262-бапқа түсініктеме. Қазақстан Республикасының Бағалы қағаздар рыногы туралы және Акционерлік қоғамдар туралы заңнамасында белгіленген әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің талаптарын бұзу
1. Бағалы қағаздар нарығы субъектісінің "Акционерлік қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген ірі мәміле және (немесе) жасауға мүдделілігі бар мәміле жасау кезінде тәртіпті және (немесе) шарттарды сақтамауы, -
шағын кәсіпкерлік субъектілеріне - екі жүз, орта кәсіпкерлік субъектілеріне - үш жүз, ірі кәсіпкерлік субъектілеріне-төрт жүз айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.
2. Бағалы қағаздар рыногында өзі жүзеге асыратын кәсіби қызмет шеңберінде бағалы қағаздар рыногына кәсіби қатысушының шарттары Қазақстан Республикасының Бағалы қағаздар рыногы туралы заңнамасына қайшы келетін қаржы құралдарымен мәміле және (немесе) оған қатысты Қазақстан Республикасының Бағалы қағаздар рыногы туралы заңнамасында оны жасаудан бас тарту үшін негіздер көзделген мәміле жасауы, -
орта кәсіпкерлік субъектілеріне - үш жүз, ірі кәсіпкерлік субъектілеріне-төрт жүз айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.
3. Брокердің және (немесе) дилердің мәмілені жасау сәтінде клиенттік тапсырыссыз жасауы -
орта кәсіпкерлік субъектілеріне - үш жүз, ірі кәсіпкерлік субъектілеріне-төрт жүз айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.
4. Инсайдерлердің бағалы қағаздармен және (немесе) туынды қаржы құралдарымен мәмілелер жасау кезінде инсайдерлік ақпаратты пайдалану, инсайдерлік ақпаратты үшінші тұлғаларға заңсыз беру, үшінші тұлғаларға инсайдерлік ақпаратқа негізделген бағалы қағаздармен және (немесе) туынды қаржы құралдарымен мәмілелер жасау туралы ұсынымдар немесе ұсыныстар беру және (немесе) Республика заңнамасының талаптарын орындамау жөніндегі іс-әрекеттері Қазақстан эмитенттерге осы эмитенттерге қатысты инсайдерлер деп танылған заңды тұлғалардың ақпарат беруі бойынша, егер бұл әрекеттер үлкен зиян келтірмесе, қылмыстық жазаланатын іс-әрекет белгілері жоқ, -
жеке тұлғаға - екі жүз, лауазымды адамға - төрт жүз, шағын кәсіпкерлік субъектілеріне - үш жүз, орта кәсіпкерлік субъектілеріне - төрт жүз, ірі кәсіпкерлік субъектілеріне-бес жүз айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.
5. Эмитенттердің Эмитент және олар шығарған (ұсынған) бағалы қағаздар (туынды қаржы құралдары)туралы инсайдерлік ақпаратқа билік етуді және оны пайдалануды бақылауды жүзеге асыру бөлігінде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарды бұзуы -
шағын кәсіпкерлік субъектілеріне - үш жүз, орта кәсіпкерлік субъектілеріне - төрт жүз, ірі кәсіпкерлік субъектілеріне-бес жүз айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.
6. Бағалы қағаздар нарығы субъектісінің дәйекті алты күнтізбелік ай ішінде бірнеше рет (екі және одан да көп рет) анық емес және (немесе) толық емес ақпаратты ашуы және (немесе) Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалатын тәртіппен және шарттарда өз қызметі туралы ақпаратты белгіленген мерзімдерде ашпауы, -
елу айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.
Ескерту.
Осы баптың алтыншы бөлігінің мақсаттары үшін өз қызметі туралы ақпарат деп Қазақстан Республикасының Бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасына сәйкес бағалы қағаздар нарығы субъектісінің ашуға жататын ақпарат түсініледі.
Бағалы қағаздар нарығының субъектілері осы баптың алтыншы бөлігінде көзделген әкімшілік жауаптылыққа тартылуға жатпайды:
1) Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалатын тәртіппен және шарттарда осы ақпаратты ашу үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мерзімдер аяқталған сәттен бастап бір жұмыс күнінен кешіктірмей ақпаратты ашу;
2) Егер құқық бұзушылық анықталған сәтте бағалы қағаздар нарығының субъектісі:
қаржы саласындағы қызметті және қаржы ресурстарын шоғырландыруға байланысты қызметті жүзеге асыруға лицензиядан айырылған және мәжбүрлеп таратуға жатады не мәжбүрлеп тарату процесінде болады;
сот банкрот деп таныды.
Түсіндірме мақала ҚР Бағалы қағаздар нарығы және Акционерлік қоғамдар туралы заңнамасында белгіленген талаптарды бұзғаны үшін әкімшілік жауапкершілікті белгілейді.
ӘҚБтК-нің 262-бабында көзделген құқық бұзушылықтардың жалпы объектісі ҚР заңнамасында белгіленген және қаржы саласындағы кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырудың мемлекет қорғайтын тәртібі болып табылады.
Түсініктеме берілген бапта көзделген әкімшілік құқық бұзушылықтардың тікелей объектісі бағалы қағаздар нарығында қызметті жүзеге асыру тәртібі болып табылады.
ӘҚБтК-нің 262-бабында көзделген құқық бұзушылықтардың субъектілері бұл туралы түсініктеме берілген баптың диспозициялары мен санкцияларында тікелей көрсетілуіне байланысты жеке және лауазымды тұлғалар, кәсіпкерлік субъектілері: Эмитенттер, брокерлер мен дилерлер, кәсіби қатысушылар және бағалы қағаздар нарығының өзге де субъектілері болып табылады.
ӘҚБтК-нің 262-бабында көзделген әрекеттердің субъективті жағы оны жасаған жеке тұлғалар, лауазымды тұлғалар және жеке кәсіпкерлер үшін қасақана немесе абайсыздық түріндегі кінәсімен сипатталады. Жеке тұлғаның кінәсі оның жасаған заңсыз әрекеттеріне және олардың зиянды салдарына психикалық көзқарасы бойынша анықталады. Құқық бұзушылық субъектілерінің субъективті жағы-заңды тұлғалар белгілеуге жатпайды.
Түсініктеме берілген бапта көзделген құқық бұзушылықтардың құрамы ресми болып табылады. Құқық бұзушыға түсініктеме берілген бап бойынша айыппұл есептеу және салу үшін құқық бұзушылық жасаудан келтірілген залалдың фактісі мен мөлшерін белгілеудің қажеті жоқ.
Түсініктеме берілген баптың 1-бөлігі бағалы қағаздар нарығы субъектісінің ірі мәміле және (немесе) жасауға мүдделілігі бар мәміле жасау кезінде "акционерлік қоғамдар туралы" ҚР Заңында белгіленген тәртіпті және (немесе) шарттарды сақтамағаны үшін әкімшілік жауаптылықты белгілейді.
Түсіндірме баптың 1-бөлігінде көзделген құқық бұзушылық субъектілері бағалы қағаздар нарығының субъектілері болып табылады.
"Бағалы қағаздар нарығы туралы" ҚР Заңының 5-бабының 1-тармағына сәйкес бағалы қағаздар нарығының субъектілері жеке және институционалдық инвесторлар, Эмитенттер, бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушылары, Сауда-саттықты ұйымдастырушылар және кәсіби ұйымдар болып табылады.
ӘҚБтК-нің 262-бабының 1-бөлігінде көзделген құқық бұзушылықтың объективті жағы құқық бұзушының "Акционерлік қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіпті және (немесе) шарттарды сақтамау түрінде ірі мәміле және (немесе) жасауға мүдделілігі бар мәміле жасау кезінде құқыққа қарсы әрекеттер (әрекетсіздік) жасауы болып табылады.
"Акционерлік қоғамдар туралы" ҚР Заңының 68-бабына сәйкес ірі мәміле деп танылады:
1) құны қоғам активтерінің баланстық құнының жалпы мөлшерінің жиырма бес және одан да көп пайызын құрайтын мүлікті қоғам сатып алатын немесе иеліктен шығаратын (сатып алуы немесе иеліктен шығаруы мүмкін) мәміле немесе өзара байланысты мәмілелер жиынтығы;
2) нәтижесінде қоғам өзінің орналастырылған бағалы қағаздарын сатып алуы немесе қоғамның өзі сатып алған бағалы қағаздарын бір түрдегі орналастырылған бағалы қағаздардың жалпы санының жиырма бес және одан да көп пайызы мөлшерінде сатуы мүмкін мәміле немесе өзара байланысты мәмілелер жиынтығы;
3) қоғамның жарғысымен ірі мәміле ретінде танылатын өзге де мәміле.
Қоғамның мәміле жасауға мүдделі тұлғалары, егер олар:
1) мәміленің тарабы болып табылады немесе оған өкіл немесе делдал ретінде қатысады;
2) мәміленің тарабы болып табылатын немесе оған өкіл немесе делдал ретінде қатысатын заңды тұлғаның аффилиирленген тұлғалары болып табылады.
Қоғамның жасауға мүдделілігі бар мәміле болып табылмайды:
1) акционердің Қоғамның акцияларын немесе басқа да бағалы қағаздарын сатып алуы, сондай-ақ қоғамның өзінің орналастырылған акцияларын сатып алуы жөніндегі мәміле;
2) банктік, коммерциялық немесе заңмен қорғалатын құпияларды қамтитын мәліметтерді жария етпеу туралы міндеттемелерді қабылдау жөніндегі мәміле;
3) заңға сәйкес жүзеге асырылатын қоғамды қайта ұйымдастыру;
4) қоғамның өз үлестес тұлғасымен ҚР Ұлттық Банкі, оның ведомстволары, ҚР Ұлттық Банкінің құрылымына кіретін ұйымдар және дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы ҚР Ұлттық Банкіне тиесілі заңды тұлғалар жүзеге асыратын мемлекеттік сатып алу және сатып алу туралы ҚР заңнамасына сәйкес жасалатын мәмілесі немесе оның сенімгерлік басқаруында және олармен аффилиирленген заңды тұлғаларда болады;
5) қоғамның өзінің үлестес тұлғасымен үлгі нысаны ҚР заңнамасында белгіленген шарт жасасуы.
Бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің заңда белгіленген ірі және өзге де мәмілелер жасасудың мүдделілігі бар тәртібі мен шарттарын сақтамауы түсіндірме баптың 1-бөлімінде көзделген құқық бұзушылықтың аяқталған құрамын құрайды.
Түсініктеме берілген баптың 1-бөлігінде көзделген құқық бұзушылық жасағаны үшін оны жасаған адамдар айыппұл түрінде жазаланады.
Құқық бұзушының құқықтық жағдайына және ол жататын кәсіпкерлік санатына байланысты айыппұл мөлшері:
- шағын кәсіпкерлік субъектілері үшін-200 АЕК;
- орта кәсіпкерлік субъектілері үшін-300 АЕК;
- ірі кәсіпкерлік субъектілері үшін-400 АЕК.
Құқық бұзушылық субъектілерінің жоғарыда көрсетілген санаттарының әрқайсысы үшін айыппұлдардың мөлшері тіркелген болып табылады және оларды салатын орган оларды өзгертуге жатпайды.
Бұл жазаны құқық бұзушыларға ҚР Ұлттық Банкі немесе сот іс сотта қаралған жағдайда қолданады.
Түсініктеме берілген баптың 2-бөлігі бағалы қағаздар рыногында кәсіби қызмет шеңберінде бағалы қағаздар рыногына кәсіби қатысушының шарттары ҚР Бағалы қағаздар рыногы туралы заңнамасына қайшы келетін қаржы құралдарымен мәміле және (немесе) оған қатысты ҚР Бағалы қағаздар рыногы туралы заңнамасында одан бас тарту үшін негіздер көзделген мәміле жасағаны үшін әкімшілік жауапкершілікті белгілейді жасау.
Түсіндірме баптың 2-бөлімінде көзделген құқық бұзушылық субъектілері бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушылары болып табылады.
Пп сәйкес.11) ҚР "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Заңының 1 – бабы, бағалы қағаздар рыногының кәсіби қатысушысы-бұл лицензия негізінде не ҚР заңнамалық актілеріне сәйкес бағалы қағаздар рыногында өз қызметін жүзеге асыратын заңды тұлға.
ӘҚБтК-нің 262-бабының 2-бөлігінде көзделген құқық бұзушылықтың объективті жағы құқық бұзушының құқыққа қарсы әрекеттер жасауы болып табылады:
1) шарттары ҚР Бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасына қайшы келетін қаржы құралдарымен мәміле жасау және (немесе)
2) оған қатысты ҚР Бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасында оны жасаудан бас тарту үшін негіздер көзделген мәмілені жасау.
Түсініктеме берілген баптың 2-бөлігінде көзделген құқық бұзушылық жасағаны үшін оны жасаған адамдар айыппұл түрінде жазаланады
Құқық бұзушының құқықтық жағдайына және ол жататын кәсіпкерлік санатына байланысты айыппұл мөлшері:
- орта кәсіпкерлік субъектілері үшін-300 АЕК;
- ірі кәсіпкерлік субъектілері үшін-400 АЕК.
Құқық бұзушылық субъектілерінің жоғарыда көрсетілген санаттарының әрқайсысы үшін айыппұлдардың мөлшері тіркелген болып табылады және оларды салатын орган оларды өзгертуге жатпайды.
Бұл жазаны құқық бұзушыларға ҚР Ұлттық Банкі немесе сот іс сотта қаралған жағдайда қолданады.
Түсініктеме берілген баптың 3-бөлігі брокердің және (немесе) дилердің мәміле жасаған кезде клиенттік тапсырыссыз мәміле жасағаны үшін әкімшілік жауапкершілікті белгілейді.
Түсіндірме баптың 3-бөлімінде көзделген құқық бұзушылық субъектілері брокерлер мен дилерлер болып табылады.
Пп сәйкес.16) және 26) ҚР "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Заңының 1 – бабы, брокер-клиенттің тапсырмасы бойынша, есебінен және мүддесі үшін эмиссиялық бағалы қағаздармен және өзге де қаржы құралдарымен мәмілелер жасайтын бағалы қағаздар рыногының кәсіби қатысушысы. Дилер-эмиссиялық бағалы қағаздармен және өзге де қаржы құралдарымен өз мүддесі үшін және өз есебінен ұйымдастырылмаған бағалы қағаздар нарығында және оған тікелей қол жеткізу құқығымен ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында мәмілелер жасайтын бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушысы.
ӘҚБтК-нің 262-бабының 3-бөлімінде көзделген құқық бұзушылықтың объективті жағы құқық бұзушының мәміле түрінде оны жасау сәтінде клиенттік тапсырыссыз құқыққа қайшы әрекеттер жасауы болып табылады.
