсеткендей, соттар борышкерге атқару парағын беру туралы келіп түскен ӛтінішті қарау туралы хабарламай, атқару парағын беру туралы ӛтініштерді қарау кезінде АПК-нің ережелерін бұзатын материалдар кездеседі.Мәселен, Алматы қаласы Әуезов ауданының №2 аудандық сотының 2020 жылғы 29 желтоқсандағы ұйғарымымен «Онлайн Қаржы» ЖШС-ның С.К. Токушевадан берешек сомасын ӛндіріп алу туралы тӛрелік шешімді орындау бойынша атқару парағын беру туралы ӛтініші қанағаттандырылды.
Алматы қалалық сотының азаматтық істер жӛніндегі сот алқасының 2021 жылғы 22 маусымдағы ұйғарымымен материалды сол соттың жаңа қарауына жібере отырып, ұйғарымның күші жойылды.
Сот аудандық сот тӛрелік шешімді мәжбүрлеп орындатуға атқару парағын беру тәртібіне қатысты процестік құқық нормаларын бұзғанын кӛрсетті, ӛйткені ӛтінішті қарау кезінде сот борышкерді сот отырысының уақыты туралы хабардар ету жӛнінде шаралар қолданбағаны анықталды. Материалда мұндай дәлелдемелержоқ.
Атқару парағын беру туралы ӛтінішті қарау кезінде осыған ұқсас бұзушылықтарға (борышкерді хабардар етпеу) Атырау (№2310-19-00-2м/3118), Маңғыстау (47-11-19-00-2м/2004), Жамбыл (№3110-21-00-2м/4346) облыстарының соттары жол берген.Төрелік шешімді мәжбүрлеп орындатуға атқару парағын беру туралы өтінішті қарау кезінде сот төрелік шешімді мәні бойынша қайта қарауға құқылы емесАПК-нің 253-бабының сегізінші бӛлігіне сәйкес сот тӛрелік шешімді мәжбүрлеп орындатуға арналған атқару парағын беру туралы ӛтінішті қараған кезде тӛрелік шешімді мәнi бойынша қайта қарауға құқылы емес. Осыған ұқсас талап ЮНСИТРАЛ үлгілік Заңында және Заңның 52-бабының 3-тармағында қамтылған.
Соттар кӛрсетілген норманың ережелерін дұрыс түсінеді, тӛрелік шешімдерді қайта қарау фактілері анықталмады.
Внимание!
Адвокатская контора Закон и Право, обращает ваше внимание на то, что данный документ является базовым и не всегда отвечает требованиям конкретной ситуации. Наши адвокаты готовы оказать вам помощь в юридической консультации, составлении любого правового документа, подходящего именно под вашу ситуацию.
Для подробной информации свяжитесь с Юристом / Адвокатом, по телефону; +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.
