Аудандық соттың үкіміне апелляциялық шағым
Назар аударыңыз! Заң және құқық адвокаттар кеңсесі сіздің назарыңызды осы құжаттың негізгі екендігіне және әрдайым нақты жағдайдың талаптарына сәйкес келмейтіндігіне аударады. Біздің заңгерлер сіздің жағдайыңызға сәйкес келетін кез-келген құқықтық құжатты жасауға көмектесуге дайын. Толық ақпарат алу үшін заңгерге / адвокатқа хабарласыңыз, телефон арқылы; +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.
Алматы қалалық сотының қылмыстық істер жөніндегі сот алқасына
"Заң және құқық" адвокаттық кеңсесінің қорғаушы – адвокатынан
Саржанов Ғалымжан Тұрлыбекұлы,
қорғаушы-адвокат Нығметов Сәбит Дәулетұлы,
мекен-жайы: Алматы қ.Абылай хан даңғылы, 79 үй, 304, 313 кеңселер.
ұялы. тел. 87085785758, 87054628284
26.06.1977 жылы туған К. А. Т. сотталған адамның мүддесі үшін
Алматы қаласы Бостандық ауданының №2 аудандық сотының 2022 жылғы 31 қазандағы үкіміне апелляциялық шағым.
2022 жылғы 31 қазанда Сот үкімімен қ. А. Т. ҚР ҚК 272-бабының 2-бөлігінде, 269-бабының 2-бөлігінің 1,3,6-тармақтарында, 380-бабының 3-бөлігінің 1,4,8,9-тармақтарында көзделген қылмыстық құқық бұзушылықтар жасағаны үшін кінәлі деп танылды және оған жаза тағайындалды: ҚР ҚК 272-бабының 2-бөлігі бойынша 3 жыл бас бостандығынан айыру, 2-бөлігінің 1,3,6-тармақтары бойынша ҚР ҚК 269-бабы 7 жыл бас бостандығынан айыру, ҚР ҚК 380-бабы 3-бөлігінің 1,4,8,9-тармақтары бойынша 7 жыл бас бостандығынан айыру. ҚК-нің 58-бабының 3-бөлігі негізінде неғұрлым қатаң жазаны неғұрлым қатаң сіңіру жолымен А. Т. Күрджиевке. орташа қауіпсіздік қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелерінде жазасын өтей отырып, 7 жылға бас бостандығынан айыру тағайындалды. Біз бұл үкімді келесі негіздер бойынша заңды емес және негізсіз деп санаймыз. Қазақстан Республикасы қылмыстық іс жүргізу кодексінің (бұдан әрі-ҚР ҚІЖК) 433 – бабына сәйкес- " бірінші сатыдағы сот үкімінің күшін жоюға не оны өзгертуге: 1) сот тергеуінің біржақты және толық следстігі; 2) үкімде, қаулыда баяндалған сот қорытындыларының істің нақты мән-жайларына сәйкес келмеуі; 3) қылмыстық іс жүргізу заңының елеулі бұзылуы; 4) қылмыстық заңның дұрыс қолданылмауы". ҚР ҚІЖК-нің 433-бабында көрсетілген негіздер сот талқылауы барысында және сот үкім шығарған кезде орын алды. Сот тергеуінің біржақтылығы мен толық следстігі қ. А. Т. - ның әрекеттерін қылмыстық қудалау органы ҚР ҚК 1, 3, 6-тармақтарының 269-бабы 2-бөлігі бойынша, яғни адамдар тобы алдын ала сөз байласу арқылы, өміріне және денсаулығына қауіпті зорлық-зомбылықты қолдана отырып, жасаған ғимаратқа қатысты шабуыл жасағанын білдірді мемлекеттік органдар, сол сияқты басып алу.
