Қоғамдық жұмыстарға тарту

Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің (ҚК РК) 43-бабы қоғамдық жұмыстар түріндегі жаза қолдану тәртібін реттейді. Төменде осы жазаға қатысты егжей-тегжейлі құқықтық түсіндірме, талдау, тәжірибеден мысалдар және өзге кодекстер мен халықаралық нормаларға сілтемелер берілген.

📘 Жалпы ережелер

Қоғамдық жұмыстар – сотталған адамның белгілі бір біліктілікті талап етпейтін, ақысыз қоғамдық пайдалы жұмыстарды орындауынан тұратын қылмыстық жаза түрі. Бұл жұмыстар жергілікті атқарушы органдар тарапынан қоғамдық орындарда ұйымдастырылады.

⚖️ Тағайындау шарттары

1. Қоғамдық жұмыстардың мерзімі:

• Қылмыстық теріс қылықтар үшін: 20-дан 200 сағатқа дейін.
• Онша ауыр емес және орташа ауыр қылмыстар үшін: 200-ден 1 200 сағатқа дейін.

Қоғамдық жұмыстар күніне төрт сағаттан аспайтын мерзімде өтеледі. Бұл ретте сотталған адам негізгі жұмыс орнындағы еңбек міндеттерін орындаудан немесе оқу уақытынан босатылады.

1. Ерекшеліктер:Қоғамдық жұмыстар тағайындалмайды:

• Жүкті әйелдерге.
• Үш жасқа дейінгі балалары бар әйелдерге.
• Үш жасқа дейінгі балаларын жалғыз өзі тәрбиелеп отырған ер адамдарға.
• 58 жастан асқан әйелдерге.
• 63 жастан асқан ер адамдарға.
• Бірінші және екінші топтағы мүгедектерге.
• Әскери қызметшілерге.

🔄 Жазаны ауыстыру тәртібі

Егер сотталған адам қоғамдық жұмыстардан жалтарса, олар мынадай жазалармен ауыстырылады:

• Қылмыстық теріс қылық үшін сотталғандарға: әрбір төрт сағат өтелмеген қоғамдық жұмысқа – бір тәулік қамау.
• Қылмыс үшін сотталғандарға: әрбір төрт сағат өтелмеген қоғамдық жұмысқа – бір тәулікке бас бостандығын шектеу немесе бас бостандығынан айыру.

📚 Байланысты нормативтік актілер

• Қазақстан Республикасының Қылмыстық-атқару кодексі (ҚАК РК):

  • 30-бап: қоғамдық жұмыстарға тарту жазасын орындау тәртібін айқындайды.
  • 31-бап: қоғамдық жұмыстарды өтеу кезінде сотталғанның міндеттерін белгілейді.
  • 32-бап: сотталған өтеген уақытты есептеу тәртібін реттейді.
• Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексі (ҚПК РК):
  • 476-бап: үкімді орындау кезінде сот қарайтын мәселелерді, оның ішінде қоғамдық жұмыстардан жалтарған жағдайда жазаны ауыстыруды белгілейді.

🌐 Халықаралық нормалар

Қазақстан Республикасы сотталғандарға адамгершілікпен қарауды көздейтін халықаралық шарттарға қатысушы болып табылады, оның ішінде:

• Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пакт.
• Азаптауларға және басқа да қатыгез, адамшылыққа жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын іс-әрекеттер мен жазалау түрлеріне қарсы конвенция.

Бұл құжаттар мемлекетке жазалар физикалық азап әкелмеуін және адамның ар-намысын қорламауын қамтамасыз ету міндетін жүктейді.

🧠 Қорытынды

Қазақстан Республикасындағы қоғамдық жұмыстар – әлеуметтік әділеттілікті қалпына келтіруге, сотталғанды түзетуге және жаңа қылмыстық құқық бұзушылықтардың алдын алуға бағытталған мемлекеттік мәжбүрлеу шарасы болып табылады. Оның қолданылуы жасалған іс-әрекеттің ауырлығына сай болуы және сотталғанның жеке ерекшеліктерін ескеруі тиіс.

Назар аударыңыз!

«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.

Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085. 

Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы  Заң компаниясы