Әйелдермен еңбек шартын бұзу мүмкіндігін шектеу

 Еңбек шартының 54-бабының 2-тармағына сәйкес жұмыс берушіге жүктілік туралы анықтаманы ұсынған жүктi әйелдермен, үш жасқа дейiнгi балалары бар әйелдермен, он төрт жасқа дейінгі баланы (он сегіз жасқа дейінгі мүгедектігі бар баланы) тәрбиелеп отырған жалғызілікті аналармен, аталған балалар санатын анасыз тәрбиелеп отырған өзге де адамдармен Еңбек кодексінің 52-бабы 1-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша жұмыс берушінің бастамасымен еңбек шартын бұзуға жол берілмейді.

Д. еңбек шартын бұзу, жұмысқа қайта алу және жалақыны өндіріп алу туралы бұйрықты заңсыз деп тану туралы ЖШС-ға талап қоюмен сотқа жүгінді.

Соттар 2019 жылғы 26 тамызда еңбек шартына сәйкес талап қоюшының ЖШС-ға жұмысқа қабылданғанын анықтады.

Шарт мерзімі 2020 жылдың 25 тамызына дейін белгіленген.

Еңбек шартының мерзімі аяқталғаннан кейін тараптардың келісімі бойынша еңбек шарты мерзімсіз ұзартылған.

2020 жылғы 24 желтоқсанда жұмыс беруші Д.-ға қызметкерлер санының немесе штатының қысқаруына байланысты Еңбек кодексінің 52-бабы 1-тармағының 2) тармақшасы негізінде еңбек шартын бұзу туралы хабарлама жіберді.

2021 жылғы 25 қаңтарда жұмыс беруші талап қоюшыға экономикалық жағдайлардың өзгеруіне және жұмыс көлемінің қысқаруына байланысты жалақының азайғаны туралы хабарлама жіберді.

Сонымен қатар, талап қоюшыға 2021 жылғы 11 ақпанға дейінгі мерзімде жаңа шарттармен жұмысты жалғастыруға келіспейтіні туралы жазбаша бас тартқан жағдайда, онымен Еңбек кодексінің 58-бабы  1-тармағының 2) тармақшасы негізінде еңбек шарты тоқтатылатыны туралы ескертілген.

2021 жылғы 11 ақпанда жұмыс беруші талап қоюшының атына 2021 жылғы 15 ақпанға дейінгі мерзімде 2021 жылғы 25 қаңтардағы еңбек жағдайларының өзгергені туралы хабарламаны қайтару туралы хабарлама жіберген.

2021 жылғы 15 ақпанда жұмыс беруші талап қоюшының 2021 жылғы 25 қаңтардағы жұмыс берушінің хабарламасына толық жазбаша жауап беруден бас тартқаны туралы акт жасады.

Жұмыс берушінің 2021 жылғы 18 ақпандағы № 11-л/с бұйрығымен жұмыскердің жұмысты жалғастырудан бас тартуына байланысты Еңбек кодексінің 58-бабы 1-тармағының 2) тармақшасы негізінде талап қоюшымен еңбек шарты бұзылды.

2021 жылғы 20 қаңтарда талап қоюшы жұмыс берушіге 2020 жылғы  24 желтоқсандағы шешімді қайта қарауды өтініп, 14-15 апта мерзімде жүктілік күйінде болғаны туралы 2021 жылғы 20 қаңтардағы  № 41 дәрігерлік-консультациялық комиссиясының қорытындысы бар хатты тапсырды.

Бұдан басқа, талап қоюшы жалақыны азайту туралы ұсыныспен келіспейтінін көрсеткен, сондай-ақ одан алынған жұмыс техникасын қайтарып беруді сұраған 2021 жылғы 29 қаңтар мен 15 ақпандағы екі хатты тапсырды.

Маңғыстау облысы Ақтау қаласы № 2 сотының 2021 жылғы 15 шілдедегі шешімімен талап қоюды қанағаттандырудан бас тартылды.

Маңғыстау облыстық сотының азаматтық істер жөніндегі сот алқасының 2021 жылғы 16 қарашадағы қаулысымен шешімнің күші жойылды және талап қоюды қанағаттандыру туралы жаңа шешім шығарылды.