"Бағалы қағаздар нарығы туралы" ҚР Заңының 64-бабы 1-тармағының талабы бойынша брокер және (немесе) дилер клиенттің бұйрығына сәйкес қаржы құралдарымен мәмілелер жасайды.
Бұйрық-өзіне тиесілі қаржы құралдарына немесе қаржы құралдарын сатып алуға арналған ақшаға қатысты белгілі бір іс-қимылды жүзеге асыруды көрсете отырып, қаржы құралдарын ұстаушы (сатып алушы) бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушысына ұсынатын құжат.
Клиенттер бұйрықтарының түрлері, олардың мазмұны мен ресімделуі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде және брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында белгіленеді.
Брокердің немесе дилердің мәмілені жасауға жоғарыда көрсетілген заңнамалық талапты бұзуы, оны жасау кезінде клиенттік бұйрық болған жағдайда ғана, түсіндірме баптың 3-бөлімінде көзделген құқық бұзушылықтың аяқталған құрамын құрайды.
Түсініктеме берілген баптың 3-бөлімінде көзделген құқық бұзушылық жасағаны үшін оны жасаған адамдар айыппұл түрінде жазаланады
Құқық бұзушының құқықтық жағдайына және ол жататын кәсіпкерлік санатына байланысты айыппұл мөлшері:
- орта кәсіпкерлік субъектілері үшін-300 АЕК;
- ірі кәсіпкерлік субъектілері үшін-400 АЕК.
Құқық бұзушылық субъектілерінің жоғарыда көрсетілген санаттарының әрқайсысы үшін айыппұлдардың мөлшері тіркелген болып табылады және оларды салатын орган оларды өзгертуге жатпайды.
Бұл жазаны құқық бұзушыларға ҚР Ұлттық Банкі немесе сот іс сотта қаралған жағдайда қолданады.
Түсініктеме берілген баптың 4-бөлігі инсайдерлердің бағалы қағаздармен және (немесе) туынды қаржы құралдарымен мәмілелер жасау кезінде инсайдерлік ақпаратты пайдалану, инсайдерлік ақпаратты үшінші тұлғаларға заңсыз беру, үшінші тұлғаларға инсайдерлік ақпаратқа негізделген бағалы қағаздармен және (немесе) туынды қаржы құралдарымен мәмілелер жасау туралы ұсынымдар немесе ұсыныстар беру жөніндегі әрекеттері үшін әкімшілік жауаптылықты белгілейді, және (немесе) заңды тұлғалардың эмитенттерге ақпарат беруі жөніндегі ҚР заңнамасының талаптарын орындамауы, егер бұл әрекеттер үлкен зиян келтірмесе, қылмыстық жазаланатын іс-әрекет белгілері жоқ осы эмитенттерге қатысты танылған инсайдерлер болып табылады.
Түсініктеме берілген баптың 4-бөлімінде көзделген құқық бұзушылық субъектілері бұл туралы түсініктеме берілген норманың диспозициясында тікелей көрсетілуіне байланысты инсайдерлер болып табылады.
Инсайдер-бұл инсайдерлік ақпаратқа қол жеткізе алатын адам.
Инсайдерлік ақпарат-бұл бағалы қағаздар (туынды қаржы құралдары), олармен жасалатын мәмілелер туралы, сондай-ақ бағалы қағаздарды (туынды қаржы құралдарын) шығарған (берген) Эмитент, ол жүзеге асыратын қызмет туралы, коммерциялық құпияны құрайтын сенімді ақпарат, сондай-ақ ашылуы өзгеріске әсер етуі мүмкін үшінші тұлғаларға белгісіз өзге де ақпарат бағалы қағаздардың (туынды қаржы құралдарының) құны және олардың эмитентінің қызметіне.
ӘҚБтК-нің 262-бабының 4-бөлімінде көзделген құқық бұзушылықтың объективті жағы құқық бұзушының құқыққа қарсы әрекеттер жасауы болып табылады:
1) Бағалы қағаздармен және (немесе) туынды қаржы құралдарымен мәмілелер жасау кезінде инсайдерлік ақпаратты пайдалану,
2) инсайдерлік ақпаратты үшінші тұлғаларға заңсыз беру,
3) үшінші тұлғаларға инсайдерлік ақпаратқа негізделген бағалы қағаздармен және (немесе) туынды қаржы құралдарымен мәмілелер жасау туралы ұсынымдар немесе ұсыныстар беру және (немесе)
4) осы эмитенттерге қатысты инсайдерлер деп танылған заңды тұлғалардың эмитенттерге ақпарат беруі жөніндегі ҚР заңнамасының талаптарын орындамаған жағдайларда жүзеге асырылады.
"Бағалы қағаздар нарығы туралы" ҚР Заңының 56-1-бабы 4-тармағының талабы бойынша тыйым салынады:
1) Бағалы қағаздармен және өзге де қаржы құралдарымен мәмілелер жасау кезінде инсайдерлік ақпаратты пайдалануға;
2) ҚР заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, инсайдерлік ақпаратты үшінші тұлғаларға беруге немесе үшінші тұлғалар үшін қолжетімді етуге міндетті;
3) үшінші тұлғаларға инсайдерлік ақпаратқа негізделген бағалы қағаздармен мәмілелер жасау туралы ұсынымдар немесе ұсыныстар беруге құқылы.
