74-бапқа түсініктеме. Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің ҚР ҚК төтенше жағдайлары салдарынан жазадан босату және жазаны өтеуді кейінге қалдыру

     1. Ауырлығы аз және орташа қылмыс жасағаны үшін сотталған адам, егер оны өтеу өрт немесе өзге де зілзала, ауыр ауру немесе отбасының жалғыз еңбекке қабілетті мүшесінің қайтыс болуы және басқа да төтенше жағдайлар салдарынан сотталған немесе оның отбасы үшін аса ауыр зардаптарға әкеп соғуы мүмкін болса, жазадан босатылуы мүмкін.      

2. Ауыр немесе аса ауыр қылмысы үшін бас бостандығынан айыруға сотталған адамға сот осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген негіздер болған кезде жазаны өтеуді үш айға дейінгі мерзімге кейінге қалдыра алады.      

ҚР Қылмыстық кодексі төтенше жағдайлардың болуын адамды жазадан босату немесе жазаны өтеуді кейінге қалдыру туралы мәселені шешу үшін негіз ретінде қарастырады.      

Төтенше жағдайлар-бұл көптеген адамдардың өміріне, денсаулығына немесе мүлкіне қауіп төндіретін қоғамдық өмір немесе табиғат құбылыстары.      

Қылмыстық кодексте мұндай жағдайлардың шамамен тізімі берілген: өрт немесе табиғи апаттар (жер сілкінісі, су тасқыны, дауыл және т.б.). Сонымен қатар, ауыр ауру немесе отбасының жалғыз еңбекке қабілетті мүшесінің қайтыс болуы немесе басқа төтенше жағдайлар деп аталады.      

Барлық осы жағдайларда жазаны өтеу сотталған немесе оның отбасы үшін ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін.      

Жазадан босатудың осы түрінің қажетті шарттары:      

төтенше жағдайлардың болуы;      

босату ауырлығы аз және орташа қылмыстары үшін сотталған адамдарға қолданылады;      

егер көрсетілген мән-жайлар болған кезде жазаны өтеу сотталған немесе оның отбасы үшін аса ауыр зардаптарға әкеп соғуы мүмкін болса.      

ҚК-нің 72-бабының 2-бөлігіне сәйкес ауыр немесе аса ауыр қылмысы үшін бас бостандығынан айыруға сотталған адамға сот түсініктеме берілген баптың бірінші бөлігінде көрсетілген негіздер болған кезде жазаны өтеуді үш айға дейінгі мерзімге кейінге қалдыра алады.      

Төтенше жағдайлар салдарынан жазадан босату және жазаны өтеуді кейінге қалдыру сөзсіз болып табылады. Жазаны өтеуден кейінге қалдыруды немесе толық босатуды қолдану оның міндеті емес, соттың құқығы болып табылады.

Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген қайраткері, заң ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Ұлттық Жаратылыстану ғылымдары академиясының академигі И. Ш. БОРЧАШВИЛИДІҢ Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексіне 2007 жылғы түсініктемесі                  

Актінің өзгертілген күні: 02.08.2007 актінің қабылданған күні: 02.08.2007 қабылданған орны: жоқ актіні қабылдаған Орган: 180000000000 әрекет аймағы: 100000000000 норма шығарушы орган берген НҚА тіркеу нөмірі: 167 акт мәртебесі: new құқықтық қатынастар саласы: 028000000000 акт нысаны: COMM Заң күші: 1900 акт тілі: rus

Конституция Заң Кодекс Норматив Жарлық Бұйрық Шешім Қаулы Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы