496-бапқа түсініктеме. Қазақстан Республикасының азаматтығы туралы Заңнамасын Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексін бұзу  

     1. Қазақстан Республикасының азаматтығынан айырылған адамның Қазақстан Республикасы азаматының паспортын және (немесе) жеке куәлігін пайдалануы, -

     Жеке тұлғаларға жүз айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.

     2. Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мерзімдерде шетел азаматтығын алу фактісін хабарламау -

     екі жүз айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға не Қазақстан Республикасынан тыс жерлерге әкімшілік шығарып жіберуге әкеп соғады.

     3. Осы баптың бірінші және екінші бөліктерінде көзделген, мемлекеттік қызметте тұрған адамдар, сондай-ақ билік өкілінің функцияларын жүзеге асыратын не мемлекеттік органдарда ұйымдық-өкімдік немесе әкімшілік-шаруашылық функцияларды орындайтын адамдар жасаған іс-әрекеттер, -

     үш жүз айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға не Қазақстан Республикасынан тыс жерлерге әкімшілік шығарып жіберуге әкеп соғады.

     Баптың мақсаты Қазақстан азаматтығын алу және тоқтату тәртібі туралы ҚР Конституциясының 10-бабының құқықтық ережелерін сақтау болып табылады. Республика азаматы азаматтығынан, өз азаматтығын өзгерту құқығынан айырыла алмайды, сондай-ақ Қазақстаннан тыс жерлерге шығарыла алмайды. Азаматтықтан айыруға террористік қылмыстар жасағаны үшін, сондай-ақ Қазақстан Республикасының өмірлік маңызы бар мүдделеріне өзге де ауыр зиян келтіргені үшін соттың шешімі бойынша ғана жол беріледі. Республика азаматы үшін басқа мемлекеттің азаматтығы танылмайды.

     Түсініктеме берілген әкімшілік құқық бұзушылық объектісі Қазақстан Республикасының азаматтығы мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтау саласындағы басқарудың белгіленген тәртібі болып табылады.

     "Қазақстан Республикасы Конституциясының 10 және 12-баптарын ресми түсіндіру туралы" ҚР Конституциялық Кеңесінің 2003 жылғы 1 желтоқсандағы №12 қаулысымен ҚР Конституциясының 10 және 12-баптарына ресми түсініктеме берілді. Конституцияның 10-бабының 1-тармағы Қазақстан Республикасы азаматтығының бірлігі мен теңдігі қағидаттарын жариялайды. Азаматтықтың теңдігі қағидаты деп шығу тегіне, әлеуметтік, лауазымдық және мүліктік жағдайына, нәсіліне, ұлтына, тіліне, дінге көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жеріне немесе кез келген өзге де мән-жайларға қарамастан республика азаматтарының құқықтарының, бостандықтары мен міндеттерінің теңдігі түсінілуі тиіс. Конституцияның 10-бабының 1-тармағында азаматтықтың конституциялық-құқықтық заңдылығы көзделеді-ол заңды негіздерде алынған жағдайда ғана танылады.

     Қаралатын баптың 1-бөлігінің объективті жағы Қазақстан Республикасының азаматтығынан айырылған адамның Қазақстан Республикасы азаматының паспортын және (немесе) жеке куәлігін пайдалану түріндегі бір құқыққа қайшы әрекетімен (әрекетсіздігімен) сипатталады.

     Қазақстан азаматының азаматтығын дәлелдейтін құжаттар "Қазақстан Республикасының азаматтығы туралы"1991 жылғы 20 желтоқсандағы №1017 ҚР Заңының 4-бабында көрсетілген. Қазақстан Республикасының азаматтығын растайтын құжат Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігі немесе паспорты болып табылады. 16 жасқа дейінгі баланың азаматтығы оның туу туралы куәлігімен, ата-анасының кез келгенінің төлқұжатымен расталады.

     Бұл құжаттарды беру тәртібі, олардың мазмұны мен қолданылу мерзімі "жеке басты куәландыратын құжаттар туралы"2013 жылғы 29 қаңтардағы №73 ҚР Заңының 8 және 9-баптарында айқындалған.

     "Қазақстан Республикасының азаматтығы туралы" 1991 жылғы 20 желтоқсандағы №1017 ҚР Заңының 21-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының азаматтығы жоғалады:

     1) Қазақстан Республикасының мемлекетаралық шарттарында көзделген жағдайларды қоспағанда, адамның әскери қызметке қауіпсіздік қызметіне, полицияға, әділет органдарына немесе басқа мемлекеттің өзге де мемлекеттік билік және басқару органдарына кіруі салдарынан;

     2) Егер Қазақстан Республикасының азаматтығы көрінеу жалған мәліметтер немесе жалған құжаттар ұсыну нәтижесінде алынған болса;

     3) Қазақстан Республикасының мемлекетаралық шарттарында көзделген негіздер бойынша;

     5) егер адам басқа мемлекеттің азаматтығын алса;

     6) егер адамның Қазақстан Республикасының азаматтығын алуына негіз болған Қазақстан Республикасының азаматымен некені сот жарамсыз деп таныған;

     7) Қазақстан Республикасының азаматы болып табылатын, шетелдіктерге асырап алуға берілген баланың кәмелетке толған кезде оның ерікті ерік білдіруі бойынша;

     8) адамның шетелдік қарулы қақтығыстарға, шет мемлекеттің аумағындағы экстремистік және (немесе) террористік әрекеттерге қатысуы салдарынан жүзеге асырылады.

     Түсініктеме берілген баптың 2-бөлігінің объективті жағы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мерзімдерде шетел азаматтығын алу фактісін хабарламау түріндегі бір құқыққа қайшы әрекетпен (әрекетсіздікпен) сипатталады.

     "Қазақстан Республикасының азаматтығы туралы" 1991 жылғы 20 желтоқсандағы №1017 ҚР Заңының 21-бабында шет мемлекеттің жаңа азаматтығы туралы ІІО-ны хабардар ету мерзімдері айқындалған. Қазақстан Республикасының азаматтығында тұрған және шет мемлекеттің азаматтығын қабылдаған адам өзге азаматтығын алған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде шетел азаматтығын алу фактісі туралы Қазақстан Республикасының Ішкі істер органдарына немесе Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелеріне хабарлауға және Қазақстан Республикасының паспортын және (немесе) жеке куәлігін тапсыруға міндетті.

     Осы баптың екінші бөлігінде белгіленген мерзімде шетел азаматтығын алу фактісі туралы хабарламау ӘҚБтК-нің 496-бабында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

     Талданатын баптың 1 және 2-бөлігі бойынша құқық бұзушылық субъектілері әкімшілік құқық бұзушылық аяқталған немесе жолын кесу сәтіне он алты жасқа толған, есі дұрыс жеке тұлғалар болып табылады

     Қаралатын баптың 3-бөлігінің объективті жағы осы баптың 1 және 2-бөліктерінде көзделген мынадай тұлғалар жасаған құқыққа қайшы әрекеттермен сипатталады:

     1) мемлекеттік қызметте тұратындар;

     2) билік өкілінің функцияларын жүзеге асыратын;

     3) мемлекеттік органдарда ұйымдастырушылық-өкімдік функцияларды орындайтын;

     4) мемлекеттік органдарда әкімшілік-шаруашылық функцияларды орындайтындар.

     Жоғарыда аталған лауазымды адамдар ӘҚБтК-нің 496-бабының 3-бөлігінде көзделген құқық бұзушылық субъектілері болып табылады. "Мемлекеттік қызмет туралы" ҚР Заңының 1-бабының 8-тармағына сәйкес билік өкілінің функцияларын тұрақты, уақытша немесе арнайы өкілеттігі бойынша жүзеге асыратын не мемлекеттік органдарда ұйымдық-өкімдік немесе әкімшілік-шаруашылық функцияларды орындайтын адам лауазымды тұлға болып табылады.

     Қарастырылып отырған баптың барлық бөліктері бойынша субъективті тарап тек тікелей ниет түрінде көрсетілуі мүмкін. Кінәлі өзінің шетел азаматтығын алу фактісі туралы хабарлау міндетін орындамайтынын түсінеді және Қазақстан Республикасы азаматының құжаттарын пайдалануды жалғастырады.

     Зерттелетін бапта көзделген әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қарауға құқығы бар:

     1)2 және 3 - бөліктер бойынша-мамандандырылған аудандық және оларға теңестірілген әкімшілік соттардың судьялары (ӘҚБтК 684-бабы);

     2) 1 - бөлім бойынша-ішкі істер органдарының осыған уәкілеттік берілген лауазымды адамдары (ӘҚБтК 685-бабы).

     Түсініктеме берілген баптың барлық бөліктері бойынша Әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттамалар жасауға ішкі істер органдарының уәкілетті лауазымды адамдары құқылы (ӘҚБтК 804-бабының 1-бөлігі).

     Талданатын баптың 2-бөлігінің санкциясы әкімшілік түріндегі айыппұлға балама әкімшілік жазаны көздейді шығарып жіберу Қазақстан Республикасынан тыс жерлерге. ӘҚБтК-нің 917-бабының 2-бөлігіне сәйкес шетелдіктерді немесе азаматтығы жоқ адамдарды Қазақстан Республикасынан әкімшілік шығарып жіберу туралы қаулыны ішкі істер органдары орындайды.

Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне ғылыми-практикалық түсініктеме (мақала) авторлық ұжымнан:

     Бачурин Сергей Николаевич, з.ғ. к., доцент - 48-тарау (Е. М. Хакимовпен бірлесіп жазған);

     Ғабдуалиев Мереке Трекович, з.ғ. к. – 11, 21, 22, 23-тараулар;

     Жүсіпбекова Айнұр Маратқызы, з.ғ. м. – 13-тарау (а. в. Карпекинмен бірлесіп жазған); 33, 39-тараулар (О. Т. Сейтжановпен бірлесіп жазған);  

     Карпекин Александр Владимирович, з.ғ. к., доцент - 13 тарау (А. М. Жүсіпбековамен бірлесіп жазған);

     Корнейчук Сергей Васильевич-2 тарау; 6 тарау (О. Т. Сейтжановпен, Е. М. Хакимовпен бірлесіп жазған); 8 тарау; 25 тарау (е. м. Хакимовпен бірлесіп жазған); 457-470, 488, 488-1, 491-506 баптар; 28, 30, 52 тараулар;

     Корякин Илья Петрович, з.ғ. д., профессор-49 тарау;

     Кысықова Гүлнара Бауыржанқызы, з.ғ. к. - 20 тарау;

     Омарова Ботагөз Акимгереевна, з.ғ. к. – 17 тарау; 18 тарау (Б. А. Парманқұловамен бірлесіп жазған); 26, 31 тараулар; 32 тарау (Б. А. Парманқұловамен бірлесіп жазған);

     Парманқұлова Баян Асханбайқызы - 18-тарау (Б. А. Омаровамен бірлесіп жазған); 19, 32-тараулар (Б. А. Омаровамен бірлесіп жазған); 43-тарау (А. С. Тукиевпен бірлесіп жазған);  

     Подопригора Роман Анатольевич, з.ғ. д., профессор-24 тарау, 489, 489-1, 490 баптар;

     Порохов Евгений Викторович, з.ғ. д. - 14, 15, 16, 29-тараулар, 471-475-баптар;

     Сейтжанов Олжас Теміржанұлы, з.ғ. к., доцент, – 4-тарау; 5-тарау (Е. М. Хакимовпен бірлесіп жазған); 6-тарау (С. В. Корнейчукпен, Е. М. Хакимовпен бірлесіп жазған); 9-тарау; 10-тарау (В. В. Филин Б. Е. Шаймерденовпен бірлесіп жазған); 33-тарау (А. М. Жүсіпбековамен бірлесіп жазған); 36-тарау (б. е. Шаймерденовпен бірлесіп жазған); 39-тарау (А. М. Жүсіпбековамен бірлесіп жазған);

     Смышляев Александр Сергеевич, PhD докторы. – 38, 40, 42, 43-1-тараулар (А. С. Тукиевпен бірлесіп жазған); 44-тарау;

Тукиев Аслан Сұлтанұлы – з.ғ. к., доцент-1, 3, 35 тараулар; 38, 40, 42 тараулар (А. С. Смышляевпен бірлесіп жазған); 43 тарау (Б. А. Парманқұловамен бірлесіп жазған); 43-1 тарау (А. С. Смышляевпен бірлесіп жазған); 44-1 тарау (бірге жазған Шипп Д. А.); 45-тарау; 46 (бірге жазған Шипп Д. А.); 47-тарау;  

     Филин Владимир Владимирович, з.ғ. к., доцент - 10 тарау (О. Т. Сейтжановпен, Б. Е. Шаймерденовпен бірлесіп жазған);  

     Хакимов Ержан Маратұлы, м. з. н. - 5-тарау (О. Т. Сейтжановпен бірлесіп жазған); 6-тарау (О. Т. Сейтжановпен бірлесіп жазған, С. В. Корнейчук); 7-тарау; 25-тарау (С. В. Корнейчукпен бірлесіп жазған); 34, 41-тараулар; 48-тарау (бірлесіп жазған С. Н. Бачуринмен); 53-тарау;

     Шаймерденов Болат Ерденұлы, з.ғ. м., – 10-тарау (О. Т. Сейтжановпен, В. В. Филинмен бірлесіп жазған); 12-тарау; 476-487, 507-509-баптар; 36-тарау (О. Т. Сейтжановпен бірлесіп жазған); 37, 50, 51-тараулар.  

     Шипп Денис Алексеевич-44-1, 46 тараулар (А. С. Тукиевпен бірлесіп жазған).

Актінің өзгертілген күні: 01.01.2020 актінің қабылданған күні: 01.01.2020 қабылданған орны: 1000500000000 актіні қабылдаған Орган: 103001000000 қолданылу аймағы: 10000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000: 029000000000 / 028000000000 / 029002000000 / 028004000000 / 029001000000 / 026000000000 / 001000000000 / 001008000000 / 030000000000 акт нысаны: COMM / code заңды күші: 1900 акт тілі: rus  

Назар аударыңыз!  

«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.  

Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.    

Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы  Заң компаниясы