Инсайдерлердің инсайдерлік ақпаратпен іс-қимыл жасауға жоғарыда аталған заңнамалық тыйымдарды бұзуы түсіндірме баптың 4-бөлімінде көзделген құқық бұзушылықтың аяқталған құрамын құрайды.
Сонымен қатар, пп талабы бойынша.3) "бағалы қағаздар нарығы туралы" ҚР Заңының 56-1-бабы 6-тармағы, инсайдерлер деп танылған заңды тұлғалар Эмитенттің дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) он немесе одан да көп пайызын тікелей немесе жанама иеленуіне, пайдалануына және (немесе) билік етуіне байланысты инсайдерлік ақпаратқа қол жеткізе алатындығына байланысты; шарттарында инсайдерлік ақпаратты ашу көзделген жасалған шартқа (оның ішінде ауызша) сәйкес эмитентке қызметтер көрсететін аудиторлық ұйым, бағалаушы, бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушылары және басқа да тұлғалар; тізімге эмитент шығарған (ұсынған) бағалы қағаздар (туынды қаржы құралдары) енгізілген Сауда-саттықты ұйымдастырушы; сондай-ақ Эмитенттер және жоғарыда аталған ұйымдар мүше болып табылатын, оларға берілген өкілеттіктеріне байланысты инсайдерлік ақпаратқа қол жеткізуі бар қоғамдық бірлестіктер мен кәсіптік ұйымдар өздеріне қатысты осы заңды тұлғалар инсайдерлер деп танылған эмитенттерді өздерінің қызметтік жағдайы мен еңбек міндеттеріне байланысты эмитенттердің инсайдерлік ақпаратына қол жеткізуі бар өз қызметкерлері туралы хабардар етуге міндетті, ішкі бақылау қағидаларында белгіленген тәртіппен және мерзімдерде.
Мұндай инсайдерлердің жоғарыда аталған заңнамалық талапты орындамауы түсіндірме баптың 4-бөлімінде көзделген құқық бұзушылықтың аяқталған құрамын да құрайды.
Түсініктеме берілген баптың 4-бөлімінде көзделген құқық бұзушылықтың құрамы ресми болып табылады. Оны жасағаны үшін әкімшілік жауаптылыққа тарту үшін құқық бұзушының мемлекетке, ұйымға немесе азаматқа материалдық залал келтіру фактісін және оның мөлшерін анықтау талап етілмейді.
Алайда, құқық бұзушылықтың нұқсан келтіру фактісі анықталған жағдайда, құқық бұзушылықтың түсініктеме берілген бабы бойынша саралануы үшін құқық бұзушылықпен келтірілген нұқсан ірі мөлшерден аспауға тиіс.
Түсіндірілетін бапқа қатысты ірі залал деп айлық есептік көрсеткіштен он мың есе артық сомаға залал түсініледі.
Тиісінше, құқық бұзушылық нұқсан келтірген жағдайда, құқық бұзушыны түсініктеме берілген бап бойынша әкімшілік жауаптылыққа тарту, егер құқық бұзушының әрекеттерімен жәбірленушіге ірі нұқсан келтірілмеген және тиісінше, құқық бұзушының әрекеттерінде қылмыстық жазаланатын іс-әрекет белгілері болмаған жағдайда ғана жүзеге асырылады. Әйтпесе, құқық бұзушылар ҚК нормаларына сәйкес инсайдерлік ақпаратқа қатысты заңсыз әрекеттері үшін қылмыстық жауапкершілікке тартылуға жатады. Аталған байланыста бастапқыда адамның құқыққа қайшы әрекетін құқық қорғау органдары онда қылмыстық құқық бұзушылық белгілерінің болуы немесе болмауы және оны жасаған адамды қылмыстық жауаптылыққа тарту үшін негіздемелер тұрғысынан тексеруге тиіс.
Түсініктеме берілген баптың 4-бөлігінде көзделген құқық бұзушылық жасағаны үшін оны жасаған адамдар айыппұл түрінде жазаланады
Құқық бұзушының құқықтық жағдайына және ол жататын кәсіпкерлік санатына байланысты айыппұл мөлшері:
- жеке тұлғалар үшін-200 АЕК;
- лауазымды тұлғалар үшін-400 АЕК;
- шағын кәсіпкерлік субъектілері үшін-300 АЕК;
- орта кәсіпкерлік субъектілері үшін-400 АЕК;
- ірі кәсіпкерлік субъектілері үшін-500 АЕК.
Құқық бұзушылық субъектілерінің жоғарыда көрсетілген санаттарының әрқайсысы үшін айыппұлдардың мөлшері тіркелген болып табылады және оларды салатын орган оларды өзгертуге жатпайды.
Бұл жазаны құқық бұзушыларға ҚР Ұлттық Банкі немесе сот іс сотта қаралған жағдайда қолданады.
