Төрелік шешімді мәжбүрлеп орындату

АПК-нің 253-бабы екінші бӛлігінің 2) тармақшасын қолдану мен түсіндіруде әртүрлі практика орын алады, оған сәйкес атқару парағын беру туралы ӛтінішке заңда белгіленген тәртіппен жасалған тӛрелік келісімнің түпнұсқасы немесе нотариалды куәландырылған кӛшірмесі қоса беріледі.

Ӛндіріп алушылар тӛрелік шешімді мәжбүрлеп орындату туралы ӛтінішпенсоттарға жүгінген кезде жекелеген соттар тӛрелік келісімді ұсынбауға байланысты аталған әрекеттерді жасаудан бас тартады. Алайда, ӛтінішке қоса берілген шартта тӛрелік ескертпе қамтылған. Осыған байланысты судьялар тӛрелік келісім ұғымы нені білдіретінін түсінуі тиіс.

Заңның 8-бабының 1-тармағына сәйкес тараптардың арасында жасалған тӛрелік келісім болған кезде дау тӛреліктің қарауына берілуі мүмкін.Заңның 2-бабының 4) тармақшасына сәйкес тӛрелік келісім – бұл тараптардың азаматтық-құқықтық қатынастардан туындаған немесе туындауы мүмкін дауды тӛрелікке қарауға беру туралы жазбаша келісімі.

Заңның 9-бабының бірінші бӛлігіне сәйкес тӛрелік келісім, егер ол тараптар қол қойған құжатта тӛрелік ескерту түрінде қамтылса не субъектілерді және олардың ерік білдіруінің мазмұнын айқындайтын хаттар, жеделхаттар, телефонограммалар, факстар, электрондық құжаттар немесе ӛзге де құжаттар алмасу жолымен жасалған болса, жазбаша нысанда жасалды деп есептеледі.

Заңның 9-бабының нормалары тӛрелік келісімнің нысаны мен мазмұнына қойылатын талаптарды регламенттейді. Мәселен, Заңның 9-бабының 3-тармағына сәйкес Шарттағы дауды тӛреліктің шешуіне беру туралы талапты қамтитын құжатқа сілтеме, шарт жазбаша нысанда жасалған және бұл сілтеме тӛрелік келісімді шарттың бір бӛлігі ретінде қарастырған жағдайда, тӛрелік келісім болып табылады.
Жоғарыда келтірілген нормаларды ескере отырып, АПК-нің 253-бабы екінші 

бӛлігі 2) тармақшасының талаптарын орындау үшін тӛрелік ескертпесі бар шартты қоса тіркеу жеткілікті.
Тӛрелік келісім туралы мәселеге қатысты. Соттың қарауына жататын бірінші және маңызды мәселе тӛрелік келісім жасасу мәселесі болып табылады. Заң шығарушының мұндай құжатты ӛтінішке қосу міндетін жүктеуі кездейсоқ емес, ӛйткені тӛрелік келісім тӛрелік келісімнің тараптары үшін заңды салдарға әкеп соғады және оның тӛрелік талқылауды жүргізуге ӛкілеттігін растай отырып, тӛрелік үшін заңды маңызы бар.Тӛрелік келісім ұғымы және оны жасасу тәртібі мен нысаны туралы келтірілген нормалар мынадай тұжырымдар жасауға мүмкіндік береді, бұл тӛрелік келісім бір құжатта жасалғанда, тараптар қол қойғанда және тараптардың дауды тӛрелікке беру туралы ниетін қамтығанда, тӛреліктің қарауына жататын нысана, нақты тӛрелік кӛрсетілгенде қиындық туғызбайды.

Сонымен қатар, заң субъектілерді және олардың ерік білдіруінің мазмұнын айқындайтын хаттар, жеделхаттар, телефонограммалар, факстар, электрондық және ӛзге де құжаттар алмасу арқылы тӛрелік келісім жасасуға мүмкіндік беретініне назар аударған жӛн. Сот практикасында тӛреліктің істерді қарауы кездеседі, онда тараптар арасындағы тӛрелік келісімнің қорытындысы ретінде жауапкердің істі тӛреліктің қарауына келісетіні туралы ӛтініші қабылданған. 

Мұндай ӛтініштердің басым кӛпшілігінде тӛрелік келісімнің міндетті шарттары жоқ: тӛрелік қарауға жататын затты кӛрсету және нақты тӛрелікті кӛрсету, оны сот тараптар арасында тӛрелік келісім жасаспау деп бағалауы тиіс.АПК-нің 253-бабы екінші бӛлігі 2) тармақшасының талаптарын орындау үшін мұндай шартты, яғни тӛрелік ескертуді қоса тіркеу жеткілікті.

Сондықтан, шартта тӛрелік ескерту болған кезде атқару парағын беруден бас тартатын соттардың әрекеті дұрыс емес.

Назар аударыңыз!

       «Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, Бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкендігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық кеңесті, құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.

         Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.