Сот шешімін орындауды кейінге қалдыру / міндеттемелерді орындауды бөліп төлеу / кепілге қойылған мүлікті өз бетінше сату
Алматы қалалық сотының азаматтық істер жөніндегі сот алқасы судья Н. Мұхамеджанұлының төрағалығымен, "Jysan" акционерлік қоғамының (бұдан әрі – АҚ) өндіріп алушы өкілінің қатысуымен, сұлтан Қ. Н. тапсырмасы бойынша, борышкер у. ж. С. өкілі Бесбайдың тапсырмасы бойынша А. Т. Бесбайдың қатысуымен, ашық сот отырысында "Цеснабанк"АҚ талап қоюы бойынша азаматтық істі қарады К. ж. С., П. Д. А. Алматы қаласы, Әуезов ауданы, шағынауданы мекенжайы бойынша орналасқан, Ұ. ж. С. тиесілі, жалпы ауданы 231,9 ш.м., тұрғын алаңы 96,1 ш. м. тұрғын үй – кепілге салынған мүлікке сот тәртібімен өндіріп алу туралы жауапкер Усмановтың Алматы қаласы Бостандық аудандық сотының 2020 жылғы 8 қаңтардағы осы соттың 2019 жылғы 15 сәуірдегі шешімін орындауды кейінге қалдыру туралы өтінішін қанағаттандырудан бас тарту туралы ұйғарымына (бұдан әрі-Алматы қаласы Бостандық аудандық соты) жеке шағымы бойынша түскен Т..., 34 көшесі – сот) 2019 жылғы 15 сәуірдегі шешіммен "Цеснабанк" АҚ (Қазіргі "Jysan" ақ) осы талабын қанағаттандырып, борышкерге тиесілі У. Ж. с. меншік құқығында кепілге қойылған жылжымайтын мүлікке - ауданы 0,0826 га жер учаскесінде орналасқан жалпы ауданы 231,9 ш. м. тұрғын үйге: Алматы қаласы мекенжайы бойынша өндіріп алуды талап етті, Әуезов ауданы, Қалқаман-2 шағынауданы, 34 көше (бұдан әрі – жер учаскесі бар тұрғын үй немесе кепілге салынған мүлік), осы мүлікті сату кезінде оның бастапқы сату бағасы 30 316 000 теңгеге тең белгіленіп. Сот алқасының 2019 жылғы 24 қазандағы қаулысымен сот шешімі кепілге қойылған мүліктің бастапқы сату бағасын 30 316 000 теңге сомасында белгілеу және оны өткізу кезінде мүліктің осындай бағасын белгілеу туралы 77 911 611 теңгені құрайтын жаңа шешім шығару бөлігінде шешімнің күшін жою арқылы өзгертілді.
Сот шешімін орындауды кейінге қалдыру / міндеттемелерді орындауды бөліп төлеу / кепілге қойылған мүлікті өз бетінше сату
Шешім негізінде атқарушылық іс жүргізу қозғалған атқарушылық парақ жазылды. 2018 жылғы 14 Мамырда борышкер У. Ж. с. азаматтық іс жүргізу кодексінің 238-бабының бірінші бөлігіне, "атқарушылық іс жүргізу және сот орындаушыларының мәртебесі туралы" Заңның 40-бабының 1-тармағына сілтеме жасай отырып, шешімді орындауды кейінге қалдыру туралы сотқа арыз беріп, қазіргі уақытта ол Усманов кепілге қойылған шешімді өз бетінше іске асыру үшін барлық шараларды қабылдап жатқанын атап өтті мүлік. Соттың 2020 жылғы 8 қаңтардағы ұйғарымымен өтінішті қанағаттандырудан бас тартылды. Жеке шағымда у. ж. С. шешімді орындауды кейінге қалдыру туралы ұйғарымның күшін жою және өтінішті қанағаттандыру туралы мәселе қойылады, оның негіздемесіне сот орындаушысының кепілге қойылған мүлікті сатуға бергені туралы дәлелдер келтірілген, дегенмен мүліктің 77 911 611 теңгелік құны берешек қалдығынан бірнеше есе көп болса да; Усманов сот орындаушысынан кепілге қойылған мүлікті өз бетінше өткізуге рұқсат алды қазіргі уақытта оны іске асыру шаралары қабылдануда.
Сот актісінің күшін жою және өтінішті қанағаттандыру туралы талап өтініште көрсетілген Заңның бірдей нормаларына, сондай – ақ "жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы" Заңның 21-бабының ережелеріне, Жоғарғы соттың 2017 жылғы 31 наурыздағы № 1 "соттардың атқарушылық іс жүргізу туралы заңнаманың кейбір нормаларын қолдануы туралы" нормативтік қаулысына (бұдан әрі-нормативтік қаулы) негізделген). Жеке шағымға кері байланыс берілмеген. Апелляциялық қарау нәтижелері бойынша сот алқасы шешімнің орындалуын кейінге қалдыру туралы өтінішті қанағаттандыра отырып, ұйғарымның күшін жоюға, ал У.ж. С. - ның жеке шағымын қанағаттандыруға жатады деп есептейді. Алқа мұндай тұжырымды Заңның мынадай мән-жайлары мен нормаларына негіздейді. 2019 жылғы 15 сәуірдегі сот шешімімен жер учаскесі бар тұрғын үйге өндіріп алынды, оны сату кезінде бастапқы сату бағасы 30 316 000 теңгеге тең болып белгіленді. Сот алқасының 2019 жылғы 24 қазандағы қаулысымен аталған нарықтық құн 77 911 611 теңгеге дейін ұлғайтылды. Қазіргі уақытта сот орындаушысы кепілге қойылған мүлікке өндіріп алу туралы атқарушылық іс жүргізуді жүзеге асырады, осы тұрғын үй жылжымайтын мүлік объектісі жария сауда-саттықтан сатуға берілді. Азаматтық іс жүргізу кодексінің 238-бабының бірінші бөлігіне сәйкес шешімнің орындалуын кейінге қалдыру тараптардың мүліктік жағдайын немесе басқа да дәлелді себептерді ескере отырып мүмкін болады. Бұл норма, егер шешім орындалмаса, қолданылады. Осыған байланысты соттың Заңның көрсетілген нормасын қолдануы дұрыс бола алмайды. Азаматтық іс жүргізу кодексінің 246-бабының бірінші бөлігінде көзделгендей, ҰБТ шешімін шығарған сот, егер атқарушылық әрекеттерді жасауды қиындататын немесе мүмкін етпейтін мән-жайлар туындаса, атқарушылық іс жүргізуде тараптардың өтініші бойынша сот шешімінің орындалуын кейінге қалдыруы мүмкін.
Сот шешімін орындауды кейінге қалдыру / міндеттемелерді орындауды бөліп төлеу / кепілге қойылған мүлікті өз бетінше сату
Нормативтік қаулының 22-тармағына сәйкес, орындау мерзімін кейінге қалдыру кезінде соттар өндіріп алушы мен борышкердің құқықтары мен заңды мүдделерінің теңгерімінен сот шешімін орындаудың белгіленген тәртібі парасаттылық, әділеттілік талаптарына жауап беруі және Атқарушылық іс жүргізуге қатысатын адамдардың кепілдік берілген құқықтарының, сондай-ақ үшінші тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерінің мәніне әсер етпеуі үшін негізделуге тиіс. Осы нормативтік қаулының 23-тармағында борышкердің мүліктік жағдайы оған орындауды кейінге қалдыруды беру үшін негіз ретінде борышкердің Азаматтық кодекстің 20 және 44-баптарында көзделген өзіне тиесілі мүлікті өткізу есебінен міндеттемені біржолғы ерікті түрде немесе мәжбүрлеп орындай алмайтынын білдіретіні туралы түсініктеме қамтылады. Нормативтік қаулының осы тармағының екінші абзацында борышкердің атқарушылық құжатты орындауына кедергі келтіретін, сотқа жүгінген кезде жойылмайтын мән-жайлар атқарушылық құжатты орындау мерзімін кейінге қалдыруды ұсыну үшін негіздемелер болып табылатындығы көрсетілген; мұндай негіздер бар ма, жоқ па, сотты әрбір нақты жағдайда барлық маңызды Нақты мән-жайларды ескере отырып шешеді; оларға борышкердің ауыр мүліктік жағдайы, сондай-ақ оны орындауды едәуір қиындататын себептер (мысалы, борышкердің ауыр ауруы, оның жылжымайтын мүлкінің жойылуы немесе елеулі зақымдануы (борышкердің кінәсінен емес) және т. б.) кіруі мүмкін; сот кейінге қалдыру мерзімі аяқталғаннан кейін сот шешімінің орындалу мүмкіндігін бағалауы керек…
Көрсетілген тармақтан сотқа ҰБТ-ны орындауды кейінге қалдыру аяқталған кезде борышкердің сот актісін орындау үшін жеткілікті мүлкі мен табысы болатынын растайтын дәлелдемелер ұсынылуы тиіс. Көрсетілген нормативтік қаулының 24-тармағына сәйкес, егер атқарушылық іс жүргізу тараптары борышкерге тиесілі мүлік есебінен бөлінетін міндеттеменің біржолғы орындалуы мүмкін .стігі туралы дәлелдер ұсынса, атқарушылық іс-әрекеттер жасауды кейінге қалдыру туралы процестік шешім Азаматтық процестік кодекстің 246-бабына сәйкес қабылдануы мүмкін. Сот жер учаскесі бар тұрғын үйге өндіріп алу туралы шешімнің орындалуын кейінге қалдыру туралы өтінішті қанағаттандырудан бас тарту туралы қорытындыны борышкердің кепілге салынған мүлікті өз бетінше өткізуді жүзеге асыруы сот шешімінің орындалуын кейінге қалдыру үшін негіз болып табылмайтындығы, жауапкердің шешімнің орындалуын кейінге қалдыруға мүмкіндік беретін дәлелдемелер ұсынылмағандығы туралы дәлелдерге ғана негіздеді. Осы мәселе шешілген кезде сот жоғарыда көрсетілген құқық нормаларына тиісті құқықтық баға бермеді және заңдық маңызы бар мән-жайларды назарға алмады.
Ж.С. Усмановтың берешек сомасын өндіріп алу туралы сот шешімін орындау жөніндегі міндеттемені біржолғы орындау мүмкін болмаса да, кепілге салынған мүлік жер учаскесі бар тұрғын үй ретінде оны сауда-саттықтан өткізген кезде соттың осы актісінің орындалуын қамтамасыз етуі әбден мүмкін екендігі анықталды. Бұл ереже бойынша Сот Азаматтық іс жүргізу кодексінің 246-бабын және нормативтік қаулының тиісті тармақтарын дұрыс түсіндіріп, борышкердің осындай кейінге қалдыруды қолдануға мүмкіндік беретін дәлелдемелерді ұсынбауы арқылы кепілге қойылған мүліктен өндіріп алу туралы шешімнің орындалуын кейінге қалдырудан бас тартқанын дәлелдемеуі керек. Сот келесі жағдайларды да назардан тыс қалдырды. Соттың 2017 жылғы 17 мамырдағы шешімімен Ұ.ж. С. - дан "Банк ЦентрКредит" АҚ пайдасына 14 906 301 теңге несие берешегінің сомасы және 447189 теңге мемлекеттік баж төлеу бойынша шығыстардың сомасы өндірілді. Аталған борышкердің сот актісінде белгіленген борыштың бір бөлігі өтелгені анықталды. Шешімнің орындалуын кейінге қалдырудан бас тарту туралы іс жүргізу шешімін сот Азаматтық кодекстің 319-бабының 3-тармағын есепке алмай қабылдады, оған сәйкес сот кепіл берушінің өтініші бойынша жеке тұлғалардың кепілге салынған мүлкін сатуды жария сауда-саттықтан бір жылға дейінгі мерзімге кейінге қалдыруға құқылы. Осы норма сәйкес келетіндей, кейінге қалдыру Тараптардың осы мүліктің кепілімен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша құқықтары мен міндеттерін қозғамайды және борышкерді кредитордың кейінге қалдырылған залалдары мен тұрақсыздық айыбының сомаларын өтеуден босатпайды.