"Сот үкімі туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының (бұдан әрі-ҚР ҚК НП) 20.04.2018 ж. №4 нормативтік қаулысының 16-тармағынан "егер қылмыстық құқық бұзушылықты адамдар тобы, алдын ала сөз байласу бойынша адамдар тобы немесе ұйымдасқан топ жасаса, сотталушылардың әрқайсысы жасаған нақты қылмыстық іс-әрекеттер сипатталуға тиіс"деген сөз шығады. Алайда, ҚР ҚК НП - ның аталған тармағын бұза отырып, сот талқылауы барысында А. Т. Күрджиевтің де, басқа да қатысушылардың да нақты қылмыстық әрекеттері анықталған жоқ. Қазіргі уақытта қылмыстың басқа қатысушылары қайда, неге К.А. Т. сотқа жеке-жеке берілген, сот айыптау тарапынан анықталмады. Үкімде К.А. Т. мен қылмысқа қатысқандар жәбірленушілердің өмірі мен денсаулығына қауіпті зорлық-зомбылық көрсеткен адамдар көрсетілмеген. Істе сарапшылардың немесе мамандардың 2022 жылғы 5 қаңтарда, Қ.А. Т. Республика алаңында Алматы қаласы әкімдігі ғимаратының алдында не Алматы қаласы әкімдігі ғимаратында болған уақыт кезеңінде қандай да бір адамға өміріне немесе денсаулығына қауіпті зиян келтірілгені туралы нақты тұжырымдары бар қорытындылары жоқ. Сонымен қатар, қорғау тарапының Қазақстан Республикасы Қылмыстық Кодексінің (бұдан әрі-ҚР ҚК ) 269-бабының диспозициясында айыптау актісінде көрсетілгендей "мемлекеттік органдарға қатысты" біліктілік белгісі жоқ деген дәлеліне қарамастан, сот бұл фактіге баға бермеді және жай ғана К.А. Т. - ны жоқ қылмыс үшін кінәлі деп таныды. Сондай-ақ, Қ. А. Т. 272-бапта көзделген қылмыс жасағаны үшін айып тағылды. ҚР ҚК 2, яғни зорлық-зомбылықпен, погромдармен, өртеумен, қиратумен, мүлікті жоюмен, сондай-ақ билік өкіліне қарулы қарсылық көрсетумен қатар жүретін жаппай тәртіпсіздіктерге қатысу. Дәлелдер, оның ішінде жәбірленушілер мен куәгерлердің айғақтары, қ.А. Т. Республика алаңында Алматы қаласы әкімдігі ғимаратының алдында және Қ. а. т. әкімдігі ғимаратында болған кезеңде не өзге де адамдар жоғарыда аталған әрекеттерді жасағанын тікелей көрсетіп, сот үкімде белгілемеген. Іс бойынша жәбірленуші – жеке тұлғалар деп тек құқық қорғау органдарының қызметкерлері т.ж. Х., Х. Ш. Е., жәбірленуші – заңды тұлғалар деп Алматы қаласының әкімдігі және "Қазақстан Халық банкі"АҚ танылды. Зорлық-зомбылық қолданылған немесе олардың мүлкі талқандалған, өртенген, жойылған, жойылған басқа жәбірленушілер туралы, сондай-ақ сот үкімімен Билік өкіліне қарулы қарсылық туралы мәліметтер де белгіленбеген. Негізгі сот талқылауы барысында жауап алынған жәбірленушілердің ешқайсысы т. ж. Х., Х. Ш. Е. сотқа дейінгі тергеу барысында жауап алынған куәгерлер Т.А. Ғ., Б.е. А., М. М. Г. К. А. Т. - ның зорлық-зомбылық, погромдар, өрттер жасағанын, мүлікті жойғанын немесе билік өкілдеріне қарулы қарсылық көрсеткенін көргені туралы айтқан жоқ. Қылмыстық іс бойынша қолда бар бейнежазбаларда да осы айыптауды растау жоқ, бейнежазбада К. А. Т. қарусыз, өзімен бірге бөгде заттарды алып жүрмейді, құқық қорғау органдары қызметкерлерінің өзімен бірге арнайы қаражаты жоқ, ол өз бетін жасырмайды, алайда сот дәлелдемелердің толық болмауына қарамастан, оны бап бойынша кінәлі деп таныды. ҚР ҚК 272-б. 2-Б. Айыптаудың келесі эпизоды, оған сәйкес к. а. т. кінәлі деп танылды-бұл екі немесе одан да көп адамға, алдын-ала сөз байласу арқылы адамдар тобына, жаппай тәртіпсіздіктер кезінде, сондай-ақ жарияланған жерде жасалған, өзінің қызметтік міндеттерін орындауына байланысты билік өкіліне қатысты өмірге қауіп төндіретін зорлық-зомбылықты қолдану төтенше жағдай, яғни ҚР ҚК 1, 4, 8, 9-тармақтарының 380-бабының 3-бөлігінде көзделген қылмыс.