Түсініктеме берілген баптың 5-бөлігі эмитенттердің Эмитент және олар шығарған (ұсынған) бағалы қағаздар (туынды қаржы құралдары) туралы инсайдерлік ақпаратқа билік ету мен пайдалануды бақылауды жүзеге асыру бөлігінде ҚР заңнамасында белгіленген талаптарды бұзғаны үшін әкімшілік жауапкершілікті белгілейді.
Түсініктеме берілген норманың диспозициясында бұл туралы тікелей көрсетілуіне байланысты түсініктеме берілген баптың 5-бөлімінде көзделген құқық бұзушылық субъектісі эмитент болып табылады.
Эмитент-эмиссиялық бағалы қағаздар шығаруды жүзеге асыратын тұлға.
ӘҚБтК-нің 262-бабының 5-бөлігінде көзделген құқық бұзушылықтың объективті жағы құқық бұзушының Эмитент және ол шығарған (ұсынған) бағалы қағаздар (туынды қаржы құралдары) туралы инсайдерлік ақпаратқа билік ету мен пайдалануды бақылауды жүзеге асыру бөлігінде ҚР заңнамасында белгіленген талаптардың бұзылуында көрініс табатын құқыққа қайшы әрекеттерді (әрекетсіздікті) жасауы болып табылады.
Инсайдерлік ақпарат-бұл бағалы қағаздар (туынды қаржы құралдары), олармен жасалатын мәмілелер туралы, сондай-ақ бағалы қағаздарды (туынды қаржы құралдарын) шығарған (берген) Эмитент, ол жүзеге асыратын қызмет туралы, коммерциялық құпияны құрайтын сенімді ақпарат, сондай-ақ ашылуы өзгеріске әсер етуі мүмкін үшінші тұлғаларға белгісіз өзге де ақпарат бағалы қағаздардың (туынды қаржы құралдарының) құны және олардың эмитентінің қызметіне.
"Бағалы қағаздар рыногы туралы" ҚР Заңының 56-1-бабы 5-тармағының нормасының талабы бойынша эмитент Эмитент және ол шығарған (ұсынған) бағалы қағаздар (туынды қаржы құралдары) туралы инсайдерлік ақпараттың билік етуін және пайдаланылуын бақылауды мынадай іс-шараларды қоса алғанда, бірақ олармен шектелмей жүргізу жолымен қамтамасыз етуге міндетті:
1) егер бұл ақпарат Эмитенттің мүліктік және қаржылық жағдайы үшін салдарларға байланысты осы эмитент шығарған (ұсынған)бағалы қағаздардың (туынды қаржы құралдарының) құнына ықпал етуге қабілетті болса, уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген тәртіппен және шарттарда оның қызметіне қатысты және жалпыға қолжетімді болып табылмайтын ақпаратты ашуға;
2) ішкі бақылау қағидаларын әзірлеу және бекіту, сондай-ақ эмитент пен оның қызметкерлерінің осы Қағидалар талаптарының орындалуын бақылауды жүзеге асыру;
3) міндеттеріне эмитенттің және оның лауазымды адамдары мен қызметкерлерінің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын және ішкі бақылау қағидаларын сақтауын бақылауды жүзеге асыру кіретін құрылымдық бөлімше құруға не лауазымды адамды тағайындауға;
4) бағалы қағаздар рыногы туралы заңда көрсетілген Эмитенттің инсайдерлік ақпаратына қол жеткізе алатын тұлғалар тізімін жүргізу және өзекті күйде ұстау;
5) жоғарыда көрсетілген тізімге енгізілген тұлғаларды тізімге (тізімнен) енгізу (Алып тастау) туралы хабардар ету, көрсетілген тұлғаларды бағалы қағаздар рыногы туралы Заңның талаптары және инсайдерлік ақпаратқа билік ету және пайдалану бөлігінде ішкі бақылау қағидалары туралы хабардар ету;
6) жоғарыда көрсетілген тізімге енгізілген тұлғалардың тізімін оның талабы бойынша уәкілетті органға ұсыну;
7) ішкі бақылау қағидаларында көзделген өзге де іс-шараларды жүзеге асыруға құқығы бар.
Эмитенттің Эмитент және ол шығарған (ұсынған) бағалы қағаздар (туынды қаржы құралдары) туралы инсайдерлік ақпаратқа билік ету мен пайдалануды бақылауды жүзеге асыруға қойылатын жоғарыда көрсетілген заңнамалық талаптарды орындамауы немесе тиісінше орындамауы түсіндірме баптың 5-бөлімінде көзделген құқық бұзушылықтың аяқталған құрамын құрайды.
Түсініктеме берілген баптың 5-бөлігінде көзделген құқық бұзушылық жасағаны үшін оны жасаған адамдар айыппұл түрінде жазаланады
Құқық бұзушының құқықтық жағдайына және ол жататын кәсіпкерлік санатына байланысты айыппұл мөлшері:
- шағын кәсіпкерлік субъектілері үшін-300 АЕК;
- орта кәсіпкерлік субъектілері үшін-400 АЕК;
- ірі кәсіпкерлік субъектілері үшін-500 АЕК.
