359-бапқа түсініктеме. Жәбірленушіге, жеке айыптаушыға, азаматтық талапкерге және азаматтық жауапкерге олардың Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің құқықтарын түсіндіру
Төрағалық етуші жәбірленушіге, жеке айыптаушыға, азаматтық талапкерге, азаматтық жауапкерге және олардың өкілдеріне осы Кодекстің 71, 72, 73, 74, 76 және 77-баптарында көзделген бас сот талқылауындағы құқықтарын түсіндіреді. Жәбірленушіге жеке айыптау істері бойынша, сондай-ақ алғаш рет жасалған ауыр емес және ауырлығы орташа қылмыстық теріс қылықтар мен қылмыстар туралы істер бойынша, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 68-бабының екінші бөлігінде көзделген жағдайларда оның сотталушымен татуласу құқығы, оның ішінде медиация тәртібімен түсіндіріледі.
1.Жәбірленушіге, жеке айыптаушыға, азаматтық талапкерге, азаматтық жауапкерге және олардың өкілдеріне төрағалық етуші судья осы Кодекстің 71, 72, 73, 74, 76 және 77-баптарында көзделген олардың құқықтарын жеке түсіндіреді. Құқықтарды түсіндіру кезінде қатысушылардың әрқайсысының іс жүргізу жағдайын ескеру қажет.
2.Жәбірленушіге тараптардың іс жүргізу келісімін жасасу ниеті туралы, оның шарттары мен салдары туралы білу, қылмыспен келтірілген залалды өтеу бойынша өз шарттарын ұсыну не оны жасасуға қарсылық білдіру құқығын түсіндіру қажет. Бұдан басқа, жәбірленушіге, ал ол қайтыс болған жағдайда – оның құқықтық мирасқорына, егер осындай қылмысы үшін сотталған адамның осы қылмыспен келтірілген залалды өтеу үшін жеткілікті мүлкі болмаса, аса ауыр қылмыспен келтірілген мүліктік зиян үшін бюджет қаражаты есебінен ақшалай өтемақы алу құқығы түсіндіріледі. Бұл жағдайда жәбірленуші немесе оның құқықтық мирасқоры бюджет қаражаты есебінен ақшалай өтемақы төлеу туралы сотқа арызбен жүгінуге құқылы. Егер залал бір жүз елу айлық есептік көрсеткіштен аспаса, жәбірленушіге залал толық көлемде өтеледі.
Заңда жәбірленуші мен азаматтық талапкердің қылмыстық құқық бұзушылықтардан зардап шеккендерге өтемақы қорынан мемлекеттік ақшалай өтемақы алу құқығы көзделген. Азаматтық талап қойған жәбірленуші бір мезгілде азаматтық талапкердің іс жүргізу жағдайын алады. Бұл жағдайда жәбірленушінің құқықтары мен азаматтық талапкері болады.
3.Жеке айыптаушы жәбірленушінің барлық құқықтарын пайдаланады және барлық міндеттерін атқарады, сондай-ақ сот түсіндіретін осы Кодекстің 411-бабының үшінші және бесінші бөліктерінде көзделген құқықтарға ие болады.
4.Қылмыстық істе талап қойылған жеке немесе заңды тұлға азаматтық жауапкер деп танылады. Сотталушыға азаматтық талап қою кезінде ол бір мезгілде тиісті құқықтар мен міндеттер берілген азаматтық жауапкер деп танылады.
5.Сот ісін жүргізу тілін білмейтін не өзінің физикалық немесе психикалық жай-күйі бойынша өз құқықтары мен заңды мүдделерін өз бетінше қорғау мүмкіндігінен айырылған кәмелетке толмаған жәбірленушілер мен жәбірленушілердің заңды өкілдері мен адвокаты болуға құқылы.
Жәбірленушіде немесе оның заңды өкілінде қаражат болмаған жағдайда адвокаттың еңбегіне ақы төлеу бюджет қаражаты есебінен жүргізіледі.
Жәбірленушінің, азаматтық талапкердің және жеке айыптаушының процесіне жеке қатысу олардың осы іс бойынша өкіл болу құқығынан айырмайды.
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Қазақстан Республикасының қылмыстық іс жүргізу кодексіне түсініктемесі
Конституция Заң Кодекс Норматив Жарлық Бұйрық Шешім Қаулы Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