К.А. Т. және оның серіктестері кімге зорлық-зомбылық көрсетті, өмірге қауіп төндіретін сот үкімімен де белгіленбеген. Өмірге қауіп төндіретін зиян келтірілген адамдар анықталмады, сот мемлекеттік айыптау тарапынан К.А. Т. - ның және қылмыстың қалған қатысушылары орналасқан басқа да қатысушылардың әрекеттері нәтижесінде жәбірленушілер кім екенін нақтыламады. Сот айыптау актісіне сәйкес "екі немесе одан да көп адам" көрсетілген іс-әрекеттің біліктілігімен негізсіз келісті, дегенмен қылмыстық іс материалдарына қоса тіркелген бейнежазбада тек екі адамға қатысты зорлық – зомбылық қолданылған, сондай-ақ биліктің екі өкілі-Т. Ж. Х. және Х. Ш. Е. жәбірленуші деп танылған, олардың өміріне немесе денсаулығына зиян дәрежесі белгіленбеген. Сот үкімінде сот талқылауында зерттелген дәлелдемелерге, оның ішінде Қ. А. Т. болған кезеңде сарапшылардың не мамандардың өзге адамдарға өміріне қауіпті зиян келтіру туралы қорытындыларына сілтеме жоқ. Республика алаңында Алматы қаласы әкімдігі ғимаратының алдында не Алматы қаласы әкімдігі ғимаратында. Сотқа қорғаушы тарап айыптаушы тараптың "Алматы қаласында төтенше жағдай енгізу туралы"Қазақстан Республикасы Президентінің 05.01.2022 жылғы Жарлығын қылмыстық іс материалдарына қоса бермегені туралы да жеткізді. Оны тиісті түрде зерттеген кезде Жарлықтың ережелерінде азаматтардың Алматы қаласы бойынша қозғалысына тыйым салынбағанын, тек оны шектегенін көруге болады. Алматы қаласы бойынша қозғалыс қандай шамада шектелген, сот үкімімен белгіленбеген. Билік өкілдерінің к.а. т. - дан және басқа адамдардан алаңнан кетуді талап еткенін не оларға Алматы қаласы әкімдігінің ғимаратына кіруге тыйым салғанын дәлелдейтін дәлелдер де сотпен белгіленбеген, ақылға қонымды болып табылады. Сот құқық қорғау органдары қызметкерлерінің жарық-шу гранаталарын және Көзден жас ағызатын газы бар гранаталарды қолданудың заңдылығын анықтаған жоқ. "Алматы қаласында төтенше жағдай енгізу туралы" Президенттің Жарлығында заңды тұлғалардың қызметіне тыйым салынбаған; әкімдік ғимаратында болған құқық қорғау органдарының қызметкерлері сот талқылауы барысында қорғаныс жағдайында болғанын куәландыратын құжаттар сотқа берілмеді, сот үкімінде қорғаудың бұл дәлелі өз бағасын таппады. Алматы қаласы әкімдігінің ғимаратына жақындауға және оған кіруге тыйым салуды белгілеу туралы алаңдағы адамдарға жеткізу туралы мәліметтер де сотқа берілмеді, дегенмен жәбірленушілердің айғақтары бойынша олар таңертеңгі сағат 7-де әкімдік ғимаратын күзетуге жіберілетіні туралы ауызша жеткізілді. Осыған байланысты, қандай себеппен әкімдік ғимаратын қорғау қажет, жәбірленушілер мен куәгерлердің айғақтарынан анықталмаған, қылмыстық істе тиісті жазбаша бұйрықтар немесе өкімдер жоқ. Осылайша, қ.А. Т. - ның Республика алаңында Алматы қаласы әкімдігінің алдында немесе Алматы қаласы әкімдігінің ғимаратында болуы заңсыз деп санауға болмайды. Алайда, сот осы мән-жайларды есепке алмай, қ.А. Т. - ның Республика алаңында және Алматы қаласы әкімдігінің ғимаратында болуын ешқандай дәлелсіз заңсыз және қылмыстық деп таныды. Мемлекеттік айыптау сотқа негізсіз айыптаулар берді және сот олармен келісіп, Қазақстан Республикасы қылмыстық іс жүргізу кодексінің және Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің, сондай-ақ ҚР ҚК НП қолданыстағы нормаларын өрескел елемеді. Сот жарыссөздерінде қорғаушы тарап Президенттің "Алматы қаласында төтенше жағдай енгізу туралы" Жарлығына сәйкес Алматы қаласы полиция департаментінің бастығы Таймерденов Қанат Даниярович Алматы қаласының коменданты болып тағайындалуының мән-жайына да назар аударды. 2) тармақшаға сәйкес. "Төтенше жағдай туралы" ҚР Заңының 1 – тармағында жергілікті жер коменданты-Қазақстан Республикасының Президенті тағайындайтын, төтенше жағдай енгізілген жергілікті жер комендатурасының қызметіне басшылық жасайтын және төтенше жағдай режимін қамтамасыз ететін күштер мен құралдарды бірыңғай басқаруды жүзеге асыратын лауазымды адам. "Төтенше жағдай туралы" ҚР Заңының 13-бабына сәйкес жергілікті жердің коменданты болып жаппай тәртіпсіздіктер; ұлтаралық және конфессияаралық қақтығыстар кезінде Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің өкілі тағайындалады; экстремистік топтардың жекелеген елді мекендерді, аса маңызды және стратегиялық объектілерді қоршауға алуы немесе басып алуы; заңсыз қарулы құралымдарды даярлау және олардың қызметі". Терроризм актілері кезінде осы бапқа сәйкес жергілікті жердің коменданты болып Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің өкілі тағайындалады. ҚР ҚК 269-бабында көзделген қылмыс ҚР ҚК 3-бабының 30) тармақшасына сәйкес террористік қылмыстар санатына жатады. Алматы қаласының комендатурасы қандай шаралар қабылдады, неге тіпті құқық қорғау органдарының қызметкерлері жәбірленушілердің айғақтарына сүйене отырып Х. Ш. Е. және т. ж. х., куәгерлер Т.А. Ғ., Б.Е. А. және М. М. Г. Алматы қаласында төтенше жағдай енгізілгенін білмеді, сот белгілемеді. Прокуратура тарапының Халыққа Республика алаңында СМС-хабарламалар не телевизиялық трансляциялар арқылы жүруге тыйым салу туралы ескертілгені туралы дәлелдерін қандай дәлелдер растайды, сот ұялы байланыс операторларының не телеарналардың растайтын құжаттарын анықтаған жоқ. Жәбірленушілердің өкілдері Б.Ә.Е. және т.К. бас сот талқылауы барысында сотқа SMS-хабарлама тек 2022 жылдың 7 қаңтарында келе бастағанын түсіндірді.
Алматы қаласы әкімдігінің ғимаратын күзететін құқық қорғау органдарының қызметкерлерін кім тікелей басқарды, неге бұл адамнан жауап алынбады, егер ТЖ режимі 5 қаңтарда таңғы сағат 01.30-дан бастап енгізілсе, ал жәбірленушілер мен куәгерлердің ешқайсысы 2022 жылғы 5 қаңтарда құқық қорғау органдарының күштері мен құралдарын орналастыру туралы мәліметтері бар істе қандай да бір жазбаша құжаттар жоқ бұл туралы оларға хабарланғанын, сондай-ақ сот белгілемегенін айтты. Сот сарапшылардың немесе мамандардың қандай қорытындылары жеке және заңды тұлғалардың, сондай-ақ Алматы қаласының әкімдігі мен "Қазақстан Халық банкі" АҚ-ның мүлкін қирату, жою, бүлдіру К.А. Т. - ның іс-әрекеттерімен келтірілген не оның іс-әрекеттерімен тікелей себеп-салдарлық байланыста болғандығы туралы қорытынды жасауға мүмкіндік беретінін анықтаған жоқ. К. А. Т. Алматы қаласы әкімдігінің ғимаратына қалай кіріп, ол жерде не істегенін және белгісіз адам сот үкімімен бейнебақылау камерасына зақым келтіргеннен кейін Халық банкінің бөлімшесінде не болғанын анықтаған жоқ. К. А. Т. Дәлелдері оның Алматы қаласы әкімдігі ғимаратының алдындағы Республика алаңына бейбіт ниетпен келіп, құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне агрессивті тобырдан қырғынды болдырмауға көмектесу мақсатында әкімдік ғимаратына кіргені туралы ешкімнің пікірі жоқ. Оның бұл бөлімдегі дәлелдері бетпе-бет және негізгі сот талқылауы кезінде жәбірленушілер т.ж. Х. және Х. Ш. Е. расталды, бірақ сот оларға құқықтық баға берген жоқ. Жоғарыда аталған барлық мән-жайлар соттың объективтілігі мен бейтараптығына күмән туғызады, сот қылмыстық іс бойынша шындықты анықтау ниетінсіз айыптау жағын қабылдады деген ойға итермелейді. Жоғарыда көрсетілген дәлелдерден басқа, "Қазақстан Халық Банкі" АҚ жәбірленушісінің азаматтық талабын қанағаттандырудан бас тарта отырып, сот үкімде сотталушының К.А. Т.-ның "Қазақстан Халық Банкі" АҚ мүлкіне зақым келтіргенін немесе жойылғанын растайтын қандай да бір дәлелдемелер іс бойынша анықталмағанын көрсетті. 3-бөлімге сәйкес. ҚР ҚІЖК 71 - "егер қылмыстық процесс барысында оның осы Ережеде болуы үшін негіздердің жоқтығы анықталса, қылмыстық процесті жүргізуші орган өз қаулысымен адамның жәбірленуші ретінде қатысуын тоқтатады". Алайда, сот "Қазақстан Халық Банкі" АҚ-ның жәбірленуші ретіндегі қылмыстық іске қатысуын тоқтатқан жоқ. Қазақстан Республикасы қылмыстық іс жүргізу кодексінің 25-бабының 2-бөлігіне сәйкес "ешқандай дәлелдемелердің алдын ала белгіленген күші болмайды". ҚР ҚІЖК-нің 19-бабының 3-бөлігіне сәйкес "күдіктінің, айыпталушының, сотталушының кінәлілігіне деген күмән олардың пайдасына түсіндіріледі". Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 19-бабының 4-бөлігіне сәйкес "айыптау үкімі болжамдарға негізделмеуі және жол берілетін және анық дәлелдемелердің жеткілікті жиынтығымен расталуы тиіс". Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 125-бабының 6-бөлігіне сәйкес"дәлелдемелердің жиынтығы, егер іске қатысты жол берілетін және анық дәлелдер жиналса, дәлелдеуге жататын барлық және әрбір мән-жайлар туралы шындықты күмәнсіз және даусыз белгілейтін болса, қылмыстық істі шешу үшін жеткілікті деп танылады". Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 19-бабының ережесінен адамның өзіне қатысты кінәсі анықталған қоғамдық қауіпті әрекеттер (әрекеттер немесе әрекетсіздік) және туындаған қоғамдық қауіпті Салдарлар үшін ғана қылмыстық жауаптылыққа жататыны; объективті айып тағуға, яғни кінәсіз зиян келтіргені үшін қылмыстық жауаптылыққа жол берілмейтіні шығады. Қазақстан Республикасы қылмыстық іс жүргізу кодексінің 394-бабына сәйкес"егер сотталушының қылмыстық құқық бұзушылық жасауға қатысуы дәлелденбесе, ақтау үкімі қаулы етіледі". Қорғаушы тарап А.Т. Күрджиевтің сот талқылауында және сот үкімінде қылмыстарға қатысы бар немесе тікелей жасалғанын анық көрсететін дәлелдер анықталмаған деп санайды. Сот айыптау үкімін шығарды, айқын дәлелдердің жоқтығына қарамастан, Қазақстан Республикасының қылмыстық іс жүргізу кодексі мен Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі баптарының жоғарыда көрсетілген талаптарын өрескел бұзды. К. а. т. кінәлілігіне күмәнданудың болуы, іс бойынша қолда бар, олар айыпталушының пайдасына түсіндірілуі тиіс, баптың 3-бөліміне сәйкес. ҚР ҚІЖК-нің 19-ы, керісінше, сот К.А. Т. - ға қарсы оны дәлелсіз кінәлі деп танып, түсіндірді. Жәбірленушілер мен куәгерлердің іс бойынша қолда бар жазбаша дәлелдемелері мен айғақтарының жиынтығы сотталушы К.А. Т. - ның өзіне айыпталған әрекеттердегі кінәсін анықтау үшін жеткіліксіз. Қазақстан Республикасы қылмыстық іс жүргізу кодексінің 19-бабына сәйкес айыптау үкімі жорамалдарға негізделе алмайды.
Аудандық соттың үкіміне апелляциялық шағым
Баяндалғанның негізінде қорғаушы тарап сот алқасынан: - Алматы қаласы Бостандық ауданының №2 аудандық сотының үкімі күшін жоюды, 1,4,8,9 Т. Т. 1, 3, 6, 380 Т. Т. 3 т. 272-б. 2-Б., 269-б. 2-Б. көзделген қылмыстар жасауда к. а. т. кінәсіз деп тану туралы ақтау үкімін шығаруды сұрайды оның қылмыстық құқық бұзушылық жасауға қатысқаны дәлелденбегені үшін. - К.А. Т. үшін оңалту құқығын тану. - "Қазақстан Халық Банкі" АҚ қылмыстық іс бойынша жәбірленуші ретінде қатысуын тоқтату. 11.11.2022 ж.
Адвокат: Саржанов Г. Т.
Адвокат: Нигметов С. Д.
Назар аударыңыз!
«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.
Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.
Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