Құқық бұзушылық субъектілерінің жоғарыда көрсетілген санаттарының әрқайсысы үшін айыппұлдардың мөлшері тіркелген болып табылады және оларды салатын орган оларды өзгертуге жатпайды.
Бұл жазаны құқық бұзушыларға ҚР Ұлттық Банкі немесе сот іс сотта қаралған жағдайда қолданады.
Түсініктеме берілген баптың 6-бөлігі бағалы қағаздар нарығы субъектісінің дәйекті алты күнтізбелік ай ішінде бірнеше рет (екі және одан да көп рет) дұрыс емес және (немесе) толық емес ақпаратты ашқаны және (немесе) ҚР заңнамасында айқындалатын тәртіппен және шарттарда өз қызметі туралы ақпаратты белгіленген мерзімдерде ашпағаны үшін әкімшілік жауаптылықты белгілейді.
Түсіндірме баптың 6-бөлімінде көзделген құқық бұзушылық субъектілері бағалы қағаздар нарығының субъектілері болып табылады.
"Бағалы қағаздар нарығы туралы" ҚР Заңының 5-бабының 1-тармағына сәйкес бағалы қағаздар нарығының субъектілері жеке және институционалдық инвесторлар, Эмитенттер, бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушылары, Сауда-саттықты ұйымдастырушылар және кәсіби ұйымдар болып табылады.
Түсініктеме берілген бапқа ескертпеге сәйкес, бағалы қағаздар нарығының субъектілері түсініктеме берілген баптың 6-бөлімінде көзделген әкімшілік жауаптылыққа тартылуға жатпайды, егер: 1) ақпарат ҚР заңнамасында айқындалған тәртіппен және шарттарда осы ақпаратты ашу үшін ҚР заңнамасында белгіленген мерзімдер аяқталған сәттен бастап бір жұмыс күнінен кешіктірілмей ашылған жағдайда; 2) Егер құқық бұзушылық анықталған сәтте бағалы қағаздар нарығының субъектісі: қаржы саласындағы қызметті және қаржы ресурстарын шоғырландыруға байланысты қызметті жүзеге асыруға лицензиясынан айырылса және мәжбүрлеп таратылуға жататын не мәжбүрлеп тарату процесінде болса; сот банкрот деп таныған болса.
Басқаша айтқанда, түсініктеме берілген баптың 6-бөлігі бойынша құқық бұзушылық субъектілері ҚР заңнамасында айқындалған тәртіппен және шарттарда ақпаратты ашқан бағалы қағаздар нарығының субъектілері болып табылмайды, осы ақпаратты ашу үшін ҚР заңнамасында белгіленген мерзімдер аяқталған сәттен бастап бір жұмыс күнінен кешіктірмей.
Сондай-ақ ӘҚБтК-нің 262-бабының 6-бөлігі түсіндірмелі норма бойынша құқық бұзушылық субъектілері болып табылмайды: 1) құқық бұзушылық анықталған кезде қаржы саласындағы қызметті және қаржы ресурстарын шоғырландыруға байланысты қызметті жүзеге асыруға лицензиясынан айырылған; 2) мәжбүрлеп таратуға жататын не осындай тарату процесінде жүрген; 3) сот банкрот деп таныған.
ӘҚБтК-нің 262-бабының 6-бөлігінде көзделген құқық бұзушылықтың объективті жағы құқық бұзушының құқыққа қарсы әрекеттерді (әрекетсіздікті) жасауы болып табылады:
1) ҚР заңнамасында айқындалатын тәртіппен және шарттарда өз қызметі туралы дәйексіз және (немесе) толық емес ақпаратты бірнеше рет ашу және (немесе)
2) ҚР заңнамасында айқындалатын тәртіппен және шарттарда өз қызметі туралы ақпаратты белгіленген мерзімдерде ашпау.
ҚР Бағалы қағаздар рыногы туралы заңнамасының талабы бойынша бағалы қағаздар рыногының субъектілері Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жағдайларда, тәртіппен және мерзімдерде уәкілетті органға және заң бойынша уәкілеттік берілген өзге де адамдарға өз қызметі туралы анық және толық ақпаратты ашуға міндетті.
Бағалы қағаздар нарығында ақпаратты ашу деп ҚР заңнамалық актілеріне сәйкес осы ақпаратты алу мақсаттарына қарамастан, оған барлық мүдделі тұлғалардың қолжетімділігін қамтамасыз ету түсініледі.
Бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің өз қызметі туралы толық және дұрыс ақпаратты уақтылы ашуға жоғарыда аталған заңнамалық талаптарды орындамауы түсіндірме баптың 6-бөлімінде көзделген құқық бұзушылықтың аяқталған құрамын құрайды.
ӘҚБтК-нің 247-бабының 6-бөлігінде көзделген құқық бұзушылық жасағаны үшін айыппұл мөлшері тіркелген болып табылады және 50 АЕК-ті құрайды.
Айыппұл мөлшері оны салатын органның өзгеруіне жатпайды.