Сот шешімін орындауды кейінге қалдыру / міндеттемелерді орындауды бөліп төлеу / кепілге қойылған мүлікті өз бетінше сату
Шешімнің орындалуын кейінге қалдыру туралы мәселені шешкен кезде сот борышкер Ж.с. Усмановтың мүліктік жағдайын негізсіз талқылаған жоқ және назарға алған жоқ. және өтелмеген берешек сомасының қалдығы кепілге қойылған мүліктің нарықтық құнына пропорционалды емес және борышкерге ипотекалық қарызды қайта қаржыландыру мүмкіндігі берілуі тиіс. Жоғарыда айтылғандар соттың қорытындысы туындаған мәселені (дауды) дұрыс шешу үшін маңызы бар мән-жайларға сәйкес келмейтінін, заң нормаларын бұза отырып жасалғанын куәландырады, бұл азаматтық іс жүргізу кодексінің 427-бабы бірінші бөлігінің 3) және 4) тармақшаларына сәйкес және ұқсастығы бойынша шағымданатын ұйғарымның күшін жоюға негіз болып табылады. 5 5 осылайша, жоғарыда көрсетілген мән-жайлар, қолданыстағы құқықтың құрамына қатысты заң нормалары мен нормативтік қаулылар негізінде сот алқасы шағымданатын ұйғарымның күшін жоюды қажет деп санайды.
Сот жол берген материалдық және іс жүргізу заңдарының нормаларын дұрыс қолданбауынан көрінген бұзушылықтар істі апелляциялық қарау кезінде түзетілгенін, қаралып отырған мәселе бойынша мән-жайлар анықталғанын ескере отырып, сот алқасы шағымданатын ұйғарымның күшін жоюмен қатар, көрсетілген сот актісінің күшін жою және шешімнің орындалуын кейінге қалдыру туралы өтінішті қанағаттандыру туралы талаппен ж. С. Усмановтың өтінішін қанағаттандыру қажет деп санайды қанағаттандыру керек. Азаматтық іс жүргізу кодексінің 429-бабы алтыншы бөлігінің 3) тармақшасын, 431-бабын Басшылыққа ала отырып, сот алқасы: осы азаматтық іс бойынша шығарылған Алматы қаласы Бостандық аудандық сотының 2020 жылғы 8 қаңтардағы ұйғарымының күші жойылсын және У.ж. С. осы сот шешімінің орындалуын кейінге қалдыру туралы өтініш қанағаттандырылсын. Осы соттың 2019 жылғы 15 сәуірдегі кепілге салынған мүлікке – жалпы ауданы 231,9 ш .м. тұрғын үйге, у. ж. С. тиесілі, Алматы қаласы, Әуезов ауданы, шағынауданы мекенжайында орналасқан 96,1 ш. м. тұрғын үйге сот тәртібімен өндіріп алу туралы шешімін орындау кейінге қалдырылсын., Т. көшесі, 34, 1 (бір) жылға, 2020 жылғы 27 ақпанға дейін. У.Ж. с. жеке шағымы қанағаттандырылсын.
#Адвокат #заңгер #заң қызметі #құқықтық кеңес # қорғау компаниясы # адвокаттық кеңсе #азаматтық # қылмыстық #әкімшілік # төрелік істер даулар # Алматы # Қазақстан
Назар аударыңыз!
«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.
Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.
Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
