Шешімді орындау тәсілі мен тәртібін өзгерту арқылы оның орындалуын кейінге қалдыру және бөліп төлеу.
АІЖК-нің 246-бабына сәйкес іс бойынша шешім немесе сот бұйрығын шығарған сот, сондай-ақ шешімнің орындалатын орны бойынша Сот өндіріп алушы мемлекет болып табылатын атқарушылық іс жүргізу бойынша мемлекеттік сот орындаушысының өтінішхаты бойынша және (немесе) атқарушылық іс жүргізудегі тараптардың өтініші бойынша оны орындау тәсілін немесе тәртібін өзгерте алады, тараптардың өтініші бойынша атқарушылық іс жүргізуді қиындататын немесе мүмкін болмайтын мән-жайлар туындаған жағдайда, сот шешімінің орындалуын кейінге қалдыру немесе бөліп төлеу. Атқарушылық іс жүргізу тараптарының өтініші бойынша сот олардың арасында жасалған бітімгершілік келісімді немесе дауды (жанжалды) медиация тәртібімен реттеу туралы келісімді бекітуге құқылы. АІЖК-нің 246-бабында көзделген негіздер бойынша сот актісін орындау тәсілі мен тәртібін кейінге қалдыру, бөліп төлеу немесе өзгерту: сот орындаушысы Атқарушылық іс жүргізуді қозғаған; заңның осы нормасында көзделген негіздер сот орындаушысы Атқарушылық іс-әрекеттер жасаған уақытқа дейін болған жағдайда ғана сот бере алады ; атқарушылық әрекеттерді жасауды қиындататын немесе мүмкін болмайтын дәлелдер бар. Сот шешімін орындауды кейінге қалдыру және бөліп төлеу мәселелері бойынша сот практикасы тұрақты, ал сот актілерінің күшін жою және оларды өзгерту себептері сот қорытындыларының істің нақты мән-жайларына сәйкес келмеуіне байланысты қателер болып табылады. Бұл негізінен кейінге қалдыруға негіз болмаған кезде сот актілері, бірақ бірінші сатыдағы сот өтінішті қанағаттандырды. Мысалы, Павлодар қалалық сотының 2014 жылғы 25 тамыздағы шешімімен "об" АҚ-ның С. кепілге қойылған мүлікке өндіріп алу жолымен берешекті өндіріп алу туралы ішінара қанағаттандырылды.
Шешімді орындау тәсілі мен тәртібін өзгерту арқылы оның орындалуын кейінге қалдыру және бөліп төлеу.
С. - дан талапкердің пайдасына 3 198 859 теңге мөлшерінде берешек және 95 966 теңге мөлшерінде мемлекеттік баж өндірілді. С. сотқа даулы пәтер оның жалғыз тұрғын үйі және отбасының тұрғылықты жері болып табылатындығына байланысты кейінге қалдыру туралы өтінішпен жүгінді, сонымен қатар жұбайы декреттік демалыста. Соттың 2015 жылғы 26 наурыздағы ұйғарымымен арыз қанағаттандырылды, сот шешімін орындау 12 ай мерзімге кейінге қалдырылды. Павлодар облыстық сотының азаматтық және әкімшілік істер жөніндегі апелляциялық сот алқасының 2015 жылғы 01 маусымдағы ұйғарымымен бірінші сатыдағы соттың қорытындылары заңсыз болып табылатындығына байланысты соттың орындалуын кейінге қалдырудан бас тартылды. Сотта кейінге қалдыру аяқталған кезде борышкердің сот шешімін орындау үшін жеткілікті мүлкі болатынын, борышкердің мүліктік жағдайы өзгеретінін растайтын дәлелдер ұсынылмаған. Осы мәселе бойынша "азаматтық істер бойынша сот актілерін орындаудың кейбір мәселелері туралы" Жоғарғы Соттың 2009 жылғы 29 маусымдағы № 6 нормативтік қаулысының 8-тармағында сот елемеген тиісті түсініктемелер бар. Борышкердің мүліктік жағдайын ескере отырып, атқарушылық әрекеттерді жасауды кейінге қалдыру немесе бөліп төлеу, егер сотқа кейінге қалдыру немесе бөліп төлеу кезеңдері аяқталған кезде борышкердің сот актісін орындау үшін жеткілікті мүлкі болатынын растайтын дәлелдемелер берілген жағдайда ғана берілуі мүмкін. Мәселен, 2015 жылғы 27 қаңтардағы ұйғарыммен Теміртау қалалық соты П. - ның көшіру туралы талап-арызы бойынша сот шешімін орындауды кейінге қалдыру туралы өтінішін қанағаттандырудан бас тартты, өйткені өтініш беруші соттың шешімін кейінге қалдыру мерзімі өткеннен кейін орындау мүмкіндігінің бар-жоғын дәлелдеген жоқ. Басқа жағдайда, сот Д. - ның Д. - ға басқа тұрғын үй берусіз көшіру туралы сот шешімін орындауды кейінге қалдыру туралы өтінішін ішінара қанағаттандырды, соттың 2014 жылғы 21 қазандағы шешімін орындау мерзімі 2015 жылғы 25 мамырға дейін кейінге қалдырылды. Теміртау қалалық соты борышкердің оқу жылы басталған 2006 және 2010 жылы туған екі кәмелетке толмаған баласы бар екенін, сондай-ақ қыс мезгілінің басталуын да назарға алғанын өз қорытындыларын дәлелдеді. Осылайша, шешімнің орындалуын кейінге қалдыру және бөліп-бөліп беру туралы мәселені шешкен кезде соттар істің мән-жайларына назар аударуы, өтінішті қанағаттандыруы және қанағаттандырудан бас тартуы қажет. Заң сот шешімін орындауды кейінге қалдыру немесе бөліп төлеу немесе сот шешімін орындау тәсілі мен тәртібін өзгерту мәселесі бойынша өлшемшарттарды белгілемейді. Сондықтан сот әрбір нақты жағдайда сот шешімін орындау тәсілі мен тәртібін кейінге қалдыру, бөліп төлеу немесе өзгерту қажеттілігі бар-жоғын өзі анықтауы керек. Бұл ретте сот борышкердің де, өндіріп алушының да мүдделерін, олардың мүліктік жағдайын және істің басқа да назар аударарлық мән-жайларын ескеруге тиіс, бұл туралы ұйғарымның дәлелді бөлігінде көрсетуге тиіс. Заңнамалық актілерде сот шешімінің орындалуын кейінге қалдыру және бөліп төлеу туралы мәселені сот атқарушылық іс жүргізу тараптарының өтініші бойынша шешеді деп көзделген. Шешімді орындау тәсілі мен тәртібін өзгерту туралы мәселе атқарушылық іс жүргізу тараптарының өтініштері негізінде, сондай-ақ өндіріп алушы мемлекет болып табылатын атқарушылық іс жүргізу бойынша мемлекеттік сот орындаушысының өтінішхаты бойынша шешіледі (АІЖК-нің 246-бабы).
Назар аударыңыз!
«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.
Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.
Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