Бұл жазаны құқық бұзушыларға ҚР Ұлттық Банкі немесе сот іс сотта қаралған жағдайда қолданады.
Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне ғылыми-практикалық түсініктеме (мақала) авторлық ұжымнан:
Бачурин Сергей Николаевич, з.ғ. к., доцент - 48-тарау (Е. М. Хакимовпен бірлесіп жазған);
Ғабдуалиев Мереке Трекович, з.ғ. к. – 11, 21, 22, 23-тараулар;
Жүсіпбекова Айнұр Маратқызы, з.ғ. м. – 13-тарау (а. в. Карпекинмен бірлесіп жазған); 33, 39-тараулар (О. Т. Сейтжановпен бірлесіп жазған);
Карпекин Александр Владимирович, з.ғ. к., доцент - 13 тарау (А. М. Жүсіпбековамен бірлесіп жазған);
Корнейчук Сергей Васильевич-2 тарау; 6 тарау (О. Т. Сейтжановпен, Е. М. Хакимовпен бірлесіп жазған); 8 тарау; 25 тарау (е. м. Хакимовпен бірлесіп жазған); 457-470, 488, 488-1, 491-506 баптар; 28, 30, 52 тараулар;
Корякин Илья Петрович, з.ғ. д., профессор-49 тарау;
Кысықова Гүлнара Бауыржанқызы, з.ғ. к. - 20 тарау;
Омарова Ботагөз Акимгереевна, з.ғ. к. – 17 тарау; 18 тарау (Б. А. Парманқұловамен бірлесіп жазған); 26, 31 тараулар; 32 тарау (Б. А. Парманқұловамен бірлесіп жазған);
Парманқұлова Баян Асханбайқызы - 18-тарау (Б. А. Омаровамен бірлесіп жазған); 19, 32-тараулар (Б. А. Омаровамен бірлесіп жазған); 43-тарау (А. С. Тукиевпен бірлесіп жазған);
Подопригора Роман Анатольевич, з.ғ. д., профессор-24 тарау, 489, 489-1, 490 баптар;
Порохов Евгений Викторович, з.ғ. д. - 14, 15, 16, 29-тараулар, 471-475-баптар;
Сейтжанов Олжас Теміржанұлы, з.ғ. к., доцент, – 4-тарау; 5-тарау (Е. М. Хакимовпен бірлесіп жазған); 6-тарау (С. В. Корнейчукпен, Е. М. Хакимовпен бірлесіп жазған); 9-тарау; 10-тарау (В. В. Филин Б. Е. Шаймерденовпен бірлесіп жазған); 33-тарау (А. М. Жүсіпбековамен бірлесіп жазған); 36-тарау (б. е. Шаймерденовпен бірлесіп жазған); 39-тарау (А. М. Жүсіпбековамен бірлесіп жазған);
Смышляев Александр Сергеевич, PhD докторы. – 38, 40, 42, 43-1-тараулар (А. С. Тукиевпен бірлесіп жазған); 44-тарау;
Тукиев Аслан Сұлтанұлы – з.ғ. к., доцент-1, 3, 35 тараулар; 38, 40, 42 тараулар (А. С. Смышляевпен бірлесіп жазған); 43 тарау (Б. А. Парманқұловамен бірлесіп жазған); 43-1 тарау (А. С. Смышляевпен бірлесіп жазған); 44-1 тарау (бірге жазған Шипп Д. А.); 45-тарау; 46 (бірге жазған Шипп Д. А.); 47-тарау;
Филин Владимир Владимирович, з.ғ. к., доцент - 10 тарау (О. Т. Сейтжановпен, Б. Е. Шаймерденовпен бірлесіп жазған);
Хакимов Ержан Маратұлы, м. з. н. - 5-тарау (О. Т. Сейтжановпен бірлесіп жазған); 6-тарау (О. Т. Сейтжановпен бірлесіп жазған, С. В. Корнейчук); 7-тарау; 25-тарау (С. В. Корнейчукпен бірлесіп жазған); 34, 41-тараулар; 48-тарау (бірлесіп жазған С. Н. Бачуринмен); 53-тарау;
Шаймерденов Болат Ерденұлы, з.ғ. м., – 10-тарау (О. Т. Сейтжановпен, В. В. Филинмен бірлесіп жазған); 12-тарау; 476-487, 507-509-баптар; 36-тарау (О. Т. Сейтжановпен бірлесіп жазған); 37, 50, 51-тараулар.
Шипп Денис Алексеевич-44-1, 46 тараулар (А. С. Тукиевпен бірлесіп жазған).
Актінің өзгертілген күні: 01.01.2020 актінің қабылданған күні: 01.01.2020 қабылданған орны: 1000500000000 актіні қабылдаған Орган: 103001000000 қолданылу аймағы: 10000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000: 029000000000 / 028000000000 / 029002000000 / 028004000000 / 029001000000 / 026000000000 / 001000000000 / 001008000000 / 030000000000 акт нысаны: COMM / code заңды күші: 1900 акт тілі: rus
Назар аударыңыз!
«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.
Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.
Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы