656-бапқа түсініктеме. Қазақстан Республикасы қылмыстық процестік кодексінің кеңесу бөлмесінде кеңес өткізу және дауыс беру тәртібі
Төрағалық етуші алқабилер кеңесіне басшылық етеді, шешуге жататын мәселелерді дәйекті түрде талқылауға қояды, жауаптар бойынша дауыс беруді жүргізеді және дауыстарды санауды жүргізеді.
Кеңесу бөлмесінде алқабилер қойылған мәселелерге байланысты оларда туындаған түсініксіздіктер бойынша төрағалық етушіден түсініктеме алуға құқылы.
Негізгі мәселелер бойынша дауыс беру жазбаша түрде жүргізіледі. Судья мен алқабилердің дауыс беру кезінде қалыс қалуға құқығы жоқ. Судья мен алқабилердің дауыстары тең.
Судья мен алқабилер дауыс беру үшін сотталушылар саны бойынша соттың мөртаңбасы бар таза бюллетень алады, онда жауап беру үшін толтырылмаған бағандары бар бірінші сұрақ және келесі сөздер бар: "менің ар-ожданым, ар-ожданым және ішкі сенімім бойынша менің қорытындым...». Құпияны қамтамасыз ете отырып, олардың әрқайсысы бюллетеньде сұрақ парағында қойылған және шешілетін әрбір сұраққа жауап жазады. Жауап жауаптың мәнін ашатын міндетті түсіндірме сөз немесе сөз тіркесі бар оң "иә" немесе теріс "жоқ" болуы керек ("иә, дәлелденген", "жоқ, дәлелденбеген", "иә, кінәлі"; "жоқ, кінәлі емес"). Судья мен алқабилер бюллетеньдерін дауыс беру жәшігіне түсіреді. Дәл осындай тәртіппен алқабилер сұрақ парағында қойылған мәселелердің әрқайсысы бойынша дәйекті дауыс береді.
Дауыс беру аяқталғаннан кейін төрағалық етуші қойылған мәселелердің бірі бойынша жеке-жеке урнаны ашады және алқабилердің қатысуымен әрбір бюллетеньдің дауыстарын есептейді, дауыстарды санау нәтижесін сұрақ парағында көрсетілген негізгі үш мәселенің әрқайсысына қарсы дереу жазады.
Алқабилер мен судьялардың жауаптары жазылған бюллетеньдер қылмыстық істе сақталатын конвертке мөрленеді.
Егер алдыңғы сұраққа жауап келесі сұраққа жауап беру қажеттілігін болдырмаса, төрағалық етуші алқабилердің көпшілігінің келісімімен одан кейін "жауапсыз"деген сөздерді жазады.
Егер осы Кодекстің 654-бабының бірінші бөлігінде көрсетілген үш сұрақтың әрқайсысына оң жауап бергені үшін дауыс берушілердің көпшілігі дауыс берсе, айыптау үкімі қабылданды деп есептеледі.
Егер қойылған негізгі сұрақтардың кез келгеніне теріс жауап беру үшін алты немесе одан да көп дауыс берушілер дауыс берсе, ақтау үкімі қабылданды деп есептеледі.
Егер сотталушының кінәсі туралы мәселе оң шешілген жағдайда, судья іс-әрекеттің қылмыс болып табылатындығы және оның қандай қылмыстық заңда көзделгені туралы мәселені шешеді (бап, бөлім, тармақ), сондай-ақ алқабилерге осы іс-әрекеттер үшін қандай жазалау шаралары көзделгенін түсіндіреді.
Егер судья алқабилердің осы Кодекстің 654-бабының бірінші бөлігінде көрсетілген сұрақтарға оң жауаптары кезінде әрекетте қылмыс құрамының белгілері жоқ, осыған байланысты ол қылмыс болып табылмайды деген қорытындыға келсе, сол сияқты осы Кодекстің 36-бабында көзделген өзге де мән-жайларды анықтаса, ол баптың 1) тармағына сәйкес Осы Кодекстің 657-сі қылмыстық істі тоқтату туралы қаулы шығарады.
Сотталушының іс-әрекетінің біліктілігін Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің тиісті бабы бойынша судья алқабилердің қатысуынсыз айқындайды. Бұдан әрі судья алқабилердің қатысуымен тармақтарда көзделген мәселелерді үзіліссіз шешеді 5) 6), 7), 8) және 14) осы Кодекстің 390-бабының бірінші бөлігі, олар бойынша шешім ашық дауыс беру жолымен қабылданады. Егер дауыс берушілердің көпшілігі дауыс берсе, шешімдер қабылданды деп саналады.
Тармақтарда көзделген мәселелер 9), 10), 11), 12), 13), 15), 16), 17) 18) осы Кодекстің 390-бабының бірінші және бесінші бөліктерінің бөлігін судья дербес қарайды.
Егер мұндай шешімге сегіз және одан да көп дауыс берушілер дауыс берсе, он бес жылдан астам мерзімге бас бостандығынан айыру түріндегі жаза тағайындалуы мүмкін.
Айрықша жаза-өлім жазасы судья мен алқабилердің бірауыздан шешімі болған жағдайда ғана тағайындалуы мүмкін.
Судья мен алқабилердің жауаптары жазылған сұрақ парағына судья мен алқабилер қол қояды және іс материалдарына қоса тіркеледі.
