Сот орындаушысының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағымды сот "атқарушылық іс жүргізу және сот орындаушыларының мәртебесі туралы"Заңның нормаларын басшылыққа алу қажет болған кезде жалпы талап қою ісінде қарады
П.сотқа "Астана қаласының сот актілерін орындау департаменті" ММ, мемлекеттік сот орындаушысы А., "Б" АҚ-ға үшінші тұлғаларды тарта отырып, м., "Н" АҚ-ға 2011 жылғы 14 желтоқсандағы жер учаскесі бар дүкенді сату бойынша сауда-саттықты жарамсыз деп тану туралы талап арызбен жүгінді. Астана қаласы Алматы аудандық сотының 2012 жылғы 13 маусымдағы шешімімен, Астана қаласы сотының апелляциялық сот алқасының 2012 жылғы 08 тамыздағы қаулысымен өзгеріссіз қалдырылған, п. талап-арызы қанағаттандырылды. 2011 жылғы 14 желтоқсанда өткізілген жер учаскесі бар дүкенді сату бойынша сауда-саттық жарамсыз деп танылды. Астана қаласы сотының кассациялық сот алқасының 2012 жылғы 09 қазандағы қаулысымен соттың шешімі мен апелляциялық сот алқасының қаулысы өзгеріссіз қалды. Сот отырысында сауда-саттық жеңімпазының өкілі М. іс бойынша өткізілген сот актілерімен келіспей, сот актілерінің күшін жоюды және П. - ның талабын қанағаттандырудан бас тарту туралы жаңа шешім шығаруды сұрайды. Сот Астана қаласының мамандандырылған ауданаралық экономикалық сотының 2010 жылғы 15 қазандағы заңды күшіне енген шешімімен "Н" АҚ пайдасына берешек сомасы 65 722 839 теңге және мемлекеттік баж 1 972 392 теңге өндірілгенін анықтады. Талап қоюшыға төленуге жататын 67 695 231 теңге соманы айқындай отырып, меншік құқығында тиесілі, ауданы 0,0175 га жер учаскесі бар ауданы 279,40 шаршы метр дүкен үй – жайына кепіл мүлкі өндіріп алынды. Кепілге қойылған жылжымайтын мүліктің бастапқы сату бағасы оны сату кезінде 71 572 200 теңге сомасында белгіленді.
Астана қаласының сот актілерін орындау департаментінің сот орындаушысы Ж.2011 жылғы 21 қаңтардағы атқарушылық іс жүргізуді қозғау және Атқарушылық іс жүргізуді орындауды қамтамасыз ету жөнінде шаралар қабылдау туралы қаулы шығарды. Сот орындаушысының 2011 жылғы 18 ақпандағы қаулысына сәйкес 2011 жылғы 16 ақпанға белгіленген ағылшын әдісі бойынша борышкердің мүлкін сату бойынша сауда-саттық өткізілмеді деп танылды. "Н" ақ өндіріп алушымен келіскеннен кейін, 2011 жылғы 11 мамырдағы қаулымен сот орындаушысы жылжымайтын мүлікті бағалау жөніндегі маманды тағайындады. 2011 жылғы 12 мамырдағы есепке сәйкес жер учаскесі бар дүкеннің құны 57 407 281 теңгені құрады. 2011 жылдың 15 шілдесіне белгіленген сауда-саттық өткізілген жоқ. 2011 жылғы 14 желтоқсандағы хаттамаға сәйкес қайталама сауда-саттықтың жеңімпазы болып М. танылды, мүлік 28 703 641 теңгеге сатылды. Борышкердің мүлкін сату бойынша аталған сауда-саттықты жарамсыз деп тану туралы шешім қабылдай отырып, соттар сот орындаушысының атқарушылық іс жүргізу туралы заңнаманың талаптарын бұзғандығына түрткі болды. Соттардың пікірінше, атқарушылық іс жүргізу материалдарында баспа басылымдарында алдағы аукционды жариялау туралы мәліметтер жоқ. Өндіріп алушыға ұсыныс туралы мәлімет жоқ, мүлікті 20% - ға төмендетілген бағамен қалдыру керек. Сот орындаушысы борышкердің мүлікті 57 407 281 теңге сомасында бағалауға келіспейтінін назарға алған жоқ. Соттың пікірінше, дұрыс емес бағалаудың куәлігі бағалау жүргізілген сәттен бастап және мүлікті сатқанға дейін сауда-саттықтан алты айдан астам уақыт өткені болып табылады. Сот орындаушысы бастапқы сауда-саттықтан төрт ай өткен соң қайта сауда-саттықты заңсыз тағайындады.
Сот орындаушысының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағымды сот "атқарушылық іс жүргізу және сот орындаушыларының мәртебесі туралы"Заңның нормаларын басшылыққа алу қажет болған кезде жалпы талап қою ісінде қарады
Талапты қанағаттандырудың негіздерінің бірі атқарушылық іс жүргізу материалдарында сот орындаушысының сауда-саттықты тағайындау туралы қаулысының, өткізілмеген сауда-саттық туралы хаттаманың және сауда-саттықты өткізілмеген деп тану туралы қаулының болмауы болды (ағылшын әдісі бойынша). Қадағалау сот алқасы азаматтық іс бойынша сот актілерінің күшін жойды. Іс келесі негіздер бойынша басқа құрамдағы сол сотқа жаңа қарауға жіберілді.Іс материалдарымен Астана қаласының мамандандырылған экономикалық сотының 2010 жылғы 15 қазандағы шешімін орындау үшін сот орындаушысы А. екі атқарушылық іс қозғалды. Бұл ретте А.сотта бұл қаулыларды басқа атқарушылық іс жүргізуде ұмытып кеткенін түсіндіріп, сотқа атқарушылық іс жүргізу материалдарын ұсынуға дайын екенін білдірді. Барлық құжаттарды бірінші және апелляциялық сатыдағы соттар ұсынады, бірақ олар зерттелмеген және тиісті бағалаусыз қалдырылады. Сонымен қатар, 2011 жылғы 18 шілдедегі хатта өндіріп алушыға аталған мүлікті бастапқы бағалаудан 20% - ға төмендетілген бағамен қалдыру ұсынылды. Осылайша, соттардың сот орындаушысының осы актілерінің болмауы П. - ның құқықтарын айтарлықтай бұзады деген тұжырымдары іс материалдарына сәйкес келмейді және ақылға қонымды болып табылады. Бұдан басқа, іс материалдарында алдағы сауда-саттық туралы мерзімді баспасөзде, атап айтқанда: "Заң газетінде" 2011 жылғы 04 ақпандағы, 04 шілдедегі және 02 желтоқсандағы хабарландыру туралы мәліметтер бар. Сот бұл жағдайды да назардан тыс қалдырды.
Аукционды жарамсыз деп тани отырып, сот "атқарушылық іс жүргізу және сот орындаушыларының мәртебесі туралы" Заңның 85-бабының 2-тармағына сілтеме жасап, сот орындаушысы қайталама сауда-саттықты өткізу кезінде мерзімді бұзғанын көрсетті. Алайда, соттың бұл тұжырымы азаматтық іс материалдарына да сәйкес келмейді. Осы материалдарға сәйкес, сот орындаушысы аталған Заңның 42-бабының 12-тармағының талаптарын басшылыққа ала отырып, өндіріп алушының өтініші бойынша алдымен өндірісті тоқтата тұруға, содан кейін қайта бастауға мәжбүр. Сонымен қатар, соттар осы санаттағы дауларды қарау тәртібін бұзды. Талапкер П.сот орындаушысының іс-әрекетіне айтарлықтай дау тудыратынын ескере отырып, соттар 2010 жылғы 02 сәуірдегі "атқарушылық іс жүргізу және сот орындаушыларының мәртебесі туралы"Заңның нормаларын басшылыққа алуы қажет. Аталған Заңның 10-бабының 5-тармағына сәйкес сот орындаушысының қаулысы міндетті түрде орындалуға тиіс және Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу заңнамасына сәйкес сотқа шағым жасалуы мүмкін. АІЖК-нің аталған нормасы бойынша тармақтың талаптары сот орындаушысының әрекеттеріне шағымдану тәртібімен қаралуы тиіс. Осылайша, заңда сот орындаушысының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағымданудың іс жүргізу мерзімі белгіленеді. АІЖК-нің 126-бабының 1-бөлігінің талаптарына сәйкес, процестік мерзімдер өткеннен кейін берілген шағымдар мен құжаттар, егер өткізіп алған мерзімді қалпына келтіру туралы өтінішхат мәлімделмесе, сот қарамайды және олар берілген адамға қайтарылады. Бұл жағдайларды сот зерттеген жоқ. Сонымен қатар, П. - ның талаптарын сот жалпы талап қою ісінде, яғни қолдануға жатпайтын заңды қолдана отырып қарады. П. - ның талап-арыздарының мәні бойынша сот сауданы заңсыз деп танып, сот орындаушысына қайта сауда-саттық жүргізуге міндеттеме сұрады. Алайда, сот талапкердің бұл талабын негізінен шешілмеген күйінде қалдырды. Астана қаласы сотының кассациялық сот алқасының осы сауда-саттықтарды жарамсыз деп тану атқарушылық іс жүргізу органдарын сот өндіріп алған мүлікті сауда-саттықты өткізуден құқығынан айырмайды және босатпайды және М. сондай-ақ, олар жеңілген жағдайда төленген соманы есепке жатқыза отырып, сауда-саттыққа қатысуға құқылы, П. - ның талап арызын толық көлемде шешу ретінде тануға болмайды. "Атқарушылық іс жүргізу және сот орындаушыларының мәртебесі туралы" заңның 83-бабының талаптарына сәйкес аукцион нәтижелері бойынша сатып алынған мүліктің құнын төлегеннен кейін аукционда мүлікті сатып алушымен сатып алу-сату шарты жасалады. Көрсетілген шарт сатып алушының мемлекеттік органдарда мүлікті алуға меншік құқығын (меншік құқығының ауысуын) тіркеуі үшін негіз болып табылады. Өкілдің бекітуі бойынша М. даулы мүлікке меншік құқығы оған тіркелген.
Демек, Б.-ның мүлікті талап ету және қайта сауда-саттық жүргізу туралы талабын шешу үшін сот АІЖК-нің 49-бабында көзделген тәртіппен талап қоюшыға талап қоюдың нысанасы мен негізін өзгерту құқығын түсіндіру арқылы Б. - ның да, М. - ның да мүдделерін қорғауды қамтамасыз ету мақсатында жасалған сатып алу-сату шартының заңдылығын белгіленген тәртіппен зерделеуге тиіс. Мұндай жағдайларда қадағалау сот алқасы М. - ның мүдделерін бұзу туралы шағым авторының мәлімдемесін ескеруге тұрарлық деп тапты. адал сатып алушы ретінде, өйткені сот АК-нің 157-бабының нормаларында көзделген мәмілені жарамсыз деп тану салдарын қолдану арқылы оның мүдделерін қорғау мәселелерін шешкен жоқ. АК-нің 261-бабы 3-тармағының нормалары да ескерілмеген, оған сәйкес егер мүлік сот шешімдерін орындау үшін белгіленген тәртіппен сатылса, осы баптың 1-тармағында көрсетілген негіздер бойынша мүлікті талап етуге жол берілмейді. Осылайша, бірінші, апелляциялық және кассациялық сатылардағы соттар іс үшін маңызы бар мән-жайлардың шеңберін дұрыс анықтамады және анықтады, сондай-ақ АІЖК-нің 364-бабы 1-бөлігінің 1) және 4) тармақтарының талаптарына сәйкес сот шешімінің күшін жою үшін негіз болып табылатын материалдық және іс жүргізу құқығының нормаларын дұрыс қолданбады.
Назар аударыңыз!
«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.
Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.
Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
