60-бапқа түсініктеме. Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің ҚР ҚК үкімдерінің жиынтығы бойынша жаза тағайындау

     1. Егер сотталған адам үкім шығарылғаннан кейін, бірақ жазасы толық өтелгенге дейін жаңа қылмыс жасаса, сот соттың соңғы үкімі бойынша тағайындалған сотқа алдыңғы сот үкімі бойынша жазаның өтелмеген бөлігін толық немесе ішінара қосады.      

2. Үкімдердің жиынтығы бойынша түпкілікті жаза, егер ол бас бостандығынан айыруға байланысты болмаса, осы Кодекстің жалпы бөлігінде жазаның осы түрі үшін көзделген ең жоғары мерзімнен немесе мөлшерден аспауға тиіс.      

3. Бас бостандығынан айыру түріндегі үкімдердің жиынтығы бойынша түпкілікті жаза жиырма бес жылдан аспауға тиіс. Егер үкімдердің жиынтығы адам осы Кодекстің 58-бабының төртінші бөлігінде көрсетілген кем дегенде бір қылмыс жасағаны үшін кінәлі деп танылған үкімді қамтыса, онда бас бостандығынан айыру түріндегі үкімдердің жиынтығы бойынша түпкілікті жаза отыз жылдан аспауға тиіс.      

4. Үкімдердің жиынтығы бойынша түпкілікті жаза жаңадан жасалған қылмыс үшін тағайындалған жазадан да, Соттың алдыңғы үкімі бойынша жазаның өтелмеген бөлігінен де көп болуы керек.      

5. Үкімдердің жиынтығы бойынша жаза тағайындау кезінде жазаның қосымша түрлерін қосу осы Кодекстің 58-бабында көзделген қағидалар бойынша жүргізіледі.      

Қылмыстар жиынтығынан айырмашылығы, барлық қылмыстар бірінші үкім шығарылғанға дейін жасалған кезде, үкімдер жиынтығы, ҚР ҚК 60-бабына сәйкес, егер адам үкім шығарылғаннан кейін, бірақ жазаны толық өтегенге дейін жаңа қылмыс жасалған жағдайда орын алады.      

Осылайша, үкімдер жиынтығының белгілері:      

- адамға жаза тағайындалған үкімнің болуы;      

- бұл жазаны сотталғандар әлі толық өтеген жоқ;      

- жаңа қылмыс үкім шығарылғаннан кейін, бірақ жазаны толық өтегенге дейін жасалды.      

Үкімдердің жиынтығы бойынша жаза тағайындау кезінде соттар үкімде белгілеп, көрсетуі қажет, делінген ҚР Жоғарғы Соты Пленумының 1999 жылғы 30 сәуірдегі "соттардың қылмыстық жаза тағайындау кезінде заңдылықты сақтауы туралы" қаулысында, "ҚК-нің 60-бабының негізінде жазаға толық немесе ішінара қосылуға жататын алдыңғы үкім бойынша жазаның өтелмеген бөлігінің түрі мен мөлшері, жаңа үкім бойынша тағайындалған. Алдыңғы үкім бойынша жазаның өтелмеген бөлігі: шартты түрде сотталған кезде, сондай - ақ ҚК-нің 72-бабында, ҚК-нің 74-бабының 2-бөлігінде көзделген негіздер бойынша немесе ҚК-нің 452-бабында көзделген тәртіппен жазаны өтеуді орындауды кейінге қалдырған кезде, ҚК-нің 73-бабының 3-бөлігін қолданған кезде-қамауда ұстау мерзімін қоспағанда, жазаның барлық мерзімі болып есептеледі қамауға алуға, қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасын таңдауға немесе жазаны орындауға не медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдануға байланысты емдеу мекемесінде болуға байланысты;

ҚК 70-бабында көзделген негіздер бойынша жазадан шартты түрде мерзімінен бұрын босатылған кезде

-сотталған іс жүзінде шартты түрде мерзімінен бұрын босатылған жазаның бір бөлігі; бас бостандығын шектеуге, сондай-ақ қоғамдық жұмыстарды орындауға сотталған кезде

"міндетті жұмыс мерзімінің бір бөлігі және сотталған адамның жұмыстан жалтару уақыты".      

Алдыңғы үкім бойынша жазаның өтелмеген бөлігін ішінара қосу арқылы үкімдердің жиынтығы бойынша жаза тағайындау кезінде, егер түпкілікті жаза жазаның осы түрі үшін белгіленген ең жоғары мерзім шегінде тағайындалмаса, сот үкімде қабылданған шешімнің себептерін баяндауға тиіс. Алдыңғы үкім бойынша жазаның өтелмеген бөлігі ішінара қосылған кезде түпкілікті жаза жаңадан жасалған қылмыс үшін тағайындалған жазадан да, жаңадан жасалған қылмыс үшін жазаның өтелмеген бөлігінен де, алдыңғы үкім бойынша жазаның өтелмеген бөлігінен де артық болуға тиіс.      

Үкімдер жиынтығында жаңа қылмыс адам бұрын жасаған қылмысы үшін сотталғаннан кейін жасалады. Бұл жағдай кінәлінің қоғамдық қауіптілігінің жоғарылауын көрсетеді, бұл заңмен жазаны тағайындаудың қатаң ережелерін анықтауға әкеледі.      

Үкімдердің жиынтығы бойынша жаза тағайындау кезінде жазаларды ішінара немесе толық қосу қағидаты ғана қолданылады. Үкімдер жиынтығының тағы бір ерекшелігі мынада: егер қылмыстар жиынтығында жекелеген қылмыстар үшін тағайындалған барлық жаза ішінара немесе толығымен қосылуы мүмкін болса, онда соңғы үкім бойынша тағайындалған үкімдер жиынтығында алдыңғы үкім бойынша жазаның өтелмеген бөлігі ішінара немесе толығымен қосылады.      

Осы жиынтықта (үкімдерде) жазаны қосу шегі түпкілікті жазаның бас бостандығынан айырумен байланысты немесе байланысты отстігіне байланысты. Егер ол бас бостандығынан айырумен байланысты болмаса, онда ол ҚК-нің жалпы бөлігінде жазаның осы түрі үшін көзделген ең жоғары мерзімнен немесе мөлшерден аспауға тиіс.      

Бас бостандығынан айыру түріндегі үкімдердің жиынтығы бойынша түпкілікті жаза 25 жылдан аспауы тиіс. Егер үкімдердің жиынтығы адам ҚК-нің 58-бабының 4-бөлігінде көрсетілген кем дегенде бір қылмыс жасағаны үшін кінәлі деп танылған үкімді (жасағаны үшін 20 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру немесе өлім жазасы не өмір бойына бас бостандығынан айыру түріндегі жаза көзделген аса ауыр қылмыс) қамтыса, онда жиынтық бойынша түпкілікті жаза айыру түріндегі үкімдер 30 жылдан аспауға тиіс (ҚР ҚК 60-бабының 3-бөлігі).      

ҚР Жоғарғы сотының "бас бостандығынан айыру түріндегі жазаны тағайындаудың кейбір мәселелері туралы" 2001 жылғы 19 қазандағы Нормативтік қаулысының 12-тармағына сәйкес...егер алдыңғы үкім бойынша адам шартты түрде бас бостандығынан айыруға, түзеу жұмыстарына, бас бостандығын шектеуге немесе тәртіптік әскери бөлімде ұстауға сотталса және сынақ мерзімі ішінде оған нақты жаза тағайындалатын жаңа қылмыс жасаса, онда үкімдердің жиынтығы бойынша жазаларды толық немесе ішінара қосу тек осы бапқа сәйкес болған жағдайларда ғана мүмкін болады. ҚК 64 бірінші үкім бойынша шартты соттау жойылды.      

Егер сот қарау кезінде абайсыз қылмыс немесе ауырлығы аз қасақана қылмыс жасаса, алдыңғы үкім бойынша шартты түрде соттауды сақтау мүмкіндігі туралы қорытындыға келсе, жаза тек жаңа қылмыс үшін тағайындалады.      

Адамның өзі шартты түрде сотталған бірінші үкім шығарылғанға дейін жасаған қылмысы үшін кінәсі анықталған жағдайларда және шартты соттаудың күшін жою үшін негіздер болмаған кезде не ҚК-нің 61-бабына сәйкес бірнеше үкім бойынша тағайындалған жазалар жасалмаса, соттар үкімде әрбір үкім бойынша жазаның орындалғаны туралы дербес көрсетуі тиіс".      

Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2001 жылғы 19 қазандағы "бас бостандығынан айыру түріндегі жазаны тағайындаудың кейбір мәселелері туралы" нормативтік қаулысының 11-тармағындағы түсіндірмелерге сәйкес сот түпкілікті айқындалған негізгі жазаға жиынтық құрайтын қылмыстар үшін тағайындалған қосымша жазалардың кез келгенін қосуға құқылы.

Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген қайраткері, заң ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Ұлттық Жаратылыстану ғылымдары академиясының академигі И. Ш. БОРЧАШВИЛИДІҢ Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексіне 2007 жылғы түсініктемесі                  

Актінің өзгертілген күні: 02.08.2007 актінің қабылданған күні: 02.08.2007 қабылданған орны: жоқ актіні қабылдаған Орган: 180000000000 әрекет аймағы: 100000000000 норма шығарушы орган берген НҚА тіркеу нөмірі: 167 акт мәртебесі: new құқықтық қатынастар саласы: 028000000000 акт нысаны: COMM Заң күші: 1900 акт тілі: rus

 Конституция Заң Кодекс Норматив Жарлық Бұйрық Шешім Қаулы Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы