58-бапқа түсініктеме. Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің ҚР ҚК қылмыстар жиынтығы бойынша жаза тағайындау

     1. Қылмыстар жиынтығында сот әр қылмыс үшін жазаны (негізгі және қосымша) бөлек тағайындай отырып, соңғы жазаны неғұрлым қатаң жазаны сіңіру арқылы немесе тағайындалған жазаларды толық немесе ішінара қосу арқылы анықтайды.      

2. Егер қылмыстардың жиынтығы тек ауырлығы аз және орташа қылмыстарды қамтыса, онда соңғы жаза қатаң жазаны неғұрлым қатаң түрде сіңіру арқылы тағайындалады.      

3. Егер қылмыстардың жиынтығы ауыр немесе аса ауыр қылмыстарды қамтыса, онда түпкілікті жаза неғұрлым қатаң жазаны неғұрлым қатаң түрде сіңіру жолымен не жазаларды ішінара немесе толық қосу жолымен тағайындалады. Бұл ретте бас бостандығынан айыру түріндегі түпкілікті жаза жиырма жылдан аспауға тиіс.      

4. Егер қылмыстардың жиынтығы осы Кодексте жасағаны үшін жиырма жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру немесе өлім жазасы не өмір бойына бас бостандығынан айыру түріндегі жаза көзделген ең болмағанда бір аса ауыр қылмысты қамтыса, онда түпкілікті жаза жазаларды ішінара немесе толық қосу жолымен тағайындалады. Бұл ретте бас бостандығынан айыру түріндегі түпкілікті жаза жиырма бес жылдан аспауға тиіс.      

5. Қылмыстар жиынтығы бойынша тағайындалған негізгі жазаға жиынтықты құрайтын қылмыстар үшін тағайындалған қосымша жазалар қосылуы мүмкін. Ішінара немесе толық қосылған кезде түпкілікті қосымша жаза осы Кодекстің жалпы бөлігімен жазаның осы түрі үшін белгіленген ең жоғары мерзімнен немесе мөлшерден аспауға тиіс.      

6. Егер сот іс бойынша үкім шығарғаннан кейін сотталған адамның бірінші іс бойынша үкім шығарылғанға дейін жасаған басқа қылмысы үшін де кінәлі екендігі анықталса, сол ережелер бойынша жаза тағайындалады. Бұл жағдайда соттың бірінші үкімі бойынша өтелген жаза жазаның соңғы мерзіміне есептеледі.       Қылмыстардың жиынтығы бойынша жазаны тағайындаудың өзіндік ерекшеліктері бар.      

"Бас бостандығынан айыру түріндегі жазаны тағайындаудың кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2001 жылғы 19 қазандағы Нормативтік қаулысының 11-тармағына сәйкес: "қылмыстар жиынтығы кезінде әрбір қылмыс үшін негізгі және қосымша жаза жеке тағайындалуы керек, содан кейін ҚК-нің 58-бабына сәйкес түпкілікті жаза тағайындалуы керек".      

Осылайша, қылмыстар жиынтығы бойынша жаза тағайындау екі кезеңді қамтиды:      

1) Жиынтыққа кіретін қылмыстардың әрқайсысы үшін жеке жаза тағайындау;      

2) қылмыстар жиынтығы бойынша түпкілікті жаза тағайындау.      

Жазаны тағайындаудың көрсетілген тәртібі үкімді кассациялық немесе қадағалау сатысында Қайта Қарау жағдайларында, егер негіздер болса, жекелеген қылмыс үшін жазаны жеңілдетуге немесе оны үкімнен мүлдем алып тастауға мүмкіндік береді. Бұл жеке қылмыс үшін рақымшылық жасау немесе кешірім жасау кезінде де маңызды.      

Егер жиынтық тек ауырлығы аз және ауырлығы орташа қылмыстарды ғана қамтыса, онда түпкілікті жаза ҚР ҚК неғұрлым қатаң жазаны (58-баптың 2-бөлігі) сіңіру жолымен тағайындалады.      

Егер қылмыстардың жиынтығы ауыр немесе аса ауыр қылмыстарды қамтыса, онда түпкілікті жаза неғұрлым қатаң жазаны неғұрлым қатаң түрде сіңіру жолымен не жазаларды ішінара немесе толық қосу жолымен тағайындалады. Бұл ретте бас бостандығынан айыру түріндегі түпкілікті жаза 20 жылдан аспауға тиіс (ҚР ҚК 58-бабының 3-бөлігі).       Егер қылмыстардың жиынтығына жасағаны үшін жиырма жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру немесе өлім жазасы не өмір бойына бас бостандығынан айыру түріндегі жаза көзделген ең болмағанда бір аса ауыр қылмыс кірсе, өзге тәртіп белгіленеді. Бұл жағдайда түпкілікті жаза жазаны ішінара немесе толық қосу жолымен тағайындалады және жиырма бес жылға бас бостандығынан айыруға болмайды (ҚК 58-бабының 4-бөлігі).      

Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты 1999 жылғы 30 сәуірдегі "соттардың қылмыстық жаза тағайындау кезінде заңдылықты сақтауы туралы" Пленумның қаулысында: "қылмыстар жиынтығы бойынша жаза тағайындау кезінде соттар неғұрлым қатаң жазамен неғұрлым қатаң жазаны сіңірудің не жазаларды толық немесе ішінара қосудың заңда көзделген қағидаттары үкімде дәлелденуге тиіс екенін ескеруі тиіс. Үш және одан да көп қылмыстардың жиынтығы бойынша жаза тағайындау кезінде сот бір мезгілде екі қағиданы да қолдануға құқылы, ауырлығы аз қылмыстар үшін тағайындалған бір неғұрлым қатаң жазаны екіншісіне неғұрлым қатаң жазамен сіңіру қағидатын қолдана отырып, содан кейін ауыр немесе аса ауыр, ауыр немесе аса ауыр қылмыстар үшін тағайындалған жазалармен осы жазаны ішінара немесе толық қосу қағидатын қолдануға құқылы. жиынтық.      

Бір неғұрлым қатаң жазаны басқа неғұрлым қатаң жазамен сіңіру принципін қолданған кезде соттар жазалардың қатаңдық дәрежесі олар ҚК-нің 39-бабында көрсетілгендей реттілікпен айқындалатынын есте ұстаған жөн. Жазаның бір түрінің жиынтығына кіретін әрбір қылмыс үшін тағайындалған кезде олардың ішіндегі ең қатаңы мерзімі немесе мөлшері үлкен жаза болып саналады. Егер Жиынтыққа кіретін қылмыстар үшін жазаның түрі мен мөлшері бойынша бірдей жаза тағайындалса, басқаларға түпкілікті жазаны айқындауға олар қылмыстық заңның баптарына сәйкес санкциялардың ең жоғары шегінде тағайындалған жағдайларда ғана жол беріледі".      

1999 жылғы 30 сәуірдегі" соттардың қылмыстық жаза тағайындау кезінде заңдылықты сақтауы туралы "Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының 23-тармағына сәйкес:" сот негізгі жазаға жиынтықты құрайтын қосымша жазаларды қоса алады. Ішінара немесе толық қосылған кезде түпкілікті қосымша жаза ҚК-нің жалпы бөлігімен жазаның осы түрі үшін белгіленген ең жоғары мерзімнен немесе мөлшерден аспауға тиіс. Егер қосымша жазалар гетерогенді болса, онда олардың әрқайсысы жиынтық бойынша тағайындалған негізгі жазаға қосылады және дербес орындалады (ҚК 58-бабының 5-бөлігі)".      

Егер сот іс бойынша үкім шығарғаннан кейін сотталған адамның бірінші іс бойынша үкім шығарылғанға дейін жасаған басқа қылмысы үшін де кінәлі екендігі анықталса, сол ережелер бойынша жаза тағайындалады. Бұл жағдайда соттың бірінші үкімі бойынша өтелген жаза жазаның соңғы мерзіміне есептеледі (ҚК 58-бабының 6-бөлігі).      

Қылмыстар жиынтығы бойынша түпкілікті жаза бірінші үкім бойынша тағайындалған жазадан төмен болмауы керек, өйткені мұндай жағдайларда жазаларды сіңіру немесе қосу кезінде сот оның өтелмеген бөлігінен емес, бірінші үкім бойынша барлық жазаның мөлшерінен шығуы керек.

Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген қайраткері, заң ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Ұлттық Жаратылыстану ғылымдары академиясының академигі И. Ш. БОРЧАШВИЛИДІҢ Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексіне 2007 жылғы түсініктемесі                  

Актінің өзгертілген күні: 02.08.2007 актінің қабылданған күні: 02.08.2007 қабылданған орны: жоқ актіні қабылдаған Орган: 180000000000 әрекет аймағы: 100000000000 норма шығарушы орган берген НҚА тіркеу нөмірі: 167 акт мәртебесі: new құқықтық қатынастар саласы: 028000000000 акт нысаны: COMM Заң күші: 1900 акт тілі: rus

 Конституция Заң Кодекс Норматив Жарлық Бұйрық Шешім Қаулы Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы