Жасалған қылмыстың белгісі ретінде көзделмеген қылмыстық жауаптылық пен жазаны жеңілдететін мән-жай болған және ауырлататын мән-жайлар болмаған кезде ауыр қылмыс жасаған кезде жазаның мерзімі мен мөлшері жазаның неғұрлым қатаң түрінің ең жоғары мерзімінің немесе мөлшерінің үштен екісінен аспауға тиіс
Алматы қаласы Медеу аудандық сотының 2013 жылғы 9 тамыздағы үкімімен бұрын сотталмаған ж.ҚК-нің 177-бабы 3-бөлігінің "б" тармағы бойынша мүлкі тәркіленіп, жалпы режимдегі түзеу колониясында жазасын өтей отырып, 6 жылға бас бостандығынан айырылды. Сот үкімімен Ж. бірнеше рет жасалған ірі мөлшерде алдау және сенімді теріс пайдалану арқылы бөтеннің мүлкін ұрлағаны үшін кінәлі деп танылды. Алматы қалалық сотының қылмыстық істер жөніндегі апелляциялық сот алқасының 2013 жылғы 7 қазандағы қаулысымен сот үкімі өзгеріссіз қалды. Алматы қалалық сотының кассациялық сот алқасының 2014 жылғы 23 маусымдағы қаулысымен сот үкімі мен апелляциялық сатының қаулысы өзгеріссіз қалды. Наразылық дәлелдерін қолдаған прокурор Н. - ның сөзін тыңдап, қылмыстық істің материалдарын зерделеп, наразылықтағы дәлелдерді талқылай отырып, сот алқасы наразылық мынадай негіздер бойынша қанағаттандырылуға жатады деп есептейді. Сотталған Ж. - ның кінәсі туралы соттың қорытындылары айыпталған әрекетті жасауда сот отырысында жан-жақты, толық және объективті зерттелген дәлелдемелерге негізделген және істің нақты мән-жайларына сәйкес келеді. Сот сотталушының іс-әрекетіне дұрыс құқықтық баға берді. Сонымен бірге, соттың жазаны дұрыс тағайындамағаны туралы наразылық дәлелдері негізделген. Қылмыстық іс материалдарынан көрініп тұрғандай, үкім шығарылған кезде сотталушының үш жас баласы болған: с., 1999 жылы 12 желтоқсанда туған, Д., 2001 жылы 30 наурызда туған және А., 2013 жылы 26 шілдеде туған. ҚК-нің 53 - бабының 1-бөлігіне сәйкес 1997 жылғы редакцияда да, 2014 жылғы редакцияда да жас балалардың кінәліде болуы қылмыстық жауаптылық пен жазаны жеңілдететін мән-жай деп танылады. Бірақ барлық сатыдағы соттар сотталған адамға қатысты бұл жеңілдететін жағдайды мойындамады.
Жасалған қылмыстың белгісі ретінде көзделмеген қылмыстық жауаптылық пен жазаны жеңілдететін мән-жай болған және ауырлататын мән-жайлар болмаған кезде ауыр қылмыс жасаған кезде жазаның мерзімі мен мөлшері жазаның неғұрлым қатаң түрінің ең жоғары мерзімінің немесе мөлшерінің үштен екісінен аспауға тиіс
Сот қылмыстық жауаптылық пен жазаны ауырлататын мән-жайларды анықтаған жоқ. ҚК-нің 55-бабы 2-бөлігінің 2) тармағына сәйкес 2014 жылғы редакцияда жасалған қылмыстың белгісі ретінде көзделмеген қылмыстық жауаптылық пен жазаны жеңілдететін мән-жайлар болған және ауырлататын мән-жайлар болмаған кезде ауыр қылмыс жасаған кезде жазаның мерзімі мен мөлшері айрықша қылмыстың тиісті бабында көзделген жазаның неғұрлым қатаң түрінің ең жоғары мерзімінің немесе мөлшерінің үштен екісінен аспауға тиіс. Қылмыстық кодекстің бөліктері. ҚК-нің 177-бабының 3-бөлігінің санкциясымен 1997 жылғы редакцияда 3 жылдан 7 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру түріндегі жаза көзделген, ең жоғарғы мерзімнің үштен екісі 4 жыл 8 айды құрайды. Мұндай жағдайларда сотталған Ж. - ға қатысты жаза 4 жылдан 8 айға бас бостандығынан айыруға болмайды. Қылмыстық кодекстің 46-бабы 5-бөлігінің 2) тармағына сәйкес сотталған адамға жазасын өтеуді орташа қауіпсіздік қылмыстық-атқару жүйесі мекемесінде тағайындау керек. Бұдан басқа, ҚК-нің 48-бабының 1-бөлігіне сәйкес 2014 жылғы редакцияда мүлікті тәркілеу Қылмыстық жолмен алынған не Қылмыстық жолмен алынған қаражатқа сатып алынған сотталған адамның меншігіндегі мүлікті мәжбүрлеп өтеусіз алып қою және мемлекет меншігіне айналдыру болып табылады. ҚК-нің 6-бабының 1-бөлігіне сәйкес 2014 жылғы редакцияда іс-әрекеттің қылмыстылығын немесе жазалануын жоятын, жауапкершілікті немесе жазаны жеңілдететін немесе қылмыстық құқық бұзушылық жасаған адамның жағдайын өзге де жолмен жақсартатын заңның кері күші болады, яғни мұндай заң қолданысқа енгізілгенге дейін тиісті іс-әрекет жасаған адамдарға, оның ішінде қылмыстық құқық бұзушылық жасаған жазасын өтеп жатқан немесе жазасын өтеген, бірақ соттылығы бар адамдар. Осылайша, мүлікті тәркілеу түріндегі тағайындалған қосымша жаза бөлігінде сот актілеріне тәркілеуді сотталғанның барлық мүлкіне емес, тек тізбесі ҚК-нің 48-бабында айқындалған мүлікке аудару арқылы өзгеріс енгізу қажет. Жоғарыда айтылғандардың негізінде Жоғарғы Соттың қылмыстық істер жөніндегі сот алқасы Ж. - ға қатысты жергілікті соттардың сот актілерін өзгертті және ҚК-нің 53-бабы 1-бөлігінің 4) тармағына сәйкес сотталған Ж. - ның қылмыстық жауаптылығы мен жазасын оның жас балаларының болуы мән-жай деп тапты. ҚК-нің 6-бабының 1-бөлігі, 55-бабы 2-бөлігінің 2) - тармағы негізінде Қылмыстық жолмен алынған не Қылмыстық жолмен алынған қаражатқа сатып алынған сотталған адамның меншігіндегі мүлікті тәркілей отырып, орташа қауіпсіздіктегі қылмыстық-атқару жүйесі мекемесінде жазасын өтей отырып, 4 жыл 8 ай бас бостандығынан айыру тағайындалды. Қалған бөлігінде сот актілері өзгеріссіз қалады. Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының наразылығы қанағаттандырылды. Шығыс Қазақстан облысының қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотының 2016 жылғы 18 қазандағы үкімімен И., бұрын сотталмаған, қатаң режимдегі түзеу колониясында жазасын өтей отырып, ҚК 24-бабының 3-бөлігі, 99-бабының 1-бөлігі бойынша 8 жылға бас бостандығынан айырылды. Жаза мерзімі 2016 жылдың 4 шілдесінен бастап есептелді. Сотталған И. - дан мемлекет кірісіне жәбірленушіні емдеуге жұмсалған шығыстар 458 527 теңге, мемлекеттік баж 4 585 теңге сомасында өндірілді. Сот үкімімен И. жәбірленушіге қасақана заңсыз өлім жазасына кесілгені үшін кінәлі деп танылды. Шығыс Қазақстан облыстық сотының қылмыстық істер жөніндегі сот алқасының 2016 жылғы 8 желтоқсандағы қаулысымен үкім өзгеріссіз қалды. Наразылық дәлелдерін қолдаған прокурор Н. - ның сөзін, оның қанағаттануына қарсылық білдірген адвокат М. - ның пікірін тыңдап, қылмыстық істің материалдарын зерделеп, наразылық дәлелдерін талқылай отырып, сот алқасы Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының наразылығын мынадай негіздер бойынша қанағаттандыруға жататын деп санады. Кассациялық сатыдағы сот ҚІЖК-нің 494-бабының 14-тармағына сәйкес сот үкімінің заңдылығын, негізділігін және әділдігін толық көлемде тексереді. ҚІЖК-нің 494-бабының 10-тармағы бойынша үкімнің күшін жоюға немесе кассациялық тәртіппен өзгертуге ҚІЖК-нің 433-бабында көрсетілген мән-жайлар негіз болып табылады. Осы іс бойынша үкімді өзгертуге осындай негіздер бар. Соттың қорытындылары істің нақты мән-жайларына сәйкес келмейді, сонымен қатар сот қылмыстық заңды дұрыс қолданбаған, сотталған И. - ның іс-әрекеттерінде аса ауыр қылмыстың құрамы көрінеді. Бірінші сатыдағы сот ұсынылған дәлелдемелер негізінде и.ұйықтап жатқан Ж. - ның кеуде аймағына пышақ салып, оның өлімінің басталуын қалап, тікелей ниетпен әрекет еткенін сенімді түрде анықтады.
Назар аударыңыз!
«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.
Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.
Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
