261-бапқа түсініктеме. Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің ҚР ҚК есірткі құралдарын немесе психотроптық заттарды тұтынуға көндіру
1. Есірткі немесе психотроптық заттарды тұтынуға бейімділік, —
үш жылға дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеуге не алты айға дейінгі мерзімге қамауға алуға не төрт жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.
2. Дәл сол әрекет:
а) алдын ала сөз байласу бойынша адамдар тобы;
б) бірнеше рет;
в) көрінеу кәмелетке толмаған адамға не екі немесе одан да көп адамға қатысты;
г) зорлық-зомбылықты немесе оны қолдану қаупін қолдана отырып, —
үш жылдан сегіз жылға дейін бас бостандығынан айыруға жазаланады.
3. Осы баптың бірінші немесе екінші бөліктерінде көзделген әрекеттер, егер олар абайсызда жәбірленушінің өліміне немесе өзге де ауыр зардаптарға әкеп соқтырса, —
алты жылдан он екі жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.
Есірткі немесе психотроптық заттардың таралу түрі бола отырып, бұл әрекет қоғамға үлкен қауіп төндіреді. Бұл, негізінен, бұл жағдайларда адамдардың, әсіресе кәмелетке толмаған жастардың едәуір бөлігі есірткіге ұшырайтындығымен анықталады.
Қылмыстың нысаны-халықтың денсаулығы.
Есірткіні немесе психотроптық заттарды тұтынуға бейім қылмыстың объективті жағы. Есірткі құралдарын (психотроптық заттарды) тұтынуға бейімділік деп басқа адамдардың оларды тұтынуға деген ұмтылысын оятуға, сондай-ақ есірткі құралдарын (психотроптық заттарды) қабылдау мақсатында психикалық және физикалық зорлық-зомбылыққа бағытталған кез келген қасақана әрекеттерді (ұсыныстар, кеңестер, сендіру, жаңылыстыру, қорқыту және т. б.) түсіну керек. адам, бұл әсер етеді.
Қылмыс кінәлі адам қалаған нәтижеге қол жеткізе алды ма, жоқ па, яғни аталған тілекті қозғауға бағытталған іс-әрекеттер нақты жасалған сәттен бастап аяқталды деп саналады. Есірткі заттарын немесе психитроптық заттарды бұрынғы тұтыну фактісінің біліктілік үшін жасалған маңызы жоқ.
Қылмыс субъектісі 16 жасқа толған кез келген адам болуы мүмкін (кәмелетке толмаған адам бас тартқан кезде арнайы субъект-18 жасқа толған адам). Егер кәмелетке толмағанды есірткі немесе психотроптық заттарды тұтынуға итермелейтін басқа кәмелетке толмаған болса, оның әрекеттерін ҚР ҚК 261-бабының 2-бөлігі бойынша саралауға болмайды. Бұл жағдайда жауапкершілік осы біліктілік белгісін ескерусіз туындайды.
Субъективті жағынан бұл қылмыс тек тікелей ниетпен жасалады, кінәлі адам басқа адамды (басқа адамдарды) есірткі немесе психотроптық заттарды тұтынуға итермелейтінін түсінеді және оны қалайды. Алайда, абайсызда немесе өзге де ауыр зардаптардан қайтыс болған жағдайда, бұл әрекет кінәнің екі нысаны бар қылмыстар қатарына жатқызылатын болады (ҚР ҚК 22-бабын қараңыз).
Осы баптың 2-бөлігінде мынадай: А) алдын ала сөз байласу бойынша адамдар тобы; б) бірнеше рет; в) көрінеу кәмелетке толмаған адамға не екі және одан да көп адамға қатысты; г) зорлық-зомбылық қолданумен немесе оны қолданамын деп қорқытумен жасалған есірткі құралдарын (психотроптық заттарды) тұтынуға бейімділіктің саралау белгілері көзделген. Алғашқы екі белгінің мазмұны ҚР ҚК 259-бабына түсініктемеде ашылады.
Кінәлі адамды кәмелетке толмағанды есірткі немесе психотроптық заттарды тұтынуға итермелегені үшін жауапқа тарту үшін кінәлі адамның жәбірленушінің кәмелетке толмағанын білуі қажет. Екі және одан да көп адамға қатысты есірткі құралдарын немесе психотроптық заттарды тұтынуға бейімділік деп бірнеше (кемінде екі) азаматта есірткі немесе психотроптық заттарды тұтынуға тілек қозғауға бағытталған қасақана әрекеттерді түсіну керек.
Зорлық-зомбылық дегеніміз-соққы беру, ұрып-соғу, шектеу немесе бас бостандығынан айыру және денсаулыққа айтарлықтай зиян келтірмеген басқа да зорлық-зомбылық әрекеттері. Зорлық-зомбылық жәбірленушінің денсаулығына да қауіпті болуы мүмкін. Иілу кезіндегі зорлық-зомбылық қаупі иілушінің өміріне немесе денсаулығына қауіп төндіретін физикалық зорлық-зомбылықты қолдану қаупін білдіреді. Қауіп нақты, дереу болуы керек, яғни қарсыласуға деген ерік-жігерді бірден бұзуға қабілетті. Егер бір сағатта көзделген әрекеттер болса. Осы баптың 1 және 2-тармақтары абайсызда жәбірленушінің қайтыс болуына немесе өзге де ауыр зардаптарға әкеп соқтырды, содан кейін жеке адамға қарсы қылмыстар үшін жауапкершілікті көздейтін ҚК-нің басқа баптары бойынша қосымша біліктілік талап етілмейді.
Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген қайраткері, заң ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Ұлттық Жаратылыстану ғылымдары академиясының академигі И. Ш. БОРЧАШВИЛИДІҢ Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексіне 2007 жылғы түсініктемесі
Актінің өзгертілген күні: 02.08.2007 актінің қабылданған күні: 02.08.2007 қабылданған орны: жоқ актіні қабылдаған Орган: 180000000000 әрекет аймағы: 100000000000 норма шығарушы орган берген НҚА тіркеу нөмірі: 167 акт мәртебесі: new құқықтық қатынастар саласы: 028000000000 акт нысаны: COMM Заң күші: 1900 акт тілі: rus
Конституция Заң Кодекс Норматив Жарлық Бұйрық Шешім Қаулы Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