Төрағалық етуші судья кеңесу бөлмесінде алқабилер кеңесіне басшылық етеді. Кеңесу бөлмесінде алқабилер қойылған мәселелерге байланысты оларда туындаған түсініксіздіктер бойынша төрағалық етушіден түсініктеме алуға құқылы.
Төрағалық етуші судья шешілетін мәселелерді дәйекті түрде талқылауға қояды, жауаптар бойынша дауыс береді және дауыстарды санауды жүргізеді.
Судья алқабилерге дауыс беру үшін сотталушылар саны бойынша соттың мөртаңбасы бар таза бюллетень таратады, онда мынадай сөздер бар: "менің ар-ожданым, ар-ожданым және ішкі сенімім бойынша менің қорытындым...». Дауыс беру құпиясын қамтамасыз ете отырып, алқабилердің әрқайсысы бюллетеньде сұрақ парағында қойылған және шешілуге жататын әрбір сұраққа жауап жазады. Жауап жауаптың мәнін ашатын міндетті түсіндірме сөзімен немесе сөз тіркесімен ("иә, дәлелденген", "жоқ, дәлелденбеген", "иә, кінәлі") оң "иә" немесе теріс "жоқ"болуы керек; "жоқ, кінәлі емес"). Судья мен алқабилер бюллетеньдерін дауыс беру жәшігіне түсіреді. Дауыс беру аяқталғаннан кейін төрағалық етуші судья урнаны ашып, алқабилердің қатысуымен дауыстарды бағындырады. Қойылған мәселелердің біріншісі бойынша дауыс беру аяқталғаннан кейін төрағалық етуші судья жәшікті ашады және алқабилердің қатысуымен әрбір бюллетеньдің дауыстарын есептейді, дауыстарды санау нәтижесін сұрақ парағында көрсетілген бірінші сұрақтың алдына дереу жазады.
Дәл осындай тәртіппен алқабилер сұрақ парағында қойылған негізгі және жеке мәселелердің әрқайсысы бойынша дәйекті дауыс береді.
Егер бірінші сұраққа жауап келесі сұраққа жауап беру қажеттілігін болдырмаса, төрағалық етуші судья алқабилердің көпшілігінің келісімімен одан кейін "жауапсыз"деген сөздерді жазады.
Егер осы Кодекстің 654-бабының бірінші бөлігіне сәйкес сұрақ парағында көрсетілген үш негізгі сұрақтың әрқайсысына оң жауап бергені үшін дауыс берушілердің көпшілігі дауыс берсе, айыптау үкімі қабылданды деп есептеледі.
Егер қойылған негізгі сұрақтардың кез келгеніне теріс жауап беру үшін алты немесе одан да көп дауыс берушілер дауыс берсе, ақтау үкімі қабылданды деп есептеледі.
Егер сотталушының кінәсі туралы мәселе оң шешілген жағдайда, судья іс-әрекеттің қылмыс болып табылатындығы және оның қандай қылмыстық заңда көзделгені туралы мәселені шешеді (бап, бөлім, тармақ) және судья сотталушының іс-әрекетінің біліктілігін Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің тиісті бабы бойынша судья алқабилердің қатысуынсыз айқындайды, сондай-ақ судья алқабилерге бұл әрекеттер үшін қандай жаза қарастырылған.
7 судья алқабилердің қатысуымен тармақтарда көзделген мәселелерді үзіліссіз шешеді 5) 6), 7), 8) және 14) осы Кодекстің 390-бабының бірінші бөлігі, олар бойынша шешім ашық дауыс беру жолымен қабылданады. Егер дауыс берушілердің көпшілігі дауыс берсе, шешімдер қабылданды деп саналады.
Жазаның түрі мен мөлшері туралы мәселені шешкен кезде алқабилер алдымен сотталушыға қылмыстық кодекстің Ерекше бөлігінің, яғни өмір бойына бас бостандығынан айыру немесе өлім жазасының санкциясында көзделген ең жоғары жаза мерзімін тағайындауды талқылауы керек. Алқабилердің кем дегенде біреуі осындай жазалармен келіспеген жағдайда, алқабилер Қылмыстық Кодекстің Ерекше бөлігінің бабы санкциясы шегінде басқа жаза мерзімін тағайындау туралы мәселені көпшілік дауыспен шешеді.
Жаза мерзімін тағайындаудың бұл қағидаты алқабилер алдымен жазаның ең жоғары мерзімін талқылай отырып, мерзімді қысқартуға дауыс бере алады, яғни жасалған қылмыстың ауырлығы мен қоғамдық қауіптілігіне байланысты сотталушыға жаза тағайындаудың барлық нұсқаларын қарастырады.
Судья алқабилердің қатысуынсыз сотталушының қылмыстық әрекетіне қылмыстық заңды қолдану туралы және оның әрекетін Қылмыстық кодекстің Ерекше бөлігінің бабы бойынша саралау туралы мәселелерді, сондай-ақ тармақтарда көзделген мәселелерді шешеді 9), 10), 11), 12), 13), 15), 16), 17) және 18) бөліктер осы Кодекстің 390-бабының бірінші және бесінші бөлігі.
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Қазақстан Республикасының қылмыстық іс жүргізу кодексіне түсініктемесі
Конституция Заң Кодекс Норматив Жарлық Бұйрық Шешім Қаулы Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
