Аяқталған қылмыстық құқықбұзушылық
Қылмыстық құқықбұзушылықтың аяқталған ұғымын түсіну іс-әрекетті дұрыс саралау және тиісті жаза тағайындау үшін шешуші маңызға ие. Бұл ұғым қылмыстық әрекеттің аяқталғанын, яғни барлық құрам белгілерінің іске асқанын анықтауға көмектеседі және дайындық немесе оқталу кезеңдерінде тоқтатылған әрекеттерден ажыратуға мүмкіндік береді. Бұл өз кезегінде жауапкершілік дәрежесіне және жаза шарасына әсер етеді.
📘 Аяқталған қылмыстық құқықбұзушылықтың ұғымы мен маңызы
Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің (ҚК) 25-бабында аяқталған қылмыстық құқықбұзушылық деп ҚК-тің Ерекше бөлімінде көзделген құқықбұзушылық құрамының барлық белгілерін қамтитын іс-әрекет танылатыны көрсетілген.
Аяқталған қылмыстық құқықбұзушылық – бұл тұлға қылмыстық құқықбұзушылық құрамының барлық элементтерін (объект, объективтік жағы, субъект, субъективтік жағы) толық жүзеге асырған әрекет. Яғни, құқықбұзушылық аяқталған, заңда көзделген салдарлар орын алған деген сөз.
⚖️ Аяқталмаған қылмыстан айырмашылығы
Аяқталған қылмыстан айырмашылығы – аяқталмаған қылмыс дегеніміз қылмыстық әрекеттің дайындалу немесе оқталу кезеңінде тұлғаның еркінен тыс жағдайларда жүзеге аспай қалуы. Мұндай жағдайлар ҚК-нің 24-бабында реттеледі.
📚 Қатысты баптар мен ережелер
- ҚК 24-бабы – Қылмысқа дайындалу мен оқталу ұғымдарын айқындайды.
- ҚК 26-бабы – Қылмысты соңына дейін жеткізуден өз еркімен бас тарту тәртібін реттейді.
- ҚК 56-бабы – Аяқталмаған қылмыс үшін жаза тағайындаудың ерекшеліктерін белгілейді.
- ҚПК 25-бабы – Соттың ішкі сенімі бойынша дәлелдемелерді бағалауды анықтайды.
🧾 Сот тәжірибесінен мысалдар
- Ұрлық ісі: Тұлға ғимаратқа заңсыз кіріп, мүлікті иемденіп, меншік иесіне зиян келтірген. Қылмыс құрамының барлық белгілері орын алған, сондықтан бұл іс-әрекет аяқталған қылмыстық құқықбұзушылық деп танылған.
- Алаяқтық ісі: Тұлға жәбірленушіні алдап, одан ақша алған. Қылмыс құрамының барлық белгілері болғандықтан, бұл әрекет те аяқталған деп бағаланған.
🧠 Қорытынды
Аяқталған қылмыстық құқықбұзушылық ұғымын түсіну – әрекетті дұрыс саралау мен әділ жаза тағайындау үшін өте маңызды. Бұл ұғым дайындық немесе оқталу кезеңінде тоқтатылған әрекеттерден аяқталған қылмысты ажыратуға мүмкіндік береді және осы арқылы құқық бұзушының жауапкершілік дәрежесі мен жаза көлеміне тікелей ықпал етеді.
Назар аударыңыз!
«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.
Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.
Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
