67-бапқа түсініктеме. Қатысушының Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің толық серіктестігінен шығуы
Қатысушы толық серіктестіктен шығуға және оның мүліктегі өз үлесінің құнын алуға құқылы.
Серіктестікте қалған қатысушылардың мүддесі үшін бес жылға дейінгі мерзімге құрылған толық серіктестіктен дәлелді себеп болған жағдайда ғана шығуға болатындығы туралы ереже белгіленді, ал белгіленген мерзімсіз немесе бес жылдан астам мерзімге құрылған серіктестіктен қалған қатысушыларды бұл туралы кемінде алты ай бұрын ескертіп шығуға болады нақты шыққанға дейін. Толық серіктестіктің құрылтай құжаттарында қатысушылардың серіктестіктен шығу туралы өтініш беруінің өзге мерзімі көзделуі мүмкін. Толық серіктестікке қатысушылар арасындағы серіктестіктен шығу құқығынан бас тарту туралы келісім жарамсыз (шаруашылық серіктестіктер туралы Жарлықтың 16-бабының 2 және 3-тармақтары). Жоғарыда баяндалған жалпы ережеден басқа, шаруашылық серіктестіктері туралы Жарлықта қатысушының әрекетке қабілетсіз, хабар-ошарсыз кеткен немесе әрекет қабілеті шектеулі деп танылған кезде оның толық серіктестіктен шығуы туралы арнайы ережелер белгіленген.
Толық серіктестікке қатысушы әрекетке қабілетсіз немесе хабар-ошарсыз кеткен деп танылған кезде осы қатысушының не оның мүлкінің қамқоршысы серіктестіктің қызметіне серіктестіктің барлық басқа қатысушыларының келісімімен ғана қатыса алады. Серіктестіктің барлық қатысушыларының дәл осындай келісімі оның қызметіне әрекет қабілеті шектеулі деп танылған қатысушының қатысуы үшін талап етіледі. Әрекетке қабілетсіз немесе хабар-ошарсыз кетті деп танылған қатысушының (не оның мүлкінің) қорғаншысы немесе әрекет қабілеті шектеулі деп танылған қатысушының қамқоршысы осы қатысушының атынан толық серіктестіктің қызметіне қатысудан бас тарта алады (шаруашылық серіктестіктер туралы Жарлықтың 21-бабы).
Шығатын қатысушы серіктестіктен оған жарғылық капиталдағы үлеске барабар мүліктің бір бөлігінің құнын беруді талап етуге құқылы. Шығатын қатысушы мен толық серіктестік арасындағы есеп айырысулар қатысушы серіктестіктен нақты шыққан күннен бастап бір ай ішінде жүргізілуге тиіс.
Егер шаруашылық серіктестіктер туралы Жарлықтың 17-бабының 6-тармағымен толықтырылғандай, құрылтай құжаттарында өзгеше белгіленбесе, шығатын қатысушы толық серіктестікке берген мүлік сыйақысыз қайтарылады. Айта кету керек, бұл қосымша Азаматтық кодекстің жалпы диспозитивті бағытына қайшы келмейді.
Толық серіктестіктің жарғылық капиталына ішінара өз үлесін қосқан қатысушыға, егер құрылтай құжаттарында немесе қатысушылардың келісімінде өзгеше көзделмесе, шығу кезінде салымның осы бөлігінің құны ғана төленеді (шаруашылық серіктестіктер туралы Жарлықтың 17-бабының 5-тармағы). Қатысушы толық серіктестіктен шыққан кезде қалған қатысушылардың үлесі олардың бастапқы мөлшеріне пропорционалды түрде ұлғайтылуы тиіс, яғни кеткен қатысушының үлесінің арифметикалық көрінісі қалған қатысушылардың үлесіне өскен сияқты. Бірақ құрылтай шартымен немесе қатысушылардың келісімімен осы үлесті бөлудің басқа тәртібі белгіленуі мүмкін, мысалы, тең (шаруашылық серіктестіктер туралы Жарлықтың 17-бабының 7-тармағы).
Конституция Заң Кодекс Норматив Жарлық Бұйрық Шешім Қаулы Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
Түсініктеме Қазақ мемлекеттік заң университетінің Жеке құқық ғылыми-зерттеу орталығының ғылыми-практикалық зерттеулер бағдарламасы аясында дайындалды.
Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің жобасын дайындау жөніндегі жұмыс тобының жетекшісі Қазақстан Республикасы Ғылым Академиясының корреспондент-мүшесі, профессор М. К. Сүлейменов
Басшының орынбасары профессор Басин Ю. г.
