.png)
Таратылатын заңды тұлғада мүліктің болмауы не жеткіліксіз болуы салдарынан мемлекетке капиталдандырылған төлемдерді төлеу жөніндегі міндеттерді жүктеу Қазақстан Республикасы Конституциясының 28-бабында азаматтың ауырған, мүгедек болған, асыраушысынан айырылған жағдайда әлеуметтік қамсыздандыруға кепілдік берілген құқықтарын қамтамасыз ету тәсілдерінің бірі болып табылады
А.сотқа Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігіне, жауапкер тарапындағы үшінші тұлғаға - "Батыс Қазақстан облысы бойынша Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Ұлттық Бюросының (сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет) департаменті" РММ-не 6 566 114 теңге мөлшерінде капиталдандырылған төлемдер сомасын өндіріп алу туралы талап арызбен жүгінді. Талапкер өз талаптарын сот шешімі негізінде 2013 жылғы 24 шілдеден бастап Батыс Қазақстан облысы бойынша Экономикалық қылмысқа және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес департаментінен (бұдан әрі-БҚО бойынша БЭКП) жоғалған табысын өтеу есебіне 20 978 теңге сомасында ай сайынғы төлемдерді алушы болып табылатындығына негіздеді. БҚО бойынша БЭКП таратылғаннан кейін төлемдер тоқтатылды. Жаңадан құрылған мемлекеттік органдар құқықтық мирасқор болып табылмайтындықтан, төлемдерді қайта бастау мәселесі бойынша бірнеше рет жүгінуден бас тартылды. Астана қаласы Есіл аудандық сотының 2016 жылғы 30 қарашадағы шешімімен А. талап ішінара қанағаттандырылды, оның пайдасына Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінен 6 419 268 теңге мөлшерінде капиталдандырылған төлемдер сомасы өндірілді. Сот шығындарын өндіріп алу туралы талаптарды қанағаттандырудан бас тартылды. Астана қаласы сотының азаматтық істер жөніндегі сот алқасының 2017 жылғы 17 қаңтардағы қаулысымен бірінші сатыдағы соттың шешімі өзгертілді, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінен А. пайдасына өндіріп алынған сома 440 538 теңгеге дейін төмендетілді. Қалған бөлігінде сот шешімі өзгеріссіз қалды. Жоғарғы Соттың азаматтық істер жөніндегі сот алқасы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінен өндіріп алынған соманы А.пайдасына 440 538 теңгеге дейін төмендету бөлігінде апелляциялық сатыдағы қаулыны өзгертті, бұл бөлігінде бірінші сатыдағы соттың шешімі мынадай негіздер бойынша күшінде қалды. Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, А.БҚО бойынша БЭКП-да аса маңызды істер бойынша аға инспектор болып жұмыс істеді. 1998 жылдың қыркүйегінде қызметтік борышын атқару кезінде еңбек жарақатын алып, 2 топтағы мүгедек деп танылды. Орал қаласы № 2 сотының 2013 жылғы 20 қыркүйектегі заңды күшіне енген шешімімен БҚО бойынша БЭКП – тен орташа жалақы мен еңбекке қабілеттілігінен айырылу мөлшеріне қарай пайызбен – 80%, жұмыс берушінің кінәсінің дәрежесін ескере отырып-20% - процент айқындай отырып, А. жоғалтқан жалақысын өтеу сомаларын қайта есептеуді жүргізуді міндеттеу; БҚО бойынша БЭКП-тен а.пайдасына 2013 жылғы 24 шілдеден бастап ай сайын 20 978 теңге жоғалтқан табысын өтеу есебінен.
Таратылатын заңды тұлғада мүліктің болмауы не жеткіліксіз болуы салдарынан мемлекетке капиталдандырылған төлемдерді төлеу жөніндегі міндеттерді жүктеу
Сот шешімі мәжбүрлі түрде орындалды және БҚО Сот актілерін орындау департаментінде орындалды. Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік басқару жүйесін одан әрі жетілдіру жөніндегі шаралар туралы" 2014 жылғы 6 тамыздағы № 883 Жарлығымен Қазақстан Республикасының Экономикалық қылмысқа және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес агенттігі (бұдан әрі – агенттік) оның функциялары мен өкілеттіктерін Қазақстан Республикасының жаңадан құрылған мемлекеттік қызмет істері агенттігіне бере отырып жойылды. Агенттіктің 2014 жылғы 6 қарашадағы бұйрығымен БҚО бойынша БЭКП жоюды жүргізу бойынша арнайы комиссия құрылды. 2015 жылғы 28 қыркүйекте БҚО мемлекеттік мүлік және жекешелендіру Департаменті тарату балансын бекітті, оның ішінде А. борышкерлер тізіліміне енгізілгені және 2014 жылғы қарашадан 2015 жылғы ақпанға дейінгі кезеңде 93 752 теңге мөлшерінде төлем жүргізілгені байқалады. БҚО Әділет департаментінің 2015 жылғы 30 қазандағы № 400-ші бұйрығымен БҚО бойынша БЭКП қызметін тоқтату тіркелді, мемлекеттік мекеме Бизнес-сәйкестендіру нөмірлерінің Ұлттық тізілімінен шығарылды. Бірінші сатыдағы сот А. - ның талабын ішінара қанағаттандыра отырып, тарату комиссиясына жүгіну арқылы заңда көзделген капиталдандырылған төлемдерді алмағаны туралы дұрыс қорытынды жасады, сондықтан 70 жасқа толғанға дейін мемлекеттен капиталдандырылған төлемдерді төлеуді талап етуге құқылы. Сот шешімін өзгертіп, өндіріп алынған соманы 6 419 268 теңгеден 440 538 теңгеге дейін азайта отырып, апелляциялық сатыдағы сот бұл жағдайда кәсіпорынның банкроттығы емес, оны тарату орын алғанын және сот шешімі шығарылған күнге арналған сома өндіріп алуға жататынын дәлелдеді. Шешімнің негізіне алынған апелляциялық сатыдағы соттың қорытындылары материалдық құқық нормаларын дұрыс қолданбаған кезде жасалды, бұл өтінішхатта даулы сот актісін өзгерту үшін негіз болып табылады.
Таратылатын заңды тұлғада мүліктің болмауы не жеткіліксіз болуы салдарынан мемлекетке капиталдандырылған төлемдерді төлеу жөніндегі міндеттерді жүктеу Қазақстан Республикасы Конституциясының 28-бабында азаматтың ауырған, мүгедек болған, асыраушысынан айырылған жағдайда әлеуметтік қамсыздандыруға кепілдік берілген құқықтарын қамтамасыз ету тәсілдерінің бірі болып табылады. "2015-2017 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы" Қазақстан Республикасының Заңымен Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігі әкімшісі болып табылатын "заңды тұлғаның қызметі тоқтатылған жағдайда сот мемлекетке жүктеген өмір мен денсаулыққа келтірілген зиянды өтеу" 028 бағдарламасы бекітілді. Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (бұдан әрі – АК) 945-бабының 2,3-тармақтарына сәйкес өндіріп алынған ай сайынғы төлемдер заңды тұлғаның болмауына байланысты төлемдерді капиталдандыру жүргізілмейтін жағдайларда капиталдандырылуға тиіс, берілген сомаларды мемлекет заң актілерінде көзделген тәртіппен жәбірленушіге төлейді. "Банкроттық салдарынан заңды тұлға таратылған кезде азаматтардың өмірі мен денсаулығына келтірілген зиянды өтеу туралы заңнаманы қолдану практикасы туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2005 жылғы 28 қазандағы Нормативтік қаулысының 6-тармағына сәйкес, таратылатын заңды тұлғада мүліктің болмауына немесе жеткіліксіздігіне байланысты капиталдандырылған төлемдерді конкурстық басқарушы жүргізе алмайтын жағдайда, азаматтар АК-нің 945-бабына сәйкес мемлекетке капиталдандырылған төлемдерді төлеу жөніндегі міндеттерді жүктеу туралы арызбен сотқа жүгінуге құқылы. Соттар Агенттіктің таратылуына байланысты мемлекеттік органның таратылғанын сенімді түрде анықтады, бұл ретте тарату комиссиясы құрылды, ол А. - ны борышкерлер тізіліміне енгізе отырып, берешекті ішінара төледі, алайда төлемдерді капиталдандыру жүргізілмеді. Қазіргі уақытта БҚО бойынша БЭКП өз қызметін тоқтатты, тізілімнен шығару туралы бизнес-сәйкестендіру нөмірлерінің ұлттық тізіліміне мәліметтер енгізілді. А. капиталдандырылған төлемдерді алмағандықтан, ол мемлекеттен тиісті төлемді талап етуге құқылы. Сот алқасы апелляциялық сатыдағы соттың банкроттық емес, заңды тұлғаны тарату туралы тұжырымдары негізсіз, заң дұрыс түсіндірілмеген жағдайда жасалған деп санайды, өйткені Азаматтық кодекстің 945-бабында тұтастай алғанда заңды тұлға таратылған жағдайда төлемдерді капиталдандыру, сондай-ақ оларды мемлекет төлеген жағдайда.
Назар аударыңыз!
«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.
Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.
Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
