1-БАПҚА ТҮСІНІКТЕМЕ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЖЕР ҚОЙНАУЫ ЖӘНЕ ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ ТУРАЛЫ ЗАҢНАМАСЫ "ЖЕР ҚОЙНАУЫ ЖӘНЕ ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ ТУРАЛЫ"ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ КОДЕКСІНЕ
1. Қазақстан Республикасының Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Кодекстен және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.
2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Кодекстегі ережелерден өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.
3. Осы Кодекс пен жер қойнауын пайдалану саласындағы қатынастарды реттейтін нормаларды қамтитын Қазақстан Республикасының өзге де заңдары арасында қайшылық болған жағдайларда осы Кодекстің ережелері қолданылады.
4. Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасы осы Кодекстің нормаларымен реттелмеген жағдайларда жер қойнауын пайдалану саласындағы қатынастарға қолданылады.
_______________________________________________________________________________________
(Елубаев Ж. С.)
1. Түсініктеме берілген норма өзінің мәні мен мазмұны бойынша Қазақстан Республикасының алдыңғы заңнамалық актілерінде қамтылған нормалардан айтарлықтай ерекшеленеді, атап айтқанда: 1992 жылғы 30 мамырдағы "Жер қойнауы және минералды шикізатты қайта өңдеу туралы" ҚР Кодексінің 2-бабынан; 1996 жылғы 27 қаңтардағы "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" ҚР Заңының 4-бабынан №2828; 2010 жылғы 24 маусымдағы №291 "жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" ҚР Заңының 2-бабынан, сондықтан жаңа болып табылады.
2. Бұл норманың құрылымы Қазақстан Республикасының жаңа тарихы кезеңінде қабылданған Қазақстан Республикасының басқа нормативтік құқықтық актілерінде (мысалы, ҚР МК, ҚР ШҚ, ҚР БҚ, ҚР ЭК және т.б.) қамтылған ұқсас нормаларға күрделі және мағыналық мағынада ұқсас болып табылады.
3. Бұл бап жер қойнауын пайдалану саласындағы қатынастарды реттейтін нормативтік құқықтық актілер жүйесін айқындайды, олардың шеңбері жер қойнауы туралы кодекстің 2-бабында айқындалған. Айта кету керек, заңнамалық норманы дұрыс түсіндіру оның мағынасын толық және терең зерттеуге мүмкіндік береді, ал заңнамалық актінің нормасын логикалық талдау қолданыстағы құқықтық актілердің сапасын бағалауға және қажет болған жағдайда заңнаманы реформалауға әкеледі. Сондай-ақ, түсініктеме берілген норманың ережелері, әрине, құқық қолдану процесінде, атап айтқанда сот практикасында өз маңызына ие болады, өйткені бірыңғай заңды және әділ құқық қолдану практикасын қалыптастыру жер қойнауын пайдалану саласындағы құқықтық қатынастардың барлық субъектілері арасындағы тепе-теңдікті қамтамасыз етуге ықпал етеді.
4. Түсініктеме берілген нормада "өзге де нормативтік құқықтық актілер" термині бар, олар жер қойнауы туралы Кодексте реттелмеген бөлігінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі қатынастарға қолданылатын нормативтік құқықтық актілер деп түсінілуі тиіс (мысалы, шығындар туралы ҚР АК нормалары, тұрақсыздық айыбының түрлері, роялти және басқа да міндетті төлемдер мөлшері мәселелері бойынша ҚР ҰК нормалары, жер қойнауын пайдалану жөніндегі ҚР ЭК нормалары). және т. б.), сондай-ақ заңдардан төмен иерархия бойынша нормативтік құқықтық актілер, жер қойнауы туралы кодекстің ережелерін дамытуға қабылданған және жер қойнауын пайдалану саласындағы құқықтық қатынастарды реттеудің тетіктерін қамтитын (мысалы, үкіметтік және ведомстволық нормативтік құқықтық актілер).
5. Жер қойнауы туралы қолданыстағы заңнама ҚР Конституциясының жоғары заңдық күші және ел аумағында тікелей қолданылуы туралы конституциялық ережелерге негізделеді (4-баптың 2-тармағы) және жер қойнауы мемлекеттік меншікте болады (6-баптың 3-тармағы). Бұл ретте, Қазақстан Республикасында мемлекеттік және жеке меншік танылады және бірдей қорғалады (6-баптың 1-тармағы).
Айта кету керек, конституциялық ережеге сәйкес (пп. 2, 4, 9 61-баптың 3-тармағы) тек ҚР Парламенті ғана маңызды қоғамдық қатынастарды реттейтін заңдар шығаруға, негіз қалаушы қағидаттарды белгілеуге құқылы
және өзге де заттық құқықтарды; салық салуды, алымдар мен басқа да міндетті төлемдерді белгілеуді; қоршаған ортаны қорғауды қамтиды.
Жоғарыда келтірілген конституциялық ережелер жер қойнауына мемлекеттік меншік кепілдігін және жер қойнауын пайдалану саласындағы қызметті нормативтік құқықтық актілердің талаптарына қатаң сәйкестікте жүзеге асыруды қамтамасыз етеді.
6. Бұл ретте жер қойнауына мемлекеттік меншік құқығын іске асыру процесі жер қойнауын зерттеуге және игеруге ғана емес, сонымен қатар жер қойнауын пайдалану процесінің алдында және оған ілеспе басқару процесін ұйымдастыруға бағытталған әртүрлі элементтер мен кезеңдерді қамтиды. Жер қойнауына мемлекеттік меншік құқығы мемлекеттің жер қойнауын иеленушінің құқықтарын жүзеге асырудың ұйымдастырушылық-құқықтық нысандары мен тетіктерінің жиынтығы ретінде минералдық-шикізат базасын молайтуды, Қазақстан Республикасы азаматтарының қазіргі және болашақ ұрпақтарының мүддесі үшін жер қойнауын ұтымды пайдалануды және қорғауды қамтамасыз етуге бағытталған.
Бұл ретте объективті мағынада мемлекеттік меншік құқығы – бұл мемлекеттік мүлікті иелену, пайдалану және оған билік ету тәртібін реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы екенін есте ұстаған жөн. Субъективті мағынада мемлекеттік меншік құқығы-бұл мемлекеттің немесе әкімшілік-аумақтық бірліктің уәкілетті тұлғалар арқылы мемлекеттік мүлікті иеленуді, пайдалануды және оған билік етуді жанама түрде жүзеге асырудың заңды түрде қамтамасыз етілген мүмкіндігі. Мемлекеттік меншікке байланысты қатынастар жер қойнауына қатысты заңнаманың бірқатар салаларының нормаларымен реттеледі, бұл жер қойнауы туралы түсініктеме берілген Кодекстің, ҚР МК, ҚР ЭК, ҚР ҰК және басқа да нормативтік құқықтық актілердің нормалары.
7. Жер қойнауына мемлекеттік меншік құқығын іске асыру кезінде жер қойнауын пайдалану қатынастарын дамытудың қазіргі кезеңінде мемлекеттің де, жер қойнауын пайдаланушының да мүдделерін ескере отырып, императивтілік пен диспозитивтілік қағидаттарын үйлестіру туралы мәселені қою заңды.
8. ҚР Конституциясының жоғары заңдық күші конституциялық, сондай-ақ қарапайым заңдар мен өзге де нормативтік құқықтық актілер Конституцияға қайшы келмеуге тиіс, Нормативтік құқықтық актілер немесе олардың Конституцияға қайшы келетін жекелеген нормалары мен ережелері заңдық күші жоқ деп есептеледі және күшін жоюға жатады дегенді білдіреді. Конституция нормаларының тікелей қолданылуы мемлекеттік органдар мен жер қойнауын пайдалану саласындағы құқықтық қатынастардың басқа да субъектілері оларды қолдануға тиіс екенін білдіреді
олар реттейтін қоғамдық қатынастарға тікелей, мысалы, жер қойнауына меншік құқығы қатынастарына.
9. Конституцияның тікелей әрекеті-бұл заңнама жүйесінің Конституцияның принциптерімен, нормаларымен, олардың мағынасымен, ресми түсіндірмесімен үйлесуі. Бұл ретте Конституцияның және барлық қолданыстағы заңнаманың нормаларын оны іске асыру сатысына дейін біріктіру, біріктіру орын алады. Бұл процеске көптеген ішкі және халықаралық факторлар әсер етеді – экономикалық, саяси, құқықтық және саяси мәдениеттің жағдайы, құқықтық және саяси сананың даму деңгейі, қалыптасқан әдет-ғұрыптар мен дәстүрлер.
