62-бапқа түсініктеме. Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің ҚР ҚК жазалау мерзімдерін есептеу және жазаны есепке жатқызу

     1. Белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан айыру, түзеу жұмыстары, Әскери қызмет бойынша шектеулер, бас бостандығын шектеу, қамауға алу, тәртіптік әскери бөлімде ұстау, бас бостандығынан айыру мерзімдері айлармен және жылдармен, ал қоғамдық жұмыстарға тарту - сағаттармен есептеледі.      

2. Осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген жазаны ауыстыру немесе жазаны қосу кезінде, сондай-ақ жазаны есепке алу кезінде мерзімдер күндермен есептелуі мүмкін.      

3. Үкім заңды күшіне енгенге дейін қамауда ұстау уақыты бас бостандығынан айыру, қамауға алу, тәртіптік әскери бөлімде ұстау түріндегі жаза мерзіміне бір күн үшін бір күн, бас бостандығын шектеу түрінде - екі күн үшін бір күн, түзеу жұмыстары және әскери қызмет бойынша шектеулер түрінде - үш күн үшін бір күн, ал қоғамдық жұмыстарға тарту түріндегі жаза мерзімінде-қоғамдық жұмыстардың төрт сағаты үшін бір күн қамауда ұстау есебінен.      

3-1. Сот үкімі заңды күшіне енгенге дейін үй қамауында ұстау уақыты және Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерде жасалған қылмыс үшін сот үкімімен тағайындалған бас бостандығынан айыруды өтеу уақыты, адам осы Кодекстің 8-бабының негізінде берілген жағдайда, қоғамдық жұмыстардың екі сағаты үшін үй қамауында ұсталған бір күн үшін бір күн есебінен есептеледі.      

4. Сот үкімі заңды күшіне енгенге дейін адамды күзетпен ұстау уақыты және Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерде жасалған қылмыс үшін сот үкімімен тағайындалған бас бостандығынан айыруды өтеу уақыты, осы Кодекстің 8-бабының негізінде адамды ұстап берген жағдайда, бір күн үшін бір күн есебінен есептеледі.      

5. Сот талқылауына дейін қамауда отырған сотталған адамға айыппұл, белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан айыру түріндегі жаза тағайындалған кезде, сот қамауда ұстау мерзімін ескере отырып, тағайындалған жазаны жеңілдетеді немесе оны осы жазаны өтеуден толығымен босатады.      

6. Қылмыс жасағаннан кейін психикалық аурумен ауырған адамға медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қолданылған уақыт жаза мерзіміне есептеледі.      

Тағайындалған жазалардың мерзімдерін есептеу кезінде уақытша критерийді анықтау қажет. Белгіленген жазаның түріне байланысты заң шығарушы сағат, ай, жыл сияқты уақыт бірліктерін пайдалануды талап етеді. Осылайша, айлар мен жылдарда жазалау мерзімі тағайындау кезінде есептеледі:      

- белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан айыру;      

- түзеу жұмыстары;      

- әскери қызмет бойынша шектеулер;      

- бостандықтың шектеулері;      

- қамауға алу;      

- тәртіптік әскери бөлімде ұстау;      

- бас бостандығынан айыру.      

Қоғамдық жұмыстарға тарту сияқты жазаны тағайындау кезінде мерзім тек сағатпен есептеледі.      

Сонымен қатар, заң шығарушы күн сияқты уақыт бірлігін пайдалануға мүмкіндік береді. Жаза мерзімдерін күндермен есептеу белгілі бір жағдайларда ғана мүмкін болады, олардың қатарына мыналар жатады:      

- ҚР ҚК 62-бабының 1-бөлімінде көрсетілген жазаларды ауыстыру;      

- сол жерде көрсетілген жазаларды қосу;      

- ҚР ҚК 62-бабының 3-бөлігі негізінде қамауда ұстау уақытын есепке алу.      

Түсініктеме берілген баптың 3-бөлігінде соған сәйкес адамды қамауда ұстау уақыты үкім заңды күшіне енгенге дейін жазаны өтеу мерзіміне есептелетін ережелер айқындалады. Бұл ережелер тағайындалған жаза түріне байланысты өзгереді.      

