20-бапқа түсініктеме. Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексі азаматының мүліктік жауапкершілігі
Түсіндірме бап азаматтардың өз міндеттемелері бойынша барлық мүліктерімен жауап беретіні туралы ережені белгілей отырып, азаматтың мүліктік жауапкершілігі тараптарының біреуін ғана реттейді. Азаматтың мүліктік жауапкершілігінің өзге де тараптары азаматтық құқықтың басқа нормаларымен, атап айтқанда, міндеттемелерді бұзғаны үшін жауапкершілік туралы АК-нің 20-тарауымен айқындалады.
Өз міндеттемелері бойынша жауап беретін азаматтың мүлкінің құрамына барлық жылжымалы және жылжымайтын мүлік, оның ішінде заттық құқықтар мен міндеттеме талаптары, атап айтқанда банктердегі салымдар, акциялар мен облигациялардағы қаражат, жер учаскелеріне заттай құқықтар кіреді, заң бойынша өндіріп алуға болмайтын мүлікті қоспағанда.
Бірқатар ерекшеліктер серіктестіктердің мүлкіндегі азаматтардың үлесін өндіріп алу тәртібіне ие. Мәселен, АК-нің 69-бабына сәйкес қатысушының жеке борыштары бойынша толық серіктестіктегі үлесіне оның басқа мүлкі борыштарды жабу үшін жеткіліксіз болған жағдайда ғана өндіріп алуға жол беріледі. Бұл сенім серіктестігіне де қатысты.
Жеке борыштары бойынша жауапкершілігі шектеулі және қосымша серіктестіктерге қатысушы азаматтың үлесіне өндіріп алуға жол берілмейді. Серіктестіктерге қатысушының мүлкі жеткіліксіз болған кезде және оның жеке борыштарын жабу үшін шектеулі және қосымша жауапкершілікпен кредиторлар белгіленген тәртіппен борышкер-қатысушының үлесін бөлуді талап ете алады (АК 83-бабы).
Азамат өз міндеттемелері бойынша өзіне тиесілі мүлікпен де, ортақ мүліктегі оған тиесілі үлестермен де жауап береді. АК-нің 222-бабы бойынша үлестік немесе бірлескен меншікке қатысушының кредиторы соңғы басқа мүлік жеткіліксіз болған кезде борышкердің жалпы мүліктегі үлесін оған өндіріп алу үшін бөлу туралы талап қоюға құқылы.
Банкроттық кезінде азамат - дара кәсіпкердің мүлкіне өндіріп алу ерекшеліктері АК-нің 21-бабында айқындалған.
Өндіріп алуға болмайтын азаматтар мүлкінің тізбесін, сондай-ақ өндіріп алудың тәртібі мен кезектілігін АІЖК айқындайды.
Конституция Заң Кодекс Норматив Жарлық Бұйрық Шешім Қаулы Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
Түсініктеме Қазақ мемлекеттік заң университетінің Жеке құқық ғылыми-зерттеу орталығының ғылыми-практикалық зерттеулер бағдарламасы аясында дайындалды.
Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің жобасын дайындау жөніндегі жұмыс тобының жетекшісі Қазақстан Республикасы Ғылым Академиясының корреспондент-мүшесі, профессор М. К. Сүлейменов
Басшының орынбасары профессор Басин Ю. г.