10. Конституцияның жоғары заңдық күші, оның Қазақстанның бүкіл аумағында тікелей қолданылуы және қолданылуы туралы конституциялық ережеге сәйкес соттар жер қойнауын пайдалану саласындағы дауларға байланысты істерді қарау кезінде барлық қажетті жағдайларда Республика Конституциясын тікелей қолданылу актісі ретінде қолдануға тиіс.
11. Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттар оның заңдарынан басым болады және халықаралық шарттан оны қолдану үшін заң шығару талап етілетін жағдайларды қоспағанда, тікелей қолданылады (ҚР Конституциясының 4-бабының 3-тармағы). Бұл ретте, маңызды мемлекеттік маңызы бар және мемлекеттің елеулі мүдделерін қозғайтын, мысалы, мемлекет меншігіндегі жер қойнауын басқару мәселелері маңызды мемлекеттік маңызы бар және мемлекет пен қоғамның мүдделерін қозғайтын халықаралық шарттар ратификациялауға жатады.
12. Мысалы, маңызды халықаралық актілердің бірі 1994 жылғы 17 желтоқсанда қол қойылған және 1998 жылғы 16 сәуірде күшіне енген Энергетикалық Хартияға шарт, сондай-ақ 1995 жылғы 18 қазандағы Заң күші бар Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен ратификацияланған "энергетикалық тиімділік мәселелері және ілеспе экологиялық аспектілер жөніндегі Энергетикалық Хартияға хаттама" болып табылады № 2537 жыл (бұдан әрі-Энергетикалық Хартияға шарт).
Айта кету керек, бұл халықаралық құқықтық акт ҚР Президентінің Жарлығымен 1995-1996 жылдардағы парламенттік дағдарыс кезеңінде ҚР Парламенті берген өкілеттіктер негізінде ратификацияланды, осыған байланысты осы халықаралық құқықтық актіні ратификациялау және оның заңды мәртебесі туралы мәселе даулы болып қала береді. Осыған қарамастан, Энергетикалық Хартия шарты арнайы кезеңдерде ратификацияланды
ҚР Президентінің өкілеттігі, оның ережелері жер қойнауын басқару және жер қойнауын пайдалануды жүзеге асыру саласындағы қатынастарды реттеу кезінде Қазақстан Республикасы үшін міндетті болуға тиіс.
13. Энергетикалық Хартияға Шарттың негізгі міндеттері энергетика мен энергиямен саудаға инвестицияларды поощықтандыру және көтермелеу, энергетикалық нарықтарға еркін қол жеткізуді қамтамасыз ету, осы сектордағы дауларды халықаралық төрелікте шешу, экологиялық тәуекелдерді азайту үшін жағдайлар жасауға дейін азаяды. Аталған шарт инвестицияларды қорғау саласындағы қатынастарды едәуір дәрежеде реттейді, дегенмен ол жер қойнауын пайдалану саласына да әсер етеді. Бұл тұжырым "энергетикалық сектордағы шаруашылық қызмет" терминін түсіндіруге негізделеді, яғни "энергетикалық материалдар мен өнімдерді барлауға, өндіруге, өңдеуге, өндіруге, сақтауға, құрлықта тасымалдауға, беруге, бөлуге, сатуға, сатуға немесе сатуға қатысты шаруашылық қызмет" (шарттың 1 – бабының 5-тармағы). Өз кезегінде," энергетикалық материалдар мен өнімдерге " шарт Энергетикалық Хартияға энергия көздері болып табылатын пайдалы қазбалар мен олардың өнімдерінің барлық дерлік түрлерін, соның ішінде: уран кендерін, көмірдің барлық түрлерін, шымтезек, мұнай, газды (шартқа ЕО қосымшасы) жатқызады.
14. The Energy Charter Treaty has been ratified by the Republic of Kazakhstan, so these provisions take precedence over national legislation and are applied directly. At the same time, if an international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan establishes rules other than those contained in the Subsoil Code, the rules of the international treaty shall apply.
15. Another international act signed by the Republic of Kazakhstan, the International Energy Charter (IECH), should also be noted. The Signatories recognized the importance of energy security of energy-producing, transit and energy-consuming countries, as well as the importance of access to modern energy services, which should be based on environmentally sound, socially acceptable and economically sound policies, as well as on mutual responsibility and mutual benefit.
16. Meanwhile, the above-mentioned international legal acts are mainly aimed at regulating relations between States in general issues of subsurface use while preserving national sovereignty over the subsoil and minerals. These international legal acts do not contain
the rules of direct action governing relations regarding the granting, modification and termination of the right of subsurface use.
17. Depending on the legal force of the normative legal acts, their strict hierarchy is established. Thus, according to the Law of the Republic of Kazakhstan "On Legal Acts" dated April 6, 2016 No. 480, each of the regulatory legal acts of the lower level should not contradict the regulatory legal acts of higher levels. If there are contradictions in the norms of normative legal acts of different levels, the norms of a higher-level act apply. The norms of laws in cases of their discrepancy with the norms of the codes of the Republic of Kazakhstan may be applied only after the relevant amendments and (or) additions have been made to the codes. If there are contradictions in the norms of normative legal acts of the same level, the norms of the act, which were put into effect later, apply. These legislative provisions play an important role in regulating legal relations in the field of subsoil use. Neglect of them leads to significant violations of the rights and legitimate interests of subjects of legal relations in the field of subsoil use. The following example from judicial practice can serve as evidence of this.
18. In 2001-2008, there was a legal dispute between the authorized bodies of the Republic of Kazakhstan and one of the companies (a subsurface user) regarding the interpretation of the concept and legal status of sulfur, which is a mineral in demand by both domestic and global markets. By its act, the Government of the Republic of Kazakhstan classified sulfur as industrial waste due to its open placement and storage for more than three months a year.
1) Meanwhile, this provision of the government act contradicted the legislative interpretation of the concept of "production and consumption waste" contained in the Law of the Republic of Kazakhstan "On Environmental Protection" in force at that time, which was a higher-level regulatory legal act.
2) In addition, this governmental act contradicted the provisions contained in the international act. Thus, according to the "International Convention on the Harmonized Commodity Description and Coding System", to which the Republic of Kazakhstan joined in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan No. 525 dated February 3, 2004, all types of sulfur were classified as goods (it should also be understood as products) and it was assigned a special international "heading - 25.03" and special international "product code – 2503.00". Thus, given the priority of the provisions of this International Convention over national legislation, the Republic of Kazakhstan,
having joined this Convention by a special law, it could not unilaterally change the "commodity position" of sulfur, moreover, under no circumstances, classify it as production and consumption waste.
3) Moreover, the technology of sulfur placement and storage carried out by the subsurface user met the requirements of the Interstate Standard (GOST 127.1-93), adopted on October 21, 1993 by the Interstate Council of the CIS Countries for Standardization, Metrology and Certification.
4) Based on the above government act, from 2001 to 2008, the subsurface user made payments for the placement and storage of sulfur. The total amount of these payments over the years amounted to 342 million US dollars, which were returned to the subsurface user based on the decision of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan and the concluded Agreement between the Republic of Kazakhstan and the subsurface user on dispute settlement.
19. In cases where relations in the field of subsurface use are not regulated by the norms of the Subsoil Code, the norms of civil legislation may be applied, this important provision is fixed in the commented article.
20. The regulation on the applicability of the norms of civil legislation to the regulation of relations in the field of subsurface use (paragraph 4 of Article 1 of the Subsoil Code) is based on specific norms of the Civil Code of the Republic of Kazakhstan. For example, paragraph 1 of Article 1 of the Civil Code of the Republic of Kazakhstan establishes that civil legislation regulates commodity-monetary and other property relations based on equality of participants. The legislative provision stipulated in paragraph 3 of Article 1 of the Civil Code of the Republic of Kazakhstan stipulates that relations on the use of natural resources may be regulated by civil legislation if they are not regulated by legislation on the use of natural resources. Thus, paragraph 4 of Article 1 of the Subsoil Code and paragraphs 1 and 3 of Article 1 of the Civil Code correspond to each other and legislate the possibility of regulating certain relations in the field of subsoil use by civil legislation.
21. Under certain circumstances, civil law regulation could be subject to, in particular: relations related to the ownership of the subsoil and minerals in their natural occurrence; relations related to the participation of the state itself in contracts for subsurface use, since the Republic of Kazakhstan may act as
an equal party in contractual and legal relations without any exclusive privileges for it; relations related to the priority right of the state in the field of subsurface use; relations related to the alienation/acquisition of shares (stakes) of legal entities that are subsurface users; relations related to the civil liability of subjects of legal relations in the field of subsurface use, etc. However, this does not directly follow from the norms of the commented Code on the Subsoil, therefore it is a disadvantage and a subject for scientific discussion.
22. When forming law enforcement practice in the field of subsurface use, it is necessary to ensure a restrained approach to the subsidiary application of the norms of the Subsoil Code and civil legislation. It should also be borne in mind that in accordance with the theory of law, the logical and systematic interpretation of legislative provisions, the following conditions for the subsidiary application of legal norms can be distinguished:
1) the absence of a direct prohibition of the law on the subsidiary application of legal norms;
2) the actual relations that have developed need legal regulation and should be covered by law (legislation);
3) the absence of a norm of a branch of law regulating public relations, which is located in a related branch of legislation and, unlike the analogy of the law, there is no gap here.
At the same time, the norms of civil legislation apply to relations in the field of subsurface use only in cases where they are not regulated by the norms of the Subsoil Code.
On Subsoil and Subsoil Use Administrative Procedural Procedure Code On the Health of the People and the Healthcare System Environmental Code Social Code Comments Article Civil Procedure Code Civil Code Code of Criminal Procedure Criminal Code Regulatory Decision of the Supreme Court
Kazakh Association of Organizations of the Oil and Gas and Energy Complex KAZENERGY
Nur Sultan 2022
The Kazenergy Association expresses its sincere gratitude for the support in preparing the commentary to the following companies: North Caspian Operating Company NV, NC KazMunayGas JSC, Mangistaumunaygas JSC, Karachaganak Petroleum Operating BV, White & Case Kazakhstan LLP, Haller Lomax LLP)", "Erlicon CG" LLP, "Signum Law Firm" LLP. © Kazenergy Association, 2022 © team of authors, 2022 © authors, 2022
Dear readers!
We offer you a scientific and practical commentary prepared by a group of Russian specialists with extensive practical experience in legislation on subsoil and subsoil use and who participated in the preparation of the Code on Subsoil and Subsoil Use.
Subsurface use is a very complex and specific area of public relations, the regulation of which has its own historical background and takes into account the technological specifics of the process of subsurface development, as well as environmental, commercial, legal and other features of exploration and development of deposits.
Kazakhstan's legislation on subsoil and subsurface use has passed through several stages in its development, and has always been based on a balance of interests between the state and subsurface users, transparency, striving for the maximum possible degree of protection of the rights and legitimate interests of investors, ensuring sustainable social, economic and environmental development of the country.
The Code "On Subsoil and Subsoil Use", adopted at the end of 2017, was developed taking into account many years of accumulated experience and law enforcement practice, as well as the results of extensive discussions with experts working in the industry.
It reflects specific, important measures on the part of the state to increase the investment attractiveness of exploration and further reduce administrative barriers.
Nevertheless, practice and legislation do not stand still, constantly evolving, taking into account new challenges facing both the subsurface use industry and the economy as a whole.
In this regard, this commentary is intended to serve as an aid for a wide range of interested persons – specialists working in the industry, in
understanding the meaning of the norms, their historical context, the interrelationship and mutual influence of the various provisions of the Code.
We also hope that studying the commentary will serve as an incentive for new generations of young domestic specialists to work scientifically and practically in this important industry, for the benefit of the development of our country, current and future generations of Kazakhstanis.
Sincerely, U. Karabalin, Deputy Chairman of the Kazenergy Association, Hero of Labor of Kazakhstan
The legislative act, called the Code of the Republic of Kazakhstan "On Subsoil and Subsoil Use", regulating relations in the field of subsoil use, was adopted for the first time in the legislative practice of the Republic of Kazakhstan with the division of its norms into General and Special parts. There was no such legal act on subsurface use in terms of structure and content either during the existence of the USSR or during the modern history of Kazakhstan.
The structure of the Subsoil Code is based on a pandect system, that is, it is divided into General and Special parts similar to the current codified laws of the Republic of Kazakhstan, such as the Civil Code of the Republic of Kazakhstan, the NK RK, the EC RK, etc. The general part of the Subsurface Code regulates general issues in the field of subsurface use (principles of legislation, the concept of subsurface use law, subjects of subsurface use law, grounds for the emergence and termination of subsurface use law, public administration in the field of subsurface use, etc.), allowing them to be distinguished from special regulation in a Special part applicable only to certain types of subsurface use operations and groups mineral resources.
The development of the Subsoil Code was preceded by extensive work to analyze the law enforcement practice that had developed by 2014, the level of development of public relations in the field of subsoil use, existing problems and prospects for the development of the oil and gas and mining sectors of the economy, gaps and shortcomings in the regulation of legislation in force at that time. In addition, extensive research has been conducted on the international practice of regulating the sphere of subsurface use in advanced countries in terms of the development of oil and gas and mining industries, such as Australia, Norway, Canada, Chile, the USA, South Africa, etc. As a result of the analysis and research, we have prepared:
1) Report by Professor Peter Cameron, Director of the Center for Legislation and Policy in the Field of Energy, Oil and Minerals at the University of Dundee, completed in 2014 in two parts by order of the Kazenergy Association;
2) Report of the Oxford University Office of Policy on a comparative study of the taxation regime of subsurface use for the development of minerals in the (mining industry) Kazakhstan, completed in 2014 by order of the World Bank;
3) SRK Consulting Ltd. report on comparative study of financial mechanisms for environmental and social sustainability after the liquidation of subsurface use facilities in the Republic of Kazakhstan, commissioned by the World Bank in 2016;
4) the report of the SOFRECO consulting company "Kazakhstan legislation on the granting of mineral exploration rights", completed in 2013 in two parts by order of the Ministry of Industry and New Technologies of the Republic of Kazakhstan;
5) Memorandum of the CSA Global consulting company "Comparison of reporting systems on resources and reserves of solid minerals and description of possible changes in the taxation system of the mining industry", executed in 2016 at the request of the Ministry of Investment and Development of the Republic of Kazakhstan.
The Subsoil Code was developed on the basis of the Concept of the draft Subsoil Code prepared pursuant to the instruction of the President of the Republic of Kazakhstan No. 1399-4 pub dated September 25, 2013.
The ideological basis and the political and legal platform of the Code on Mineral Resources were:
1) Address of the President of the Republic of Kazakhstan to the People of Kazakhstan dated January 17, 2014 – "Kazakhstan's way – 2050: Common goal, common interests, common future";
2) The 74th and 75th steps of the National Plan of five institutional reforms of the President of the Republic of Kazakhstan;
3) Address of the President of the Republic of Kazakhstan to the People of Kazakhstan dated January 31, 2017 – "The Third modernization of Kazakhstan: global competitiveness".
The Subsoil Code was developed primarily in order to increase the effectiveness of regulation of exploration and production of minerals, introduce new approaches to public management of the field of subsoil use, stimulate investment in exploration and traditional extractive sectors by simplifying procedures for granting exploration and production rights in the field of subsoil use in accordance with international practice (the declarative principle in mining and auction house - in the oil and gas industry), the introduction of the international system of standards for reporting on exploration results, resources and reserves of solid minerals (CRIRSCO).
The Subsoil Code has revised the mechanisms of legal regulation of the sphere of subsoil use, which have been well-established since Soviet times, both in general and in certain areas. Significant changes also affected control functions: control over the fulfillment of license and contract conditions and state control in the field of subsurface use, which are now more focused not on step-by–step processes, but on achieving certain results, for example, on the costs of operations in the field of solid minerals, or on the performance of work in the field of hydrocarbons.
A significant change is the exclusion of legal relations for the extraction of groundwater from the sphere of regulation of legislation on subsoil and subsurface use. These legal relations are currently classified as regulated by water legislation in order to eliminate fragmentation in the regulation of relations on the use of water resources, regardless of the volume of seizure and type of water body. It is logical that groundwater extraction relations should be regulated by water legislation, which collectively covers all issues of the water fund, consisting of surface and underground water bodies, which are often interconnected due to natural conditions.
The development of the Subsoil Code, including the stage of preparation and approval of its concept, lasted for four years from 2014 to the end of 2017. The working group on the development of the concept and draft of the Subsoil Code consisted of more than one hundred specialists and experts representing industry associations of the oil and gas and mining industries, law firms, central executive state bodies, oil and gas and mining foreign and Kazakhstani companies. In developing and defining the fundamental ideas and conceptual directions of the reform of legislation on subsoil use, it is necessary to emphasize the role of Sauranbaev N.E., Issekeshev A.O., Bozumbaev K.A., Dosmukhambetov M.D., Safinov K.B., Karabalin U.S., Akchulakov B.U., Magauova A.M., Toktabayeva T.S., Rau A.P., Baymisheva R.N., Shchegelsky G.A., Utemisov S.A., Baymakhanova G.A., Izmukhambetov B.S., Muradov A.S., Kim M.V., Adamyshina D.A., Izbastina B.T., Shakirova S.S., Baiterekova D.S., Almauytova S.B., Arymbek K.B., Kudaibergenova K.M., Bakenova R.B., Lebed V.I., Ilyasova K.M., Zhursunova R. M., Eresheva D. E., Nogaibai Z. M., Ibragimova M.A., Odilova T.A., Mukhamedova R.N., Yelyubaeva Zh.S., Telemtaeva M.B., Zakariyanova E.K., Shengelbaeva T. E.
Independent legal experts Yereshev D. E., Odilov T. A., Mukhamedov assisted the Ministry of Energy of the Republic of Kazakhstan and the Ministry of Industry and Infrastructural Development of the Republic of Kazakhstan in working on the text of the Subsoil Code from the beginning of project development until the adoption by the Parliament of the Republic of Kazakhstan in December 2017, as well as significant amendments to the Subsoil Code introduced in 2019 and 2021. R. N.
This commentary examines the norms of the General Part of the Subsoil Code, as well as those norms of the Special Part that primarily relate to the exploration and production of hydrocarbons. Thus, the sections and norms of the Special Part that do not relate to the field of hydrocarbons (exploration and production of TPI, uranium mining, etc.) remained outside the scope of the commentary.
The commentary is purely advisory in nature and reflects the subjective opinions of the authors on the relevant articles of the Subsoil Code. The opinions of the authors are based on their current understanding of the norms of the Code on the Subsoil and are not static.
The purpose of the commentary is solely to develop science and law enforcement practice, further improve legislation on subsoil and subsoil use for the benefit of current and future generations of Kazakhstanis.
When preparing the commentary, the team of authors was based on a foreign (primarily German) methodology for commenting on laws, where the main technique is not to present any single point of view on controversial issues, but to strive for the development of science and practice through the demonstration of various ways of understanding norms and existing problematic issues. The publication of the commentary was preceded by a lengthy discussion of its text by the author's team, and in some cases the author's positions on various issues were different, which was reflected in the final version of the commentary. At the same time, such a variety of opinions was welcomed during the final revision of the text by the authors, which is designed to be "alive", raise problematic and (or) controversial issues, and, where appropriate, show different points of view on them.
In any case, when using the commentary text, it should be assumed that:
1) онда баяндалған Пікірлер-бұл барлық авторлық ұжымның, оның жекелеген мүшелерінің ұстанымдарымен немесе "Kazenergy"қауымдастығының пікірімен сәйкес келмеуі мүмкін тиісті баптарға түсініктемелердің нақты авторларының субъективті ұсынымдық пікірлері;
2) "Kazenergy" Қауымдастығы жер қойнауы туралы кодекстің тиісті баптарына түсініктемелердің мазмұны үшін, оның ішінде Пікірлер мәтінінде авторлар көрсеткен сараптамалық бағалаулар, дәлелдер, ұстанымдар, қорытындылар, мысалдар және т. б. үшін қандай да бір жауапкершілік көтермейді;
3) Жер қойнауы туралы кодекстің нақты баптарына түсініктеме авторлары ретінде көрсетілмеген авторлық ұжым мүшелері жер қойнауы туралы кодекстің басқа баптарына түсініктеме авторлары келтіретін және пайдаланатын сараптамалық бағалауларды, дәлелдерді, ұстанымдарды, қорытындыларды, мысалдарды және т. б. қоса алғанда, осындай түсініктемелердің мазмұны үшін қандай да бір жауаптылықта болмайды;
4) "Kazenergy" қауымдастығының, авторлық ұжымның және жекелеген авторлардың авторлардың қандай да бір баптар бойынша баяндаған тұжырымдарын, пікірлері мен ұстанымдарын практикалық пайдаланғаны үшін, сол сияқты жер қойнауы туралы кодекстің тиісті нормалары мен баптарын мемлекеттік органдар, сарапшылар, консультанттар, компаниялар және кез келген басқа органдар, ұйымдар және т. б. түсінуі үшін кез келген жауаптылығы алынып тасталады. тұлғалар. Жер қойнауы туралы кодекстің осы немесе басқа нормасын қалай түсінуге және қолдануға болатындығы туралы түпкілікті шешім әрқашан нақты жағдайдың ерекшеліктеріне және әртүрлі органдар мен ұйымдардың осындай жағдайды қарастыратын мамандарына байланысты. Осыған байланысты түсініктеме нормаларды түсінуге, олардың мазмұнын барынша толық түсінуге көмектесуге арналған, бірақ құқық қолдану практикасының және (немесе) даулардың нақты жағдайларында тиісті органдар және (немесе) ұйымдар мен олардың уәкілетті тұлғалары қабылдайтын шешімдерді алмастырмайды.
Авторлар ұжымы жер қойнауы туралы кодекстің нормаларын, олардың өзара байланысы мен логикалық құрылысын түсіну және қолдану үшін маңызды болып табылатын сәттер мен мәселелерді түсініктемелерде барынша қысқаша түрде көрсетуге тырысты.
Осыған қарамастан, түсініктемеде айтылған пікірлер мен тұжырымдарды оқырман соңғы сатыдағы шындық ретінде қарастырмауы керек және бұл тұрғыда ешқандай жағдайда абсолютті толықтығы мен даусыздығын талап етпейді. Осыған байланысты авторлар оқырмандардың кері байланысын, сұрақтары мен ескертулерін бағалайды, оларды электрондық мекенжайға жіберуге болады: kense@kazenergy.com.
Түсініктеме "Норт Каспиан Оперейтинг компания Н.В.", "ҚазМұнайГаз "ҰК" АҚ, "Маңғыстаумұнайгаз" АҚ, "Қарашығанақ Петролиум Оперейтинг Б. В.", "Уайт энд Кейс Қазақстан" ЖШС, "Холлер Ломакс (Haller Lomax)" ЖШС, "Erlicon CG" ЖШС қолдауымен дайындалды. "Signum "Заң фирмасы" ЖШС, онсыз мұндай ауқымды жұмысты дайындау мүмкін болмас еді. Жоғарыда аталған компаниялар жер қойнауы туралы кодекстің тиісті баптарына түсініктемелердің мазмұны, соның ішінде сараптамалық бағалаулар, дәлелдер, ұстанымдар, қорытындылар, ұсынымдар, мысалдар және т.б. үшін авторлар түсініктемелер мәтінінде көрсеткен жауаптылықта болмайды. Түсініктемелерде баяндалған сараптамалық бағалаулар, дәлелдер, ұстанымдар, қорытындылар және т.б. жоғарыда аталған компаниялардың бағалауы, дәлелдері, ұстанымдары, қорытындылары, ұсынымдары және т. б. болып табылмайды.
Түсініктеме мәтінін дайындауға және талқылауға қатысумен қатар, "Уайт энд Кейс Қазақстан" ЖШС мамандары мәтінді редакциялық өңдеу жұмыстарын жүргізу кезінде "Kazenergy" қауымдастығына айтарлықтай көмек көрсетті.
Қазақстан Республикасының
Президенті
© 2012. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің «Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты» ШЖҚ РМК
Конституция Заң Кодекс Норматив Жарлық Бұйрық Шешім Қаулы Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