НҚ-ның 11-тармағына сәйкес Еңбек кодексі жұмыс берушінің жұмыскер еңбекке уақытша қабілетсіз болған кезеңде еңбек шартын тоқтату немесе бұзу жөніндегі құқығын екі негіз бойынша ғана шектейді, атап айтқанда: жұмыскердің еңбек қатынастарын жалғастырудан бас тартуы кезінде еңбек шартын тоқтату (Еңбек кодексінің 58-бабы) және Еңбек кодексінің 52-бабы 1-тармағының 1), 18), 20) және 23) тармақшаларында көзделген жағдайларды қоспағанда, 52-бабында көрсетілген негіздер бойынша жұмыс берушінің бастамасымен еңбек шартын бұзу.

Еңбек кодексінің 126-1-бабы жүктілігінің мерзімі он екі аптаға дейінгі әйелдерге арналған кепілдіктерді қамтиды, оған сәйкес жүкті әйелдердің қарап-тексеру және он екі аптаға дейін жүктілік бойынша медициналық есепке қою уақытына жұмыс орны (лауазымы) мен орташа жалақысы сақталады, сондай-ақ Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес өзге де кепілдіктер берілетіні белгіленген.

Д.-ның талап қоюын қанағаттандыра отырып, апелляциялық сатыдағы сот жұмыс берушінің бастамасы бойынша еңбек шартын бұзу туралы бұйрық шығарылған сәтте талап қоюышының 14-15 апта мерзімге жүкті күйде болғанын заңды түрде негізге алды.

ҚР еңбек заңнамасы Еңбек кодексінің 52-бабының кейбір негіздері бойынша жүктілік мерзіміне қарамастан, жүкті әйелдермен еңбек шартын бұзу туралы бұйрық шығаруға шектеу қоятынына,  бірақ еңбек шартының алдағы бұзылатыны туралы хабарламаны табыс етуге тыйым салмайтынына, бұл жүкті әйелдерге хабарлама мерзімі ішінде медициналық қорытындыны ұсына отырып, өзінің жүктілігі туралы жұмыс берушіге хабарлауға мүмкіндік беретініне соттардың назарын аударған жөн. Жауапкердің өкілі ұсынған айналым үшін газ жеткізу көлемін азайту туралы қаржылық құжаттама мен ақпарат жалақыны көрсетілген шегіне дейін азайтудың негізділігін және жұмыс берушінің бастамасы бойынша еңбек шартын бұзу туралы хабарламаны тапсырудың негізділігін дәлелдемейді. Заңсыз бұйрық шығару арқылы жұмыс беруші жүктілік жағдайындағы талап қоюшының бұрынғы лауазымына қайта алу арқылы қорғауға жататын құқығын бұзған.

Істі қарау барысында сот 2020 жылғы 24 желтоқсанда жұмыс беруші    Д. Еңбек кодексінің 52-бабы 1-тармағының 2) тармақшасы негізінде жұмыскерлер саны немесе штаты қысқартылуына байланысты еңбек шартын бұзу туралы хабарлама жібергенін анықтады. Алайда, талап қоюшыға 2021 жылғы 11 ақпанға дейінгі мерзімде жаңа шарттармен жұмысты жалғастыруға келіспейтіні туралы жазбаша бас тартқан жағдайда, онымен еңбек шарты Еңбек кодексінің 58-бабы 1-тармағының 2) тармақшасы негізінде тоқтатылатыны туралы ескертілді. Соттар Еңбек кодексінің 52-бабы                          1-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша жұмыс берушінің бастамасы бойынша еңбек шартын бұзу мен Еңбек кодексінің 58-бабы 1-тармағының 2) тармақшасы бойынша еңбек шартын тоқтатудың ара-жігін ажыратқаны жөн. Еңбек шарты жұмыс берушінің бастамасы бойынша 52-бабы 1-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша бұзылған кезде жыл сайынғы ақы төленетін еңбек демалысын  пайдаланбағаны үшін оған жыл сайынғы ақы төленетін еңбек демалысының пайдаланылмаған күндері үшін өтемақы (Еңбек кодексінің 96-бабының 2-тармағы),  сондай-ақ бір айдағы орташа жалақы мөлшерінде жұмысынан айырылуына байланысты өтемақы (Еңбек кодексінің 131-бабы 1-тармағының 2) тармақшасы және 2-тармағы ) төлене отырып, Еңбек кодексінің 53-бабында көзделген тәртіп қолданылады. Жоғарыда көрсетілген негіздер бойынша еңбек шартын бұзған кезде Еңбек кодексінің 54-бабында көзделген шектеулер қолданылады, яғни жүктілік мерзіміне қарамастан жүкті әйелдермен еңбек шартын бұзуға жол берілмейді.

Жұмыс беруші Еңбек кодексінің 52-бабы 1-тармағының  2) тармақшасында көзделген негіздер бойынша еңбек шартын бұзу кезінде еңбек шартын бұзу туралы жұмыскерді кемінде бір ай бұрын хабардар етуге міндетті. Еңбек шартын жұмыскердің келісімімен бұзу хабардар ету мерзімі өткенге дейін жүргізілуі мүмкін. Бұл ретте шартты бұзу негізі өзгермейді және бұзу кезінде Еңбек кодексінің 54-бабында бекітілген, Еңбек кодексінің 58-бабы бойынша еңбек шартын тоқтату негіздеріне қолданылмайтын шектеулерді ескеру қажет.

Істі қарау кезінде сот жұмыскерге хабарламаны табыс етуге негіз болған себептерге назар аударуы қажет. Егер жұмыс берушіде лауазымдарды іс жүзінде қысқартпай, бірақ жұмыскер үшін еңбек шартына тиісті толықтырулар мен өзгерістерге әкеп соғатын жұмыс көлемі қысқартылса, онда бұл Еңбек кодексінің 46-бабында бекітілген тәртіпті сақтай отырып, егер еңбек, ұжымдық шарттарда хабардар етудің неғұрлым ұзақ мерзімі көзделмесе, он бес күнтізбелік күннен кешіктірмей хабарлай отырып, еңбек жағдайларының өзгеруі ретінде қарастырылуы тиіс. Еңбек кодексінің          58-бабы 1-тармағының 2) тармақшасы бойынша еңбек шарты тоқтатылған кезде Еңбек кодексінің 58-бабының 3-тармағында көзделген шектеулермен Еңбек кодексінің 46-бабында көзделген тәртіп қолданылады. Қызметкердің еңбекке уақытша жарамсыздығы (оның ішінде жүктілігі және босануы бойынша) және демалысы кезеңінде Еңбек кодексінің 58-бабының    1-тармағында көрсетілген негіздер бойынша еңбек шартын тоқтатуға жол берілмейді.

Соттылық 

«Соттардың еңбек дауларын шешу кезінде заңнаманы қолдануының кейбір мәселелері туралы» 2017 жылғы 6 қазандағы № 9 Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының нормативтік қаулысының (бұдан әрі - НҚ) 5-тармағына сәйкес еңбек құқықтық қатынастарынан туындайтын даулар бойынша талаптар жауапкердің – заңды тұлға органының орналасқан жері бойынша немесе дауда жауапкер ретінде болатын жұмыс беруші жеке тұлғаның тұрғылықты жері бойынша жалпы азаматтық сот ісін жүргізу қағидалары бойынша сотқа қойылуға жатады.

АПК-нің 29-бабының екінші бөлігіне сәйкес заңды тұлғаға талап қою құрылтай құжаттарына сәйкес және (немесе) Бизнес-сәйкестендіру нөмірлерінің ұлттық тізіліміне енгізілген мекенжайға сәйкес заңды тұлғаның орналасқан жері бойынша сотқа беріледі.

АПК-нiң 30-бабының үшiншi бөлiгiнде көзделген тәртiппен филиалдың немесе өкiлдiктiң орналасқан жерi бойынша талап қоюлар берiлген кезде тек заңды тұлғалар ғана жауапкер бола алады.

Қорытылатын санаттағы істер бойынша соттылық мәселелері қиындық туғызбайды.

Мысалы, Өскемен қалалық сотының ұйғарымымен Ж.-ның ЖШС-ға залалды өндіру, үстеме жұмыс үшін ақы төлеу, моральдық зиянды өтеу туралы талап қоюға қатысты азаматтық іс мәні бойынша қарау үшін соттылығы бойынша Астана қаласының азаматтық істер жөніндегі ауданаралық сотына берілді.

Соттың ұйғарымы дұрыс, өйткені жауапкер - заңды тұлға Астана қаласы, Д.Қонаев көшесі мекенжайында орналасқан және тіркелген, еңбек құқықтық қатынастарынан туындайтын даулар бойынша талап қоюлар жауапкердің орналасқан жері бойынша азаматтық сот ісін жүргізудің жалпы қағидалары бойынша сотқа берілуге тиіс. 

Бұдан басқа, соттардың назарын Еңбек кодексінің 19-бабының талаптарына аудару қажет деп есептеймін, оған сәйкес шетелдік заңды тұлға филиалының немесе өкілдігінің басшысы осы заңды тұлға атынан жұмыс берушінің барлық құқықтарын жүзеге асырады және барлық міндеттерін атқарады.  Демек, қызметкер филиал басшысының заңды тұлғаның мүдделерін білдіру құқығын алдын ала тексеріп, шетелдік заңды тұлға филиалының орналасқан жері бойынша талап қоюмен жүгінуге құқылы.    

Жұмыс беруші оңалтылған не банкрот болған жағдайда еңбек дауларының соттылығын айқындау мәселесі

Сонымен АПК-нің 35-бабы сегізінші бөлігінің ережелеріне сәйкес оңалту рәсімін және олардың банкроттығы рәсімін қолдану туралы шешім шығарған судья, соттылығы АПК-нің 31-бабында белгіленген даулар бойынша істерді қоспағанда, оңалту рәсімі және олардың банкроттығы рәсімі шеңберінде туындайтын даулар бойынша, оның ішінде борышкер жасасқан мәмілелерді жарамсыз деп тану туралы, борышкердің мүлкін қайтару туралы, оңалтуды немесе банкроттықты басқарушының талап қоюлары бойынша дебиторлық берешекті өндіріп алу туралы істерді қарайды.

Ақтөбе қалалық сотының 2021 жылғы 15 ақпандағы ұйғарымымен     Ж.-ның ЖШС-ға жұмыстан шеттету, шығару туралы, жұмысқа қайта алу, үстеме жұмыс үшін жалақыны өндіріп алу туралы, бос жүруге мәжбүр болған уақыты үшін жалақыны өндіру, өсімпұлды, моральдық зиянды өндіру туралы бұйрықтардың күшін жою туралы талап қоюы осы соттың соттылығына жатпайтындықтан, КК-нің 152-бабы бірінші бөлігінің 2) тармақшасы негізінде қайтарылған.

Сот талап қоюды қайтара отырып, Ақтөбе облысы МАЭС-тің шешімімен Серіктестікке қатысты оңалту рәсімі қолданылғанын, осыған байланысты АПК-нің 35-бабының 8-бөлігіне сәйкес іс экономикалық соттың қарауына жататынын көрсетті.

Заңды күшіне енген Ақтөбе облысы МАЭС-тің 2016 жылғы 14 қазандағы шешімімен Серіктестікке қатысты оңалту рәсімі іс жүзінде қолданылған.

«Оңалту және банкроттық туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 67-бабының 5, 7) тармақшаларының ережелеріне сәйкес сот борышкер жауапкер ретiнде әрекет ететін мүлiктiк сипаттағы даулар бойынша iсті өзiнiң іс жүргiзуiне қабылдайды, сондай-ақ оңалту рәсіміне қатысушылар арасындағы дауларды шешеді.

Еңбек кодексінің 1-бабы 1-тармағының 16) тармақшасына сәйкес еңбек дауы – Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасын қолдану, келісімдердің, еңбек және (немесе) ұжымдық шарттардың, жұмыс беруші актілерінің талаптарын орындау немесе өзгерту мәселелері бойынша жұмыскер (жұмыскерлер) мен жұмыс беруші (жұмыс берушілер), оның ішінде бұрын еңбек қатынастарында болғандар арасындағы келіспеушіліктер.

Тараптар арасындағы дау еңбек құқықтық қатынастарынан туындайтыны, еңбек заңнамасының нормаларына және еңбек шарттарының талаптарына негізделгені және оңалту рәсімін жүзеге асырумен байланысты еместігі анықталды.

Сот АПК-нің 35-бабы сегізінші бөлігінің ережелерін дұрыс қолданбағандықтан, сот алқасының 2021 жылғы 12 наурыздағы ұйғарымымен мәселені бірінші сатыдағы сотқа жаңадан қарауға бере отырып, сот ұйғарымының күші жойылды.

Жұмыс беруші банкрот деп танылған немесе оңалту рәсімі қолданылған жағдайда еңбек құқықтық қатынастарынан туындайтын даулар (жұмысқа қайта алу, жалақыны өндіріп алу және т.б. туралы) жалпы юрисдикция соттарында қаралуға және шешілуге жатады, АПК-нің 35-бабының сегізінші бөлігі ережелерінің нормалары еңбек дауларына қолданылмайды. 

Мемлекеттік баж 

СК-нің 610-бабы 7-тармағының талаптарына сәйкес мүлiктiк емес сипаттағы талап қою арыздарынан – 0,5 АЕК мөлшерінде мемлекеттік баж алынады.

СК-нің 951-бабы 1-тармағының талаптары негізінде моральдық зиян – жеке тұлғалардың өзiндiк мүлiктiк емес игiлiктерi мен құқықтарының бұзылуы, кемсiтiлуi немесе олардан айырылуы.

АПК-нің 149-бабының талаптарына сәйкес, талап қоюға мемлекеттік баждың төленгенін растайтын құжат қоса беріледі.

СК-нің 616-бабының 1) тармақшасына сәйкес соттарда талап қоюшылар еңбекке ақы төлеу сомасын өндіріп алу туралы талап қою және еңбек қызметіне байланысты басқа да талаптар бойынша мемлекеттік баж төлеуден босатылады.

Талап қою қанағаттандырылған жағдайда сот АПК-нің 117-бабына сәйкес мемлекет кірісіне мемлекеттік бажды оны төлеуден босатылмаған жауапкерден өндіріп алуға міндетті.

Соттардың АПК-нің 149-бабы 1-бөлігінің 2) тармақшасын бұза отырып, мемлекеттік баж төленбеген талап қоюларды соттың іс жүргізуіне қабылдаған жекелеген жағдайлары анықталды.

Іс материалдарынан анықталғандай, А. ЖШС-ға жалақыны, бос тұрып қалғаны үшін өтемақыны, моральдық зиян өтемақысын өндіріп алу туралы талап қоюмен сотқа жүгінген.

Алматы қалалық сотының азаматтық істер жөніндегі сот алқасының қаулысымен күшінде қалдырылған Алматы қаласы Жетісу аудандық сотының 2022 жылғы 13 сәуірдегі шешімімен ЖШС-дан А.-ның пайдасына жалақыны өндіру бойынша берешекті, тұрақсыздық айыбын, моральдық зиян өтемақысын, өкілдің көмегіне ақы төлеу шығыстары өндірілді.

ЖШС-ға 2021 жылғы 22 маусымнан бастап 2021 жылғы тамызға дейін А.-ның еңбек қызметінің кезеңіне зейнетақы аударымдары мен басқа да міндетті төлемдерді жүргізу міндеті жүктелді. 

Дауды сотқа дейінгі реттеу тәртібін сақтау 

Еңбек кодексінің 159-бабының талаптарын қолдану практикасы

 АПК-нің 148-бабы талап қоюдың нысаны мен мазмұнына қойылатын талаптардың тізбесін қамтиды. АПК-нің 148-бабы 1-тармағының алтыншы бөлігіне сәйкес, егер бұл заңда белгіленсе немесе шартта көзделсе, арызда жауапкерге жүгінудің сотқа дейінгі тәртібін сақтау туралы мәліметтер көрсетілуге тиіс.

Еңбек тәртібінің 159-бабының 1-тармағына сәйкес жұмыс беруші мен микрокәсіпкерлік субъектінің, жұмыскерлерінің саны он бес адамнан аспайтын коммерциялық емес ұйымның жұмыскері, үй жұмыскері, заңды тұлғаның жеке-дара атқарушы органы, заңды тұлға атқарушы органының басшысы, сондай-ақ заңды тұлғаның алқалы атқарушы органының басқа да мүшелері арасында туындайтын дауларды қоспағанда, жеке еңбек дауларын – келісу комиссиялары, ал реттелмеген мәселелер не келісу комиссиясы шешімінің орындалмауы бойынша дауларды соттар қарайды.

Яғни жұмыс беруші мен микрокәсіпкерлік субъектінің, жұмыскерлерінің саны он бес адамнан аспайтын коммерциялық емес ұйымның жұмыскері, үй жұмыскері, заңды тұлғаның жеке-дара атқарушы органы, заңды тұлға атқарушы органының басшысы, сондай-ақ заңды тұлғаның алқалы атқарушы органының басқа да мүшелері арасында туындайтын даулар бойынша келісу комиссиясында дауды алдын ала қарауды сақтау талап етілмейді.

Келісу комиссиясына жүгіну туралы талап еңбегі Қазақстан Республикасының арнайы заңдарында және өзге де нормативтік құқықтық актілерінде көзделген ерекшеліктермен Қазақстан Республикасының Еңбек кодексімен реттелетін жұмыскерлердің жекелеген санаттарына, оның ішінде әскери қызметте тұратын жұмыскерлерге, арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне, мемлекеттік қызметшілерге қолданылмайды.

Нормативтік база

Қорытылатын санаттағы істерді қарау кезінде қолдануға жататын негізгі нормативтік құқықтық актілер:

Қазақстан Республикасының Конституциясы;

1994 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі (Жалпы бөлім);

1999 жылғы 1 шілдедегі Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі (Ерекше бөлім) (бұдан әрі - АК);

2015 жылғы 31 қазандағы № 377-V Қазақстан Республикасының Азаматтық процестік кодексі (бұдан әрі - АПК);

2015 жылғы 23 қарашадағы № 414-V ҚРЗ Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі (бұдан әрі - Еңбек кодексі);

2017 жылғы 25 желтоқсандағы № 120-VI ҚРЗ Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы (Салық кодексі) (бұдан әрі - СК);

2015 жылғы 29 қазандағы № 375-V ҚРЗ Кәсіпкерлік кодексі;

«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 7 шілдедегі № 360-VI ҚРЗ Кодексі;

«Кәсіптік одақтар туралы» Қазақстан Республикасының Заңы;

«Атқарушылық іс жүргізу және сот орындаушыларының мәртебесі туралы» 2010 жылғы 2 сәуірдегі № 261-IV Қазақстан Республикасының Заңы;

«Нотариат туралы» 1997 жылғы 14 шілдедегі № 155-I Қазақстан Республикасының Заңы;

«Жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы» 1998 жылғы 22 сәуірдегі № 220-1 Қазақстан Республикасының  Заңы;

«Акционерлік қоғамдар туралы» 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415 Қазақстан Республикасының Заңы;

Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының:

«Соттардың еңбек дауларын шешу кезінде заңнаманы қолдануының кейбір мәселелері туралы» 2017 жылғы 6 қазандағы № 9;

«Соттардың моральдық зиянды өтеу жөніндегі заңнаманы қолдануы туралы» 2015 жылғы 27 қарашадағы № 7;

«Азаматтық істер бойынша сот шешімі туралы» 2003 жылғы   11 шілдедегі № 5;

«Қазақстан Республикасы соттарының азаматтық істер бойынша сот шығыстары туралы заңнаманы қолдануы туралы» 2006 жылғы  25 желтоқсандағы № 9 нормативтік қаулылары.

 Назар аударыңыз!  

«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.  

Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.    

Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы  Заң компаниясы