Ұлттық ғылыми техникалық сараптама орталығының жауабын заңсыз деп тану туралы
19.07.2023 жылғы №6001-23-00-6ап/603
Талапкер: С. Д.
Жауапкер: "Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығы" АҚ "
Даудың мәні: заңсыз деп тану туралы 2022 жылғы 21 қазандағы жауап
Талапкердің кассациялық шағымы бойынша қайта қарау.
ФАБУЛА: Қазақстан Республикасының Білім және ғылым вице-министрі Қ. а. Ерғалиевтің атына Өтінішті тексеру нәтижелері бойынша анықтамаға сәйкес мониторинг басқармасының 8 қызметкері (бұдан әрі – Анықтама) талапкерге вице-президент М. А. Архабаева комиссияның келіп түскен шағымы бойынша өзінің дәлелдерінде С. Д. қоғамның ішкі тәртібін үнемі бұзатынын, уақтылы бұзбайтынын көрсеткені белгілі болды. тапсырмаларды орындайды, өзінің 163 қарамағындағыларды ҰБТ-ға қарсы қояды, сондай-ақ оның соттылығын жасыру туралы, сондай-ақ С. Ж. апалы-сіңлілері аталған ақпаратпен келіспей, С. Д. қоғамның вице-президенті М. А. Архабаеваға жүгінді. оның дәлелдерін растайтын құжаттаманы ұсыну туралы.
2022 жылғы 21 қазанда қоғамның басшысы А. Ж. Ибраев жауап берді, онда сұрау салу қоғамның осы қызметкерлеріне қатысты екендігі көрсетілген, осыған байланысты мұндай сұрау салулар қоғамның әкімшілік органына немесе лауазымды тұлға мәртебесі бар оның бірінші басшысына жіберілуі тиіс.
Сот актілері:
1-ші саты: талап әкімшілік сот ісін жүргізу тәртібімен қарауға жатпайтын болып қайтарылды.
Апелляция: соттың ұйғарымы күшінде қалды.
Кассация: сот актілері жойылды, іс мәні бойынша қарау үшін СМАС-қа жіберілді.
Қорытындылар: өз құқықтары мен бостандықтарын сотта қорғау құқығы Қазақстан Республикасы Конституциясының 13-бабында бекітілген конституциялық кепілдік болып табылады.
Осыған ұқсас норма АӨК-нің 9-бабының бірінші бөлігінде қамтылған, оған сәйкес әрбір адам осы Кодексте белгіленген тәртіппен бұзылған немесе даулы құқықтарды, бостандықтарды немесе заңды мүдделерді қорғау үшін сотқа жүгінуге құқылы. С.Д., заңда көзделген құқықты іске асыра отырып, сотқа 2022 жылғы 21 қазандағы берілген жауапты заңсыз деп тану туралы қоғамнан талап арыз берді.
Бірінші сатыдағы сот істі мәні бойынша қарап, АПК-нің 138-бабы екінші бөлігінің 11) тармақшасының негізінде бұл істің әкімшілік сот ісін жүргізу тәртібімен қарауға жатпайтынын көрсете отырып, талап арызды қайтарды.
Апелляциялық саты бірінші сатыдағы соттың ұстанымымен келісіп, соттың ұйғарымын өзгеріссіз қалдырды. Жергілікті соттардың істі әкімшілік сот ісін жүргізу тәртібімен қарауға жатпайды деген тұжырымдары дұрыс емес болып табылады. АӨК-нің 4-бабы бірінші бөлігінің 32) тармақшасына сәйкес сұрау салу деп әкімшілік рәсімге қатысушының жеке немесе қоғамдық сипаттағы мүдделі мәселелер бойынша ақпарат беру туралы өтініші түсініледі.
Бұл жағдайда талапкердің анықтамада көрсетілген дәлелдерді растайтын құжаттаманы ұсыну туралы өтініші сұрау салу болып табылады.
АӨК-нің 87-бабына сәйкес сұрау салуды қарауды мемлекеттік орган, жергілікті өзін-өзі басқару органы, мемлекет жүз пайыз қатысатын заңды тұлға және олардың лауазымды адамдары сыртқы әкімшілік рәсімдерді көздейтін АӨК-нің 3-бөліміне сәйкес оңайлатылған әкімшілік рәсім тәртібімен жүзеге асырады.
АӨК-нің 3 164-бөлімінде әкімшілік рәсімдердің кезеңдерін көрсететін 9-15-тараулар бар:
1) әкімшілік рәсімдерді қозғау;
2) әкімшілік істі қарау;
3) әкімшілік рәсім оңайлатылған жағдайда Әкімшілік акт жауап беру; 4)қайта қарау (шағымдану);
5) шағым бойынша қарау;
6) шағым бойынша шешім. Тармақшаға сәйкес
8) АӨК-нің 4-бабының бірінші бөлігі әкімшілік рәсім-бұл әкімшілік органның, лауазымды адамның әкімшілік істі қарау, ол бойынша шешім қабылдау және орындау жөніндегі өтініш негізінде немесе өз бастамасы бойынша жасалатын қызметі, сондай-ақ оңайлатылған әкімшілік рәсім тәртібімен жүзеге асырылатын қызмет.
Заңның келтірілген нормасына сүйене отырып, хабарламаны қарау тәртібі жеңілдетілген әкімшілік рәсім болып табылады және АППК нормаларымен реттеледі.
АӨК-нің 5-бабының екінші бөлігіне сәйкес әкімшілік сот ісін жүргізудің міндеті жеке тұлғалардың бұзылған немесе даулы құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін, заңды тұлғалардың жария-құқықтық қатынастардағы құқықтары мен заңды мүдделерін тиімді қорғау және қалпына келтіру мақсатында әкімшілік істерді әділ, бейтарап және уақтылы шешу болып табылады.
Жоғарыда келтірілген заң нормасы әкімшілік сот ісін жүргізудің мақсаттары тек бұзылған ғана емес, сонымен бірге жеке және заңды тұлғалардың жария-құқықтық қатынастардағы даулы құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін тиімді қорғау және қалпына келтіру болып табылатынын айтады.
Өз кезегінде, әкімшілік сот ісін жүргізудің міндеті, ең алдымен, әкімшілік істерді әділ шешу, яғни істі ресми қарау емес, дауды мәні бойынша шешу болып табылады. Сонымен қатар, әділеттілік принципі әкімшілік әділеттің негізгі принципі болып табылады.
АӨК-нің 138-бабының бірінші бөлігіне байланысты сот талқылауы басталғанға дейін судья мүмкіндігінше бір сот отырысы барысында дауды шешу үшін қажетті барлық әрекеттерді, өкімдерді жүргізеді. Сондай-ақ осы баптың екінші бөлігінде көрсетілген негіздер бойынша талап қоюдың қайтарылуы туралы ұйғарымдар шығарады.
Алайда, бірінші сатыдағы сот істі мәні бойынша қарағаннан кейін талапты қайтару туралы ұйғарым шығарды. 26.07.2023 жылғы №6001-22-00-6ап/2423 қаулысын шығару кезінде ӘК СКАД осындай қорытындыға келді
Назар аударыңыз!
«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.
Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.
Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