Осылайша, адамға бас бостандығынан айыру, қамауға алу, тәртіптік әскери бөлімде ұстау түріндегі жаза тағайындалған кезде қамауда ұстау мерзімі бір күн үшін бір күн есебінен есептеледі.      

Адамға бас бостандығын шектеу түріндегі жаза тағайындалған кезде қамауда ұстау мерзімі екі күн үшін бір күн есебінен есептеледі.       Адамға түзеу жұмыстары, қызмет бойынша шектеулер түрінде жаза тағайындалған кезде күзетпен ұстау мерзімі үш күн үшін бір күн есебінен есептеледі.      

Қоғамдық жұмыстарға тарту түріндегі жаза мерзімі қоғамдық жұмыстардың төрт сағаты үшін бір күн қамауда ұстау есебінен есептеледі.      

ҚР шегінен тыс жерде қылмыс жасаған және Қазақстан аумағында жүрген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды ұстап беру туралы мәселені шешкен кезде олардың үй қамауында, қамауда болған уақыты мен бас бостандығынан айыруды өтеу уақыты есебінде айқындау қажет.       ТМД елдері арасындағы бұл мәселені шешудің негізі 2002 жылғы 7 қазанда қабылданған Азаматтық, отбасылық және қылмыстық істер бойынша құқықтық көмек және құқықтық қатынастар туралы Кишинев Конвенциясы болып табылады.      

Мұндай жағдайларда сот үкімі заңды күшіне енгенге дейін үй қамауында ұстау уақыты және Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерде жасалған қылмыс үшін сот үкімімен тағайындалған бас бостандығынан айыруды өтеу уақыты, адам осы Кодекстің 8-бабының негізінде берілген жағдайда, қоғамдық жұмыстардың екі сағаты үшін үй қамауында ұстаудың бір күніне бір күн есебінен есептеледі.      

Сот үкімі заңды күшіне енгенге дейін адамды күзетпен ұстау уақыты және Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерде жасалған қылмыс үшін сот үкімімен тағайындалған бас бостандығынан айыруды өтеу уақыты адамды ұстап берген жағдайда бір күн үшін бір күн есебінен есептеледі.      

Кейде сот тағайындалған жазаны жеңілдететін немесе осы жазаны өтеуден толығымен босататын жағдайлар туындайды.      

Мұндай жағдайлар адамға бас бостандығынан айыруға байланысты емес жаза тағайындалған жағдайда, ол сот талқылауына дейін қамауда болған кезде пайда болады, ал жаза түрлерін заңмен ауыстыру көзделмеген.      

Соттың осы жағдайларды қолдануы үшін оларды қолданудың кейбір шарттары бар және тек жазаның кейбір түрлерін тағайындаумен байланысты.      

Осылайша, сот талқылауына дейін қамауда отырған адамға айыппұл, белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан айыру түріндегі жаза тағайындалған кезде, сот қамауда ұстау мерзімін ескере отырып, тағайындалған жазаны жеңілдетеді немесе оны осы жазаны өтеуден толығымен босатады.      

Жаза мерзімінде медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын есепке жатқызу туралы мәселе туындаған кезде адамға медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қолданылған уақыт жаза мерзіміне есептелетіні туралы талапты басшылыққа алу қажет.

Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген қайраткері, заң ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Ұлттық Жаратылыстану ғылымдары академиясының академигі И. Ш. БОРЧАШВИЛИДІҢ Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексіне 2007 жылғы түсініктемесі                  

Актінің өзгертілген күні: 02.08.2007 актінің қабылданған күні: 02.08.2007 қабылданған орны: жоқ актіні қабылдаған Орган: 180000000000 әрекет аймағы: 100000000000 норма шығарушы орган берген НҚА тіркеу нөмірі: 167 акт мәртебесі: new құқықтық қатынастар саласы: 028000000000 акт нысаны: COMM Заң күші: 1900 акт тілі: rus

 Конституция Заң Кодекс Норматив Жарлық Бұйрық Шешім Қаулы Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